Kimdir bu Cingöz Recai diye sormadan önce hemen şunu belirteyim. Peyami Safa’nın 1950’lerde aslında çağı düşünürsek risk alarak yazdığı kibar, soğukkanlı, akıllı ve çok yardımsever bir hırsızın maceraları içeren bir seridir. Hırsızın sevimlisi mi olur demeyin. Eğer bu hırsız zenginden ama haram lokma yemiş, birilerine kazık atmış zenginden alıp hak eden fakirlere veriyorsa tabiri caizse “robin hood”dan hallice bir hayat felsefesi varsa sevimli de oluyor kurnaz da.
Öyle ki, Peyami Safa “Server Bedi” lakabını kullanarak dönemin insanının aslında gizliden arzuladığı bu durumu kendini göstermeden yine insanlara sunmuşsa bu da bir nevi “Cingöz Recai” olmaz mı? Tek fark ortada suç yok. Gerçi kitap serisinde ve filmlerinde işlenen karakter de suç işlediğini düşünmez, hatta “hücum edilmez bir vücudun içinde ölmez bir ruhum var” diyerek biraz havalı biraz da kural tanımaz oluşunu ortaya koymuştur.
Kitap, polisiye roman tarzının öncüsü olmayı başarmış, öyle çok sevilmiş ki, 1954’de Turan Seyfioğlu Cingöz Recai rolünde beyaz perdeye gelmiş. Tabii şöyle düşünün. 1954’te yaşıyorsunuz, haliniz tavrınız, hitabınız daha saygılı ve kibar günümüze göre. Bundandır ki, oyunculuklarda da kurnazlık yerine nezaket ağır basmakta. Tabii bu film sevilince hemen yenisi çekilir. Bu sefer 1969’da bizim haşin hırsızımız Ayhan Işık’tan başkası değildir. Dönemin en parlak oyuncusu olmasının yanında insanları özellikle kadınları etkileme konusunda inanılmaz bir yeteneği vardır. Bu da role yansır ve Cingöz Recai daha kurnaz ve etkileyici bir hale bürünür. İnsanlar, sinemaya gider Ayhan Işık’ı görmek için. Çapkın bakışlarıyla ve muhteşem oyunculuğuyla insanları cezbeder. İnce bıyığının altında çapkın gülüşüyle, tehditkar bakışlarıyla belki de ondan iyisi yoktu o dönemde. Zaten ondan sonra da uzunca bir süre yeni film çekilmez.
Cingöz Recai karakteri polisiye roman tarzında birçok kitaba öncülük eder. Artık Türk romanlarında daha serbest karakterler işlenir ve günümüzde bile belki bu kadar iyi işlenen polisiye roman karakteri bulmak güçken Peyami Safa o zamanlar zoru başarmıştır.
Gel zaman git zaman uzun bir aradan sonra 2017’de Kenan İmirzalıoğlu, modern dünyamızın aslında yadırgamadığı Cingöz Recai rolü için geliyor. Epey vakit geçtikten sonra iddialı gelen bu film aynı başarıyı yakalar mı bilinmez ama bize bu karakteri tekrar hatırlatacak ve 15 Ekim’de sevenleriyle buluşacak.
Temennim bu karaktere yeni bir şeyler kapmasıdır çünkü zaman değişiyor ve akılda kalıcı bir yer edinmesidir.Başarılı olmasını umduğum ve beklentimin yüksek olduğu bir filmdir kendisi.
İyi seyirler!
