Bazen gitmek gerek. Uzaklara… Fiziksel olmasa bile…
Gitmek, sadece ayakların vazifesi değildir ne de olsa.
Bazen çekilmek gerek.
Vazgeçip de çözemediklerimizi halının altına süpürmekten ziyade düşüncelere boğulan beynimize bir uyanma şansı vermek için… İçimizi çürüten sorunlara “iki dakika bekleyin çocuklar” demenin gücünü hissetmek için… Ve her şeyin ötesinde planlarımızın memuru olmak zorunda olmadığımızı anlamak için….
Bazen gitmek gerek.
İnsanın yaşama tutunmasında, günlük hayatını devam ettirebilmesindeki en büyük dayanak noktalarından birisi de alışkanlıklarıdır. Alışkanlıklarımız hayatımıza çekidüzen verir, hatta bazen kafamız bambaşka yerlerde olsa bile rutinlerimizi yapabilmemizi sağlar. Fakat aynı zamanda bizi kölesi haline de getirir.
İşte, bu noktada hayatımızı kolaylaştıran alışkanlıklarımız, bir yardımcıdan ziyade bir efendiye dönüşür. Bize yardım ederek işimizi o kadar kolaylaştırır ve kendisine bizi o kadar bağımlı kılar ki bir müddet sonra bu konforun devamı için biz de tüm ipleri onun eline verir, sonunda ona farkına bile varmadan teslim oluruz. Hatta birçok noktada savunma mekanizmalarımız olup çıkarlar. Alışkanlıklarımız olmadan nasıl yaşayacağımızı bilemez hale gelebiliriz. Zamanla da bizi köreltirler.
Bu sarmal biraz da Fight Club filmindeki Tyler Durden’in şu ünlü repliğini hatırlatır: Sahip oldukların sonunda sana sahip oluyor.
Çavdar Tarlasındaki Asi, 2019, Derya Gül
Hepimizin günlük hayatının akışında yapması gereken birçok zorunluluğu, sorumluluğu var. İşlerimiz, ailemiz, geçim derdimiz, çocuklarımız, arkadaşlarımız, sevdiğimiz insanlar ve daha birçok şey… Bunların kimisi sorumluluğumuz kimisi ise zorunluluğumuz haline gelir. Bunlardan çok daha fazlası vardır; herkes içinde bulunduğu duruma göre en basite indirgeyerek bir liste hazırlasa, birkaç sayfa yazabilir. Ve bu satırlarımızı uzatarak sayfalar doldursak, belki de en son sırada bir şeye yer veririz: Kendimize!
İnsanların kendi bencilliğinden sıyrıldığı gibi bir adanmaya düşmemek lazım burada. İnsanların bencillikleri, kendilerinin farkına vardıkları noktada değil, hayatlarında her şeyi ben merkezci bir yaklaşımla yönetmeye çalıştıklarında ortaya çıkar.
Hayatın merkezine kendini koyanlar bile aslında kendilerinin farkında olamaz çoğu zaman. Çünkü gerçekten de dünya kimsenin etrafında dönmez. O bir yanılsamadır. Alışkanlıkların getirdiği körelmenin merkezine kendinden ziyade, kendi çıkarlarını koyanların da göreceği kaçınılmaz son budur.
Kimisi de “kendini soyutlamak” der bu uzaklaşmaya… Yanlış bir tanımlamadır. Yanlıştır çünkü soyutlamak; olanı olduğundan farklı bir şekilde algılayıp, onu gerçeklik diye atfedilen bir kabuktan kurtararak yorumlamaktır.
“Uzaklaşmak, kendini keşfetmek için bir yolculuğa çıkmaktır,” diye son dönemlerin popüler ama altı doldurulamayan içi boş söylemlerinden bahsetmek bile bu noktada saçmalık olur. Çünkü uzaklaşmak bir eylemdir ama öyle derin nefes al, kendine vakit ayır, hobilerinle uğraş gibi beylik öğütlerle kendini oyalamaktan başka bir işe yaramayan eylemlerden ziyade bir tepkinin eyleme dönüşme halidir.
Bu tepki, insanın kendisine karşı tepkisidir. Durması gereken yere işaret eder. Yoluna devam edebilmesi için ara vermesi gerektiğini gösterir. Yoksa alışkanlıklarının mahkumiyetinde sürekli aynı şeylerden şikâyet edip aynı şeyleri devam ettirmenin kısır döngüsünde çürüdüğünü fark edemez hale gelir.
Her şeyin ötesinde başkaları için bir alışkanlık haline geldiğini anladığında insan, en çok da gitmesi gerektiğini anlar. Nasıl ki duvarda yıllarca asılı duran bir resim, zamanla artık bir resim olmaktan çıkıp da sanki duvarın kendisiymişçesine algılanmaya başlanırsa, insan da bir müddet sonra başkaları için böyle olur. Duvarda asılı duran bir resim gibi artık fark edilmez. Resmi duvara ilk astığında ondan gözlerini alamayan, evine her gelene gösteren, hatta her baktığında farklı anlamlar aramaya çalışan kişi yıllar geçtikçe resmi göremez olur. Çünkü alışmıştır resme. O resmi duvarda görmeye… O yüzden artık gördüğü resim değil, duvarın kendisidir. Hatırlamaz bile onun bir resim olduğunu…
Ne var ki bir gün duvardaki o resim yok olduğunda, orada bir boşluk olduğu dikkatini çeker. Ve bu boşluk sayesinde hatırlar o resmi.
İşte, gitmek o yüzden bir tepkidir.
Bazen var olabilmek için yok olmak gerekir.
Bazen gitmek gerekir.
Özgürlük, 2018, Derya Gül