GİRİŞ
Çağımızda obezite gittikçe yaygınlaşan ve kronikleşen bir hastalık halini almaktadır. Gebelik öncesi dönemden başlayarak yetişkinlik dönemine kadar süre gelen bilinçsiz ve hızlı besin tüketimi, yetersiz ve dengesiz beslenme, çevresel faktörlerin olumsuz etkisi, besin gruplarını tanımama, sosyoekonomik durumlarda değişimler, teknoloji ile bağlantılı olarak hareketsiz yaşamın baş göstermesi, televizyon ve sosyal medyada çekici reklamların varlığı, hazır gıdaların kolay ulaşılabilir olması obezitenin son yıllarda yaygınlaşmasına neden olmuştur. Obezite tedavisinin çocukluk çağından hatta gebelik döneminde başlaması önemlidir.
ÇOCUKLARDA OBEZİTE – BESLENME TEDAVİSİ
Çocuklarda obezitenin beslenme tedavisi başlangıcında, çocuk ve ebeveynler hastalığın sakıncaları konusunda bilgilendirilmelidir. Tanının yaşına göre olması gereken ağırlığı ve tedavi süresi belirlenmelidir. Kısa sürede fazla ağırlık kaybı sağlayan diyetlerin zararlı olduğu, verilen kiloların yeniden alınabileceği anlatılmalıdır. Diyette uyulmasının güç olduğu durumlar tespit edilmeli ve bunlara çözüm üretilmelidir. Çocuğun diyet değişikliğini uygulayabilirliği periyodik kontrollerle izlenmelidir. İzlenmeyen ve izlendiği durumda karşılan problemlere çözüm üretilmeyen tedavilerde olumlu yanıt alınamayacağı bilinmekte ve birçok kaynakta belirtilmektedir.
KAYNAK(Can, 2011).
Beslenme tedavisinde zayıflamak için ideal bir karışım olmamakla birlikte, tüm makro besin öğelerinin(karbonhidrat,protein,yağ) ve mikro besin öğelerinin(vitamin,mineral,iz elementler benzeri) alımı kişiye özelleştirilmelidir. Yani beslenme tedavisinde uygulanacak diyet “kişiye özel” olmalıdır. Büyüme çağındaki çocukların günlük aldıkları kalorinin %12’sini büyümek için harcadıklarını biliyor muydunuz? Yetersiz ve dengesiz beslenme, kalori alımında bilinçsiz kısıtlama çocuklarda büyüme ve gelişmeyi engelleyecektir. En önemli beslenme alışkanlıkları olarak belirtilen değişiklikler;
• Günde 5 porsiyon meyve – sebze alımına teşvik edilmesi,
• Katı yağların, tuzlu atıştırmalıkların alımının azaltılması,
• Şeker içeren gıdaların, içeceklerin azaltılması
• Fast –food türü yiyeceklerin ve ev dışında yemenin en aza düşürülmesi
• Her gün kahvaltı yapılması,
• Öğün atlamaktan kaçınılması,
KAYNAK(D. U. Koçakoğlu, 2019);
ÇOCUKLARDA OBEZİTE – EGZERSİZ TEDAVİSİ
Beslenme tedavisi düzenlenirken bireyin fiziksel aktivite durumu da göz önünde bulundurulmakta ve aktivite durumuna göre hesaplanmaktadır. Egzersiz, obezite tedavisinde önemli bir diğer faktördür. Egzersiz, yağsız dokunun korunmasını sağlamaktadır. Bazal metabolizma hızının düşmesini engellemektedir. Bazal metabolizma nedir peki? Bireyin tam dinlenme sırasında kas hareketi yapmadan, vücuttaki canlılık olaylarının sürmesi için gerekli enerjiyi sağlayan metabolizmadır. Düzenli egzersiz yapılması, hareket kolaylığını ve esnekliğini, kasların gücünü arttırmakta, insülin direncini(vücuttaki şekerin kontrol edilmesi) azaltmaktadır. Bel çevresinin incelmesini sağlamakta, vücudun kas oranını arttırırken,yağ oranını azaltmaktadır. Obezite tedavisinde kişiden kişiye değişmekle birlikte, orta yoğunlukta aerobiğin 150 dakika, ağır fiziksel aktivite yapılacaksa 75 dakika süreyle yapılması önerilmektedir. Uygulanması kolay bir egzersiz günde 30 dakika süreyle 5 gün boyunca yapılabilir. Bir egzersiz seansında bireyin ortalama 200 kkal harcaması hedeflenmekteidr KAYNAK(Bahadır, 2019).
Kısa süreli egzersizler yüksek konsantrasyon sağlamaktadır ve adölesanlarda egzersiz hareketlerinin sözel anlatım yerine, görsel anlatım ile uygulanması daha fazla etki sağlamaktadır. Çocuklar ve adölesanlar için, eğlence, çeşitlilik, başarı, özgürlük, aile katılımı, arkadaş desteği egzersize katılımda devamlılığı sağlayan faktörlerdendir. Çocuğun doğal aktivitesi engellenmemeli, aktiviteden çocuğun zevk almasını sağlamak ve grup oyunlarına yönlendirmek gereklidir. Başarısızlık, yenilgi, kıyaslama egzersizin devamlılığını engelleyen faktörler arasında yer almaktadır
KAYNAK (Can, 2011).
