Başlık yeterince açık aslında. Regli sadece kız çocuklarımıza değil, hem kız hem de erkek çocuklarımıza anlatalım. Acaba erkek çocukları “benim pipimin ucu kesildiğinde davullu zurnalı eğleniyorlar da, kızlarınki neden saklanıyor?” diye düşünüyor mu? Hiç sanmıyorum, çünkü biz erkek çocuklara bunu sormayı öğretmiyoruz. Oysa abla, anne, öğretmen, arkadaş, doktor, memur, komşu olarak bizler her ayın belli günleri regl oluyoruz. Ve bu dönemde vücudumuzdaki hormonsal değişikliklerden dolayı hem psikolojik hem de fiziksel değişimler içine girebiliyoruz.
Madem regl bizi bu kadar etkiliyor, öyleyse bunun nasıl bir şey olduğunu paylaşmalı, öğretmeliyiz ki hem utanılacak bir şey olmadığı artık fark edilsin hem de bu süreci daha rahat atlatmamıza yardımı olsun. İşte süreci kolaylaştıracak 5 naçizane öneri:
Öneri 1: Dil bilinçaltını, bilinçaltı kişiyi, kişiler de toplumu şekillendirir. Öncelikle dilimizi temizleyelim:
“Misafirim geldi, hastalandım, kirlendim, halam/teyzem geldi” gibi sözlerle üstü kapatılan ve “gizlenmesi gereken şey” özelliği yüklenen bir olay değil aslında regl. Farkında olmadan bu sözlerle kendi kendimizi hem kendimize hem de karşı cinse karşı yabancılaştırıyoruz. Oysa regl hiçbir zaman küçük düşürücü bir olay olmamıştır. Özellikle “kirlendim” durumun vehametini gözler önüne seriyor.
Bizler her ne kadar anlatamasak da, ergenlik çağında okullarda sunumlar yapılarak çocuklara vücutlarının geçireceği değişimler anlatılıyor. Yani aslında bildikleri bir şeyi özellikle erkek çocuklarının yanında gizli gizli kodlayıp, sünnet zamanı ise penislerini göklere çıkarıp abartılı abartılı kutlayarak belki de dünyanın en büyük yanlışını yapıyoruz. Bu kelimeleri bir yana bırakıp, “regl olmak, menstrual döngüye girmek” gibi olayın üstünü kapatmayan ve doğallığını ortaya seren kelimeler kullanarak işe başlarsak en azından reglin doğanın verdiği bir nimet olduğunu yavaş yavaş fark edip bunun utanılacak bir şey olmadığını anlarlar.
Öneri 2: Diyelim açık açık konuşma evresine geçebildik, dili de hallettik. Peki reglin ne olduğunu, içeriğini gerçekten biliyor muyuz?
Aslında regl, çoğumuza yanlış anlatılan ama çok azımızın araştırıp doğrusunu öğrendiği bir olay. En kısa tabirle “ayda bir kez kadınların vücudundan pis kanın dışarı atılması” olarak öğretiliyor. Peki, atılan kan gerçekten pis mi yoksa sadece vücudun ihtiyacı mı yok? Ya da vücudun ihtiyacı olmayan her şey pis mi? Bu açıklama tamamen yanlış olup, reglin “kirlenmek” olarak adlandırılmasının da en büyük sebebi. Ancak gerçekte ise hem rahim hem de regl kanı temizdir.
Reglin gerçekleşmediği durumda yani gebelik durumunda bebeğin burada gelişimini sürdürecek olması da zaten kanın temiz olduğunu ortaya koyan en mantıklı sebeplerden biri. Yani “kirlendim” demek yerine “temizleniyorum, güncelleniyorum” bile diyebiliriz aslında! Reglin tanımını çocuklarımıza doğru yapmalı ancak dönem içindeki vücut temizliğinin sağlık açısından önemini anlatmalıyız.
Öneri 3: PMS’i ve bu dönemde vücudun fiziksel olarak geçirdiği sürecin psikolojiye etkilerini anlatmalıyız.
Bu etkileri yalnızca regl olan kız çocuğuna değil, varsa evdeki baba ve erkek kardeşlere de anlatmak regl dönemlerinin stresini azaltmaya büyük ölçüde yardım edebilir. Özellikle ergenlik dönemi bunalımlarının da regl öncesi sendromla birleştiğini düşünürseniz çocuğun yalnızca annesinin değil, tüm ailenin desteğine ihtiyacının olduğunu anlayabilirsiniz. Peki nedir bu PMS ve etkileri nelerdir?
Açılımı pre-menstrual syndrome olan kelimeyi aslında Türkçede “regl öncesi sendromu” olarak kullanıyoruz. Bu sendrom kendini memelerde şişlik ve ağrı, karın bölgesinde şişlik, kilo alımı, sersemlik, mide bulantısı, baş dönmesi, kabızlık, akne gibi şekillerde gösteriyor. Reglin başlamasından sonra ise karın, bel ve kasık bölgesindeki ağrılar, mide bulantıları, baş dönmeleri, kabızlık, halsizlik semptomlarına hormonlar ekleniyor. Özellikle hormonların büyük etkisi olan gerginlik, stres, sıkıntı gibi durumlar ortaya çıkıyor. Bu olası belirtileri regl çağına girecek çocuğa anlatmak onu olası herhangi bir semptoma karşı hazırlamak ve çocuğun korkmaması açısından önemli. Ayrıca ailedeki diğer bireylere hoşgörü ve anlayış göstermek düşüyor.
Öneri 4: Regl dönemi yıllardan beri (özellikle semptomlar nedeniyle) kötü bir dönem olarak tanınmış ve tanıtılmıştır. Oysa düzenleyeceğiniz bir partiyle, kızınıza aslında sağlıklı ve doğal bir ergenlik sürecinin başladığı müjdesini verebilirsiniz.
Bu öneri genelde en az kabul gören öneri oluyor. Ancak bakınız, sünnet törenlerinde mevlütler okutuluyor, hayırlar yapılıyor, danslar ediliyor, arabalarla şehir turları attırılıyor, taht veya at üzerinde(!?) salona getiriliyor çocuklar. Nedeni ise; erkek olmuş olmaları. Erkek olmak bu kadar doğal ve kutlanılası bir şey ise, kadınlığa geçiş yapıyor olmak niçin olmasın? Amaç, vajinayı penisten, kadını erkekten üstün tutmak değil, haksız yüceltmelere son vermektir. Kendisini iyi hissettirmek ve reglin normalliğini açıkça ifade edebilmek için başvurulabilecek en eğlenceli yollardan biri bu partiler olabilir.
Öneri 5: Kimyasal ilaçlardan önce doğal ağrı kesicilerin daha çok yardımcı olabileceğini de anlatabilirsiniz:
Regl döneminde de günlük hayatına devam edebileceğini anlatın, ancak bu dönemde bazen ağrı kesicilere baş vurmamız gerekebiliyor. Özellikle çalışan ebeveynseniz çocuğunuzun evde yanlış ilaç alma ihtimaline karşı ve genç yaşta kimyasal ilaçlara alışmaması için onu kolayca uygulayabileceği doğal tariflere yöneltebilirsiniz. Örneğin; sarı kantaron, melisa, papatya çaylarının sakinleştirici etkisi vardır ve bu dönemde rahatlamaya yardımcı olurlar. Kasık bölgelerine yapıştıracakları ısıtıcı bantlar da ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
