Artvin Cerattepe ve Genya Dağı’nı tehdit eden madencilik faaliyetlerine karşı Artvin halkının ve çevrecilerin direnişi sürüyor. Madenle birlikte yaşanacak doğa katliamını durdurmak için bugün Türkiye’nin en geniş katılımlı çevre davası açıldı.
Artvin Cerattepe’de Cengiz Holding’in altın madeni projesi kapsamında jandarma eşliğinde bölge halkına saldırması ile başlayan direnişin hukuki mücadelesi de artarak sürüyor. Bugün Artvin Adliyesi’nde buluşan avukatlar ve çevre dostları Türkiye’nin en geniş katılımlı “çevre” davasını açtılar.
Grup; Türkiye Barolar Birliği ve TMMOB’nin desteklediği, 61 avukat tarafından hazırlanan, 760 davacısı bulunan, 105 sayfalık dava dosyasını Rize İdare Mahkemesi’ne gönderilmek üzere yetkililere teslim ettiler. Dava dosyasının tesliminde konuşan Artvin Baro Başkanı Ali Uğur Çağal; yapılanın bir hukuksuzluk olduğunu söyledi. Çağal, “Bu faaliyetlerin durması lazım. Ama yetkililer diyor ki, ‘Ben bunu dinlemiyorum, bildiğimi yaparım.’ Mahkeme kararını yok sayıyor. Hepimizin bildiği gibi, hukukçuların bildiği bir şey var, ihtiyati tedbir kararına karşı muhalefet ettiğin zaman suç olur. İhtiyati tedbir kararına muhalefet eden kim, şirket. Bunu koruyan kim, idare yani vali” dedi.
Hükümete yakınlığıyla bilinen Cengiz Holding’in 2013 yılında almış olduğu “ÇED olumlu” kararı Rize İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Şirket bunun üzerine bir genelgeye dayanarak ve eksiklikleri giderdiği iddiasıyla yeni bir ÇED raporu hazırlatmış, raporu da doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunmuştu. Bakanlık, kararı kabul ederek Rize İdare Mahkemesi’nin kararını boşa düşürmüş, böylece proje hiçbir hukuki merci tarafından denetlenememişti.
Bir yıl önce yaklaşan tehlikeye dikkat çekilmişti
Artvin Cerattepe’deki proje için 2014’te hazırlanan bilirkişi raporunda, 50 bin 300 adet ağacın kesileceği, madenden sızacak gazların da çevredeki ağaçları olumsuz etkileyeceği vurgulanmıştı. TBMM gündemine de taşınan Cerattepe raporunda, bakır madeni projesinin çevreye vereceği zararlar vurgulanırken, projenin neden yapılmaması gerektiğine ilişkin bilgiler yer almıştı.
Rapordaki bilgilere göre; proje sahası 31,8 hektar büyüklüğünde, projeye konu sahanın tamamı ve çevresi “verimli devlet ormanları” ile kaplı. Alanın 600 metre uzağında Hatila Vadisi Milli Parkı ve 14 kilometre doğusunda arkeolojik sit alanı bulunuyor. Proje kapsamında kesilecek ağaç sayısının 50 bin 300 adet olarak belirtildiği raporda, alandan ağaç kesilmesinin ve faaliyet sırasında ağaç yaralanmalarının, daha da önemlisi oluşacak tozlar ile madenden sızacak zararlı gazların çevredeki ağaçların zayıf düşmelerine, bunun sonucunda böcek tahribatında önlenemez artışlar neden olacağı belirtildi.
Ayrıca atık malzemenin orman içinde depolanmasının orman bütünlüğü bakımından telafisi olanaksız sorun oluşturacağı, heyelanlara sebep olacağı, maden cevheri çıkarılması ve atık malzeme yığılması faaliyetinin orman içindeki kaynak suları ve yeraltı sularının kirlenmesine sebep olacağı ifade edildi.
Bölgedeki maden arama çalışmaları için açılan ihaleyi alan Cengiz Holding’in çalışmalarına karşı hukuk mücadelesi başlatan ve aylardır Cerattepe mevkiinde gece-gündüz nöbet tutan Artvinliler, geçtiğimiz günlerde jandarmanın engel ve müdahaleleri ile karşılaşmışlardı. Gece bölgede nöbet tutmayı sürdüren Artvinliler, iş makineleri ve jandarmanın ormanlık alana geçişine izin vermedi. Cerattepe mevkiindeki gerginliği haber alan çevreciler ve Artvin halkı, bölgede direnen yaklaşık 300 kişiye destek vermek amacıyla yola çıktı. Cerattepe mevkiine ulaşmak isteyenler jandarma ekipleri tarafından engellendi. Yurttaşların bölgeye ulaşmasına izin vermeyen jandarma ekipleri, bölgede geniş güvenlik önlemleri aldı. Fakat direniş sürdü ve ekipler geri adım attı. Araçlarını Kafkasör mevkiinde bırakan çevreciler ve yurttaşlar, yaklaşık 8 kilometrelik yolu yürüyerek, Cerattepe’ye ulaşıp, direnişe destek verdi.
Türkiye’deki çevre davaları arasında en bilineni Bergama Davası olmuştu. Bergama davası 1993 yılında başladığında 652 kişi ile açılmış ve Artvin davasından önceki en kalabalık çevre konulu dava olmuştu.
