Deprem sırasında saatler neden durur?

Bu yazının konusu, depremde bazı mekanik saatlerin neden durduğu. Bir jeoloji mühendisi olarak, bu durumdan ilk defa bu depremde haberim oldu. İnternette gördüğüm yazıları tarayarak, özet bilgiler çıkardım. Özetle, bir deprem sırasında bazı saatler duruyor. Bunun çok çeşitli sebepleri var. Bazı olasılıklar şöyle:

Depremde asla durmayan saatler var, güneş saatleri

Öncelikle hiç durmayan saatlerden bahsedelim. Bir deprem sırasında hiç durmayan mekanik saatler, hiçbir hareketli parçası olmayan saatler. Yani güneş saatleri, bir deprem sırasında durmaz, ancak hava karardığında duracaktır. Oldukça sağlam olan bu türler, genelde kaya bir tabana sahiptir. Yerden yüksekliği genellikle 40-50 cm’den daha kalın olan bu tür, üzerindeki küçük çubuğun gölgesinin hareket etmesi ile vakti gösterir. Bu saatler durmamakla birlikte, ancak üzerine bir parçanın düşmesi ile kırılabilir.

Elektronik saatler depremde ne yapar?

Dijital saatler ve diğer elektronik cihazlar, zamanı tutmak için mekanik parçalara güvenmediklerinden, bir depremin neden olduğu fiziksel hareketten etkilenme olasılığı daha düşüktür. Genellikle küçük titreşimlere ve hareketlere maruz kaldıklarında bile çalışmaya devam edecek şekilde tasarlanırlar.

Elektronik saatler, yalnızca birkaç ayrı parçaya sahiptir ve hepsi birbirine bir mekanizma ile sıkıca bağlanmıştır. Elektronik saatler, bir deprem sırasında kırılma yolu dışında kolay kolay durmaz. Sıradan tüketici sınıfında olan elektronik saatler, örneğin bir uzay görevinde kalkış sırasında yaşanan yoğun titreşimler ve yüksek g-kuvvetleri sırasında sarsılarak – sallanarak gevşeyebilir. Çok yoğun depremler sırasında nadiren böyle sorunlar görülebilir. Ancak genellikle elektronik saatler, depremler sırasında durmaz.

Tüm mekanik saatler depremde durur mu?

Geleneksel analog / mekanik saatlere depremler sırasında ne olur?

Bir deprem sırasında tüm saatlerin durmayacağını ve duranların büyük olasılıkla geleneksel analog veya mekanik saatler olduğunu söyleyebiliriz. Son Kahramanmaraş depremlerinde meydana gelen sallantılardan sonra birçok saatin bu durumda olduğu ve çalışmayı tam deprem saatinde durdurduğu birçok kaynaktan bildirilmiştir.

Fiziksel hareketten etkilenmeyen dijital saatler veya diğer elektronik cihazlar deprem sırasında normal şekilde çalışmaya devam edebilir.

Dolayısıyla, bir deprem anında saatlerin “durduğunu” söylemek doğru olmasa da, depremin sallanması ve diğer etkilerinden dolayı saatlerin hasar görmesi veya bozulması mümkündür.

Mekanik saatler, zamanı doğru tutmak için hassas mekanizmalara ve hassasiyete güvendikleri için bir deprem sırasında durmaya karşı daha hassas olabilir. Bir deprem sırasında sallama, sarkacın veya saatin diğer parçalarının yerinden oynamasına neden olabilir, bu da saatin hareketini bozabilir ve durmasına neden olabilir. Ek olarak, saat düzgün bir şekilde sabitlenmemişse veya dengesiz bir yüzeydeyse, sallanması devrilmesine veya hasar görmesine ve bu da çalışmamasına neden olabilir.

Bir deprem anında tüm mekanik saatlerin durmayacağını ve bazılarının sarsıntıya rağmen zaman tutmaya devam edebileceğini belirtmekte fayda var. Bununla birlikte, genel olarak, mekanik saatler, dijital veya elektronik saatlere göre depremlerden kaynaklanan bozulma ve hasarlara karşı daha hassastır.

Ayrı parçalara sahip olan en eski saatler, bir deprem sırasında durma olasılığı en yüksek olan saatlerdir, çünkü yoğun sarsıntıyı umursamayacak şekilde tasarlanmamışlardır.

Bir sarkaç tarafından belirlenen bir oranda mekanik bir eşapman yoluyla enerji aktaran alçalan bir ağırlıkla çalıştırılan mekanik saatler, orta derecede güçlü bir deprem tarafından kolayca durdurulabilir çünkü sarkaç destek çivisinden veya kancasından atlayabilir, ona güç veren ağırlık olabilir. kasnağından atlar, yoksa tüm saat devrilip mahvolabilir. Ağırlıkların bir yay ile değiştirilmesi, mekanik saatleri titreşime daha dayanıklı hale getirir.

Bir yayı sararak çalışan mekanik saatler genellikle “darbeye dayanıklı” olarak işaretlenir. Darbeye dayanıklı olarak adlandırılamayacak kadar ucuz olan herhangi bir saat, yere düşme veya yeterince şiddetli bir deprem nedeniyle bir veya daha fazla temel bileşeni kolayca sallayabilir. Aşırı düzeyde titreşime maruz kalan kişiler tarafından takılan mekanik saatler (örneğin matkabı kullanan biri, erken dönem astronotları ve yüksek g-kuvvetlerine dayanan pilotlar tarafından takılanlar gibi) daha da yüksek bir şok direncine ihtiyaç duyacaktır.

Su/kum saatleri depremde durmaz, ama yanılır

Su saatleri, sıvıyı bir rezervuardan bir toplama kabına sabit bir oranda damlatır, böylece geçen süre alt kaptaki su seviyesi ile ölçülür. Yeterince güçlü bir deprem, saatin bir veya iki gözünden su fışkırtabilir veya saati masadan sallayıp kırılmasına neden olabilir.

Bu yazı ilk olarak https://onurmetin.com.tr/ adresinde yayımlanmıştır.