Birinci dünya savaşından sonra kültürel ve sanatsal anlamda bazı değişimler yaşanmıştır. Dadaistler ya da dadaizm akımı modern kapitalist toplumun estetiği yerine anlamsızlığı ve mantıksızlığı vurgulayarak, anti kapitalist ve anti-burjuva tepkileri dile getirmeye çalıştı. İkinci dünya savaşından sonra da sanatsal anlamda değişimler yaşandı. 1950 sonrası rock müzik kendini değiştirip dönüştürdü. İkinci dünya savaşı sırasında yaşanan paylaşımlardan rahatsız kitleler aracılığıyla 1960 olayları başladı. 1968’de ise önce Paris’te, sonra dünyaya yayılan bir gençlik hareketine dönüştü.
Protestolar, festivaller, sanatsal üretimler de politikleşmeye başlamıştı. Rock dünyasının yıldızlarından John Lennon Vietnam savaşını protesto etmek için “Bed-Ins For Peace” (Barış İçinde Yatakta) eylemlerini başlattı. Oldukça dikkat çekti, aynı dönemde dünyanın neredeyse gördüğü en büyük festivallerden biri gerçekleşti. Newyork’un bir kasabasında 400 bini aşkın genç, müzik ve sanat fuarı için Woodstock Festivalinde bir mandırada buluştu. Festivalin mottosu “Üç gün barış ve sanat’’ idi ve Amerikan tarihinin 32 ikonik sanatçısı bu festivalde sahne almıştı. Woodstock bir festivalden öte 1960’ların özgür ruhunu yansıtıyordu. Böylece rock müzik hem 68 olayları hem de Woodstock Festivali sayesinde popülerleşmeye başladı.
Kürt gençleri arasında da özellikle üniversite gençliği içinde de rock müzikle tanışmalar başladı. Süleymaniyeli öğrenciler ve Tiflis’te yaşayan Kerem Gerdenzeri yine Süleymaniye Üniversitesi’ndeki kadın öğrenciler aracılığıyla Kürt Rock’u oluştu.
Koma Wetan:
1973 senesinde Sovyetler Birliğine bağlı Gürcistan’nın Tiflis şehrinde Kerem Gerdenzeri, Rafael Şamil Dasini , Levon Şahbazyan, Omer Recevi tarafından “Koma Wetan” adında bir rock gurubu kurulur. Kerem Gerdenzeri ismin özellikle seçildiğini belirtir. Mîkaîlê Reşîd, Karlênê Çaçanî, Eliyê Îsko, Ordixanê Celîl ve Latifî Husret gibi Kürt şairlerin şiirlerini bestelemeye başlarlar. İlk yıllarında enstrüman sıkıntısı çeken grup, o dönemde Gürcistan Komünist Partisi Merkez Komitesinde çalışan Kereme Anqosi aracılığıyla devletten enstrüman yardımı alırlar. Grup 1978 yılında Gürcistan’da gerçekleştirilen bir müzik festivaline davet edilir. Festival tüm Sovyet cumhuriyetlerinde naklen yayınlanır. Bu festival sonrası gurup albüm çıkarmaya karar verir. 1979 senesinde grubun ilk albümü Bayê Payîzê’nin (Sonbahar Rüzgârı) demosu yapılır. Albüm, Moskova’daki Sovyet Kompozitörleri Komisyonu’ndan geçtikten sonra 1989 yılında Melodiya plak şirketi tarafından yayınlanır. Grup ilk plağın gelirlerini Halepçe Katliamı için düzenlenen yardım kampanyasına bağışlarlar. Plak kapağının üzerine de “Bu plaktan elde edilen gelir Halepçe’de zarar görenler için Londra’da açılan banka hesabına aktarılacaktır’ ibaresi yazılmıştır. Doksanlı yıllarda SSCB’nin dağılışına denk gelen dönemde gurupta da çözülmeler başlar. 1991 senesine gelindiğinde gurup dağılır. Ama açtıkları yol Kürt müziği içinde yeni bir yol olur. Kerem Gerdenzeri Koma Wetan belgeselinde şöyle der “halkın özgürlüğü, biz Kürt milletinin birliği ile ilgili birçok şarkım vardır. Birlik ve özgürlük üzerine… O da bizim silahımızdı, gitarımız bizim silahımızdı diyebilirim”.
Tipi Zankoy Slemani- University Band Slemanyah:
Koma Wetan’dan hemen sonra Süleymaniyeli öğrenciler tarafından da University Band Slemanyah adında bir gurup kurulur. 70’lerin sonlarına doğru kurulur ve 1978, 1979 senelerinde birkaç parça kaydı alırlar. Dönemin protestoları sebebiyle gurup Irak hükümeti tarafından kapatılır.
Tipi Khanzad:
Kesin kuruluş tarihleri belli olmasa da 1983 kayıtları mevcut ve Kürtçe rock müzik yapan ilk kadın gurubudur.
Koma Rewşen:
1990 yılında Adana’da okuyan üniversite öğrencileri tarafından kurulur ve 1998 yılında ilk albümlerini “Ciyaye Bezar” albümünü çıkarır. İlk albüm sonrası gurup dağılma süreci yaşasa da sonraki süreçte müzik kariyerlerine devam edildi. 2002 yılında Ase albümü ve 2005 yılında da Pola Nu ile müziğe ara vermeden devam etmektedirler.
Sozdar:
Aslen Dersimli olan Maviş Güneser, Dersimli Kemal Kahraman’ın da eşi ve 1998 yılında kendi alanında ilk olan Kürtçe(zazaca) Keje albümünü yayınlar. Sonraki dönemlerde Dersim ağıtlarını düzenler ve kariyerine kendi ismiyle devam eder.
İki binli yılların başlangıcıyla hatta doksanların ikinci yarısının başlamasıyla Kürtçe guruplar artar. İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Diyarbakır gibi şehirlerde okuyan öğrenciler aracılığıyla farklı tarzlarda Kürtçe müzik artar. 2004 senesinde Hakkari’de heavy metal gurubu kurulur. Ferec iki albüm de yapar. Sonraki süreçte Siya Şewe gibi guruplar da çıkar.
