Ünlü astronom Carl Sagan, aslında evrende ne kadar küçük olduğumuzu ve bir toz tanesi kadar bile yer etmediğimizi bize göstermişti. “Soluk mavi nokta” diyerek, evrenin ücra bir köşesinde küçücük bir yer kapladığımız gerçeğini bize anlatmaya çalışsa da insanlar hâlâ bu küçük mavi noktanın ne kadar “küçük” olduğunu çözememekte ve güzel gezegenimizi tahrip etmeye devam etmekteler.
Carl Sagan, 11 Kasım 1934’te doğdu. Bu küçük mavi ve soluk noktada, önemli işler başardı. Evrenin bu hayran bırakacak hikâyesini anlamamızı sağladı. Ama maalesef, 20 Aralık 1996’da nadir görülen bir kemik iliği hastalığından dolayı aramızdan ayrıldı. O hayata ve evrene çok şey kattı; onun bıraktığı bu izler, dünyada hâlâ ve hâlâ çığ gibi büyümekte ve insanların ufkunu açmaya devam etmektedir.
Carl Sagan, çığır açan “Cosmos; Kişisel Yolculuk” adını verdiği mini dizileriyle, evrene ve hayatımıza yeni bir bakış açısı sağladı. Değişik görsel efektleriyle ve dünyanın içinden hikâyeleriyle bir yolculuğa sürükleyerek, insanların evlerine bilimi getirdi.
Carl Sagan’ın ölümü, bu mini dizilerin bitmesine bir neden değildi. Çünkü bu kişisel ve zamansal yolculuk, herkese iyi geliyordu. Evlerine gelen bilimi ve uzayı geri çevirmek olmazdı. Carl Sagan’ın öğrencisi, astrofizikçi Neil deGrasse Tyson, bu serüveni yine Carl Sagan’ın yolunda ilerleyerek, bir serüven haline dönüştürdü; Cosmos: Bir Uzay Serüveni.
Bu serüven dizisi, bilim dünyasına yeni bir soluk getirdi. Bilim okuryazarlığını geliştirmek ve insanlara uzay bilimini göstermek için müthiş bir fırsattı. Carl Sagan’ın bu eşsiz fikri, yeni yollara ve hikâyelere, yeni bir heyecan kattı. Ayrıca Tyson, Sagan’ın yaşamı ve çalışmalarından da oldukça etkilendiğini de gizleyemedi.
“Ben Bronx’tan, sadece hayalleri olan bir çocuktum. Bir bilim insanı olmak istiyordum ve her nasılsa o gün, benim için dönüm noktası oldu. New York’ta Ithaca’ya o ünlü ve iyi bir bilim insanı olan Carl Sagan tarafından davet edildim” diyor Tyson ve ekliyor: “Zaten bir bilim insanı olmak istiyordum ve o gün benim kararlarımı tamamen yerine oturtan bir gün oldu. Carl, benim olmak istediğim kişiydi. O, bilimi bana ve etrafındakilere öğretmek için can atan biriydi ve zaten bilim, insanlara yarar sağlayan bir kooperatif kuruluşudur.”
Soluk Mavi Nokta
Cosmos dizisi, aynı zamanda farklı gelişmelere de yardımcı oldu. “Family Guy” televizyon dizisinin yapımcısı Seth MacFarlane, Carl Sagan ve Cosmos’tan çok etkilendiğini söyledi. MacFarlane, Cosmos etkinliğinde konuşurken; “Benim çocukluğumdan beri bilime yatkınlığım hep vardı, birkaç kez çocukluğumda ve ergenliğimde ‘Cosmos’a şahit olduğum oldu” dedi.
Carl Sagan, yaşamın perspektifi içine Dünya’daki yaşamı anlamayı koydu. 4 milyar mil (6 milyar kilometre) öteden, Dünya’nın ne kadar küçük, ne kadar ufacık bir yer kaplayan bir nokta olduğunu gördü. Dünya’ya verilecek en güzel isim “Soluk mavi nokta” olmalıydı ve bunu fotoğrafladı.
Carl Sagan’ın “Soluk Mavi Nokta” adını verdiği o fotoğraf. Voyager I uzay aracının, Dünya’dan 6,4 milyar mil uzaklıktan çektiği ve Dünya’yı fotoğrafladığı o an. 2001 yılında space.com tarafından en iyi uzay fotoğraflarından biri seçilmiştir.
“Türümüzün her döneminde, tarihteki her aziz ve günahkarlar, bu toz tanesinin içinde yaşadılar. Dünya, bu kozmik zamanda ve arenada, aslında çok küçük bir aşamadır. Zaferler ve savaşlar, bir yere kadardır. Bu küçük mavi noktanın içinde generaller ve imparatorların ne kadar kan döktüğünü bir düşünün.”
Carl Sagan, bilime ve topluma yarar sağlayan ve yardım eden bir halk figürüdür; o bilim ve araştırmalarla katkı sağlamıştır. Voyager I tarafından çekilen bir fotoğrafla, dünyanın koca evrende ne kadar yer kapladığını anlatmış ve bunu çok iyi şekilde yorumlamıştır. 1977’den günümüze hâlâ hizmet veren Voyager I, Carl Sagan’dan bir miras taşımaktadır.
“Uzay aracının karşılaştığı ve gördüğü kadarıyla, evrenimizde pek çok farklı uygarlık olabilme ihtimali mevcut; fakat bizim gezegenimiz, bu kozmik okyanusta, bir şişenin içinden oldukça net cevaplar veriyor” diyor Carl Sagan. Sagan, gezegenin eskiden oldukça yüksek sıcaklıklara sahip olduğunu ve Venüs gezegeninin Dünya üzerinde bir sera etkisi oluşturduğunu söyleyen ilk kişi oldu. Daha sonra güneş sistemindeki Viking Mars Misyonu (ABD’deki ilk Mars çalışması) ve diğer görevler için bir NASA danışmanı oldu.
Carl Sagan, bize ve evrenimize çok şey kattı, Bu soluk mavi noktayı daha iyi görmemizi ve anlamamızı sağladı. Yaptığı araştırmalar ve çalışmalar hâlâ ve hâlâ bize yeni yollar gösteriyor ve yeni şeyler öğretiyor. Dünyanın değerini, bu soluk mavi noktaya bakarak daha iyi anlamak umuduyla…
