Yaşam alanlarımızdaki zehirli bitkileri ne kadar tanıyoruz? (2)

“Yaşam alanlarımızdaki zehirli bitkileri ne kadar tanıyoruz?“ yazısında, dış mekânlarda karşılaşabileceğimiz zehirli bitkilerden bahsetmiştim. Bu yazıda da iç mekânda kullandığımız bazı zehirli bitkilere değineceğim. Bu bitkilerin zehir ihtiva eden organlarının evcil hayvanlar tarafından yenilmesi durumunda bazı ölüm vakaları görülmüştür. Evcil hayvanlar için tehlike arz edebilecek 700’den fazla bitki türü evlerde kullanılıyor. Türkiye’de en sık rastladığımız türler üzerinde duracağım.

Dracaena marginata

Drasenya diye bililen bu bitki ülkemizde oldukça yaygın. Hava akımı olmayan, aydınlık mekânları sever. Oda sıcaklığında ve yüksek nem ortamında güzel gelişir. Kedi veya köpeğiniz varsa, bu bitkinin yapraklarını ısırdığına denk gelmişsinizdir. Kusma amacıyla belli bir miktar yiyebilirler ancak fazla kaçması durumunda şiddetli karın ağrısı, böbrek sorunlar yaşayabilirler. Evcil hayvanınızı bu bitkiden uzak tutmaya bakın. Kanlı kusma durumu varsa büyük ihtimalle bu bitkiyi fazla kaçırmışlardır. Kedi çimi alın. Daha zararsız ve kusma ihtiyaçlarını giderebilecek en ideal yol.

Spathiphyllum wallisii

Bu bitki de sıklıkla ülkemizde görebileceğimiz bir tür. Güzel beyaz çiçekleriyle oldukça dekoratiftir. Doğrudan güneş ışığını sevmez ve çok su ister. Yüksek oranda nem ister ve yapraklarına su püskürtülmesinden hoşlanır. Sulama suyu kesinlikle kireçli olmamalıdır. Bol miktarda kalsiyum oxalate ihtiva eder. Yaprağı çokça yenirse insan için tehlike oluşturur. Muhtemelen çok keyifsiz bir tadı var ki evcil hayvanlar genelde bu bitkiyle oynama eğilimi göstermez. Ancak olur da yediklerini görürseniz bir süre takip edin. Acı acı inlemeye başlarsa zehirlenmiştir. Hayvan hastanesine götürün. Bu bitki yüzünden bilinen bir ölüm yoktur.

Hedera helix

Zehirli dış mekân bitkilerinde de adı geçmişti. Lakin bu bitkinin iç mekânda kullanılan daha bodur gelişim gösteren alt türleri de mevcuttur. Yenmesi durumunda şiddetli mide yanması, gırtlakta yoğun bir ağrıya neden olur. Genellikle muhabbet kuşları bu bitkinin dallarında tutunmayı sever. Yememesini sağlayın. Muhabbet kuşlarını öldürebilir.

Dieffenbachia sp.

Difenbahya da sık gördüğümüz bitkilerden. Az ışık alan yerlerde bile rahat gelişir. Yüksek nem ister ve yapraklarına su püskürtülmesinden hoşlanır. Bu bitki için de muhabbet kuşu celladı diyebiliriz. Yaprak uçlarını kemiren muhabbet kuşları genellikle solunum sisteminin iptal etmesi nedeniyle ölür. Yine bol miktarda kalsiyum oxalate ihtiva ederler.

Philodendron domesticum

Yarı gölge ve gölge yerleri sever. Kış mevsiminde bulunduğu yerin sıcaklığı en fazla 15 °C olmalıdır. Yüksek nem oranından hoşlanır. Kalp şeklinde yaprakları olan bu bitkinin içerdiği oxalate nedeniyle insan ve hayvanlarda zehirlenmeler görülür. Bitki öz suyunun deriyle teması kızarmalara neden olur. Yenmesi durumunda dudaktan mideye yanma hissi gerçekleşir.

Sansevieria trifasciata

Aydınlık köşeleri sever. Az ışıklı yerlerde de yaşayabilir. O zaman yaprakları daha ince gelişir. Peygamber kılıcı olarak bilinen bu bitki de zehirli iç mekan bitkileri arasında sayılabilir. Yapraklarında zehirli kimyasallar ihtiva ettiği için çocukların yatak odaları gibi yerlerde kullanılması önerilmez.

Oxalis triangularis

Türkçe’de süs yoncası olarak bilinir. Kırmızı renkli yapraklarıyla oldukça dekoratiftir. Kedi, köpek ve atları etkileyen bir zehri vardır. Bu hayvanlar tarafından fazla miktarda tüketilirse böbrek ile ilgili sorunlara neden olmaktadır.

Monstrea deliciosa

Oldukça iri yapraklara sahip bu bitki genellikle gölge sever ve konuttan ziyade, kamu binaları içlerinde, geniş salonlarda ya da geniş koridorlarda kullanılır. Bitkinin bütün uzuvlarında zehirli kimyasallar bulunur ancak alerjik insanlarda etkisi görülür. Kaşıntı şeklinde kendini gösteren alerjik semptomlar, kuş türleri için daha etkilidir.

Euphorbia pulcherrima

Türkçe’de Atatürk Çiçeği olarak bilinir. Yarı gölge yerleri sever. Renklenmesi için eylülden itibaren yoğun ışığa ihtiyaç duyar. Uzun yıllar boyunca bu bitkinin çok zehirli dair bir inanış hakimdi. Ancak çalışmalar, bu iddiaların abartılı olduğu sonucuna varmıştır. Deneyler göstermektedir ki, 23 kg ağırlığındaki bir çocuğun bu bitki yüzünden ölümünün gerçekleşebilmesi için yaklaşık 500 adet kırmızı renkli yaprak yemesi gerekmekte.

Cyclamen sp.

Siklamen, çoğumuzun kışın alıp evde yetiştirdiği bir bitki. Özellikle çiçekleri ve kökü zehirlidir ancak bu zehir kedi ve köpek türlerini etkiliyor. Fazlaca tüketilmesi durumunda kalp ritminde bozulmalar sonucu ölüm gerçekleşir.

Aslında iç mekânda kullandığımız birçok bitki çeşitli dozlarda zehir içeriyor. Bu türlerin zehri, insanlardan çok evcil hayvanları etkiliyor. Ancak, bu olumsuz özelliğinin yanında bahsi geçen bitkilerin iç mekâna harika katkıları var. Örneğin; Hedera helix, Dracaena marginata, Spathipyhllum türleri, Sanseveria türleri, Philodendron domesticum ve Dieffenbachia türleri iç mekânların hava kalitesini arttıran bitkiler.

Trichloroethylene, benzen, formaldehit gibi zararlı gazların filtre edilmesinde oldukça işe yarıyorlar. Yeni mobilyalar, silistre, yeni PVC’lerden sürtünme yoluyla, kullanıldıkça havaya karışan bu gazların doğal yollarla ortamın havasından süzülerek hava kalitesini arttırmak için bu bitkilere muhtacız.

Yaşam alanlarımızdaki zehirli bitkileri ne kadar tanıyoruz?