“Böyle bir proje üzerinde çalışıyorum çünkü ben de genç yaşta anne olan bir kadının çocuğuyum ve kardeşim de 16 yaşında anne oldu. Bu soruna bir çözüm bulmak istiyorum.”
Fotoğrafçı Christian Rodriguez’in bu yaşantısı onu dünyanın her yerindeki cinsel istismar mağduru genç anneleri belgeselleştirmeye itti. Öncelikle kendi memleketi Uruguay’dan başladı, daha sonra Rio de Janerio ve Meksika’nın bir köyüne kadar devam etti bu serüven.
Sivil toplum kuruluşu, küçük bir yerli topluluğundaki bir kızı Rodriguez ile tanıştırdı: Babası tarafından 11 yaşındayken tecavüze uğrayıp 12 yaşındayken de doğum yapan Gloria. Kız kardeşlerinden ikisine de tecavüz etmişti babası. Gloria annesi ve on kardeşinden sekiziyle birlikte küçük bir köy evinde yaşıyor. Babası şu anda hapiste.
Topluluğundaki diğer genç yaşta hamile kalan kızlar gibi o da okuldan kovulmuş. Günlerini, annesi ve erkek arkadaşından hamile kalan kız kardeşi Guadalupe ile Meksika’ya özgü bir yemek olan totopas yaparak geçiriyor.
Rodriguez, küçük bir toplulukta istismar edilip anne olan bir çocuğun hikâyesini dümdüz anlatmak yerine, Gloria’nın kırık kalbini bizlere göstermek için daha farklı bir yol seçti. Bekledi. Oturdu. Gloria ve ailesinin fotoğraflarını çekmeden önce onların hikâyesini dinledi. “Çok duyarlı olmak istiyordum” dedi Rodriguez. “Gloria için çok endişeliydim. Bu deneyim benim için çok stresliydi. Bu aileye yardım etmek istiyordum ama nasıl yapacağımı bilemiyordum, arkadaşlarım yapabileceğim en iyi şeyi, yani hikâyelerini duyurabileceğimi söyledi.”
Gloria ve ailesiyle yavaş yavaş bir ilişki kuran fotoğrafçı, geleneksel belgesel yaklaşımının işe yaramayacağını fark etti. Gloria çok kırılgandı. Çok utangaç. Tecavüz yüzünden psikolojik olarak çok hasar görmüştü. 11 ay kadar bir süre bebeğine isim vermemişti. Herkes bebeğe İspanyolca ya da İngilizce “bebek” diyordu.
“Başlangıçta Gloria bebeği sevmemişti ve ona bakmak istemiyordu ama bir şekilde buna zorlandı” diyor Rodriguez. “Bebek ona tecavüzü anımsatıyordu. Gloria ile çalışmayı ve konuşmayı denediğimde ağlamaya başladı. Bu çok zordu çünkü onun daha fazla acı çekmesini, gözyaşı dökmesini istemiyordum.”
Rodriguez Gloria’nın fotoğrafını çekmek istemişti, onu kızı sanatın bir parçası olmaya gönüllü etti. Fotoğrafçı, Gloria ve kız kardeşlerinin geleneksel Oaxaca kıyafetleri içinde rahat olabileceğini düşündüğü için onları öyle çekmek istedi. Böylelikle Gloria’nın genç anne kısıtlamalarının ardındaki anlam dolu portrelerini yaratmak için genç kızla çalıştı. Bir fotoğrafta Gloria’yı Frida Kahlo’nun fotoğrafındaki gibi tasvir etti: Boynunda dikenler ve kafasında bir kelebek ile.
“Yumuşak bir yolla fotoğrafları çekmek istedim, direkt bir şekilde değil” diyor fotoğrafçı. Rodriguez’in fotoğraflarında bir küçük kız ve genç bir annenin yorgunluğunu görebiliyoruz. Gloria kardeşlerine ödevleri için yardım ediyor. Oğlunu emziriyor ve totopos yapmak için saatlerce çıplak ayakla ayakta duruyor.
Zaten Gloria’nın içinde bulunduğu durum bu kadar zorken, maalesef ki Maluco’da böyle çok olay olduğunu dillendiriyor fotoğrafçı. Yerel bir geleneğe göre, aileler için hamile kızın, karşılığında para alınması şartıyla babayla evlendirilmesi gayet normal. Bu da tecavüzün sonucu olan hamileliğin tolere edildiğinin işaretidir, diyor Rodriguez.
Fotoğrafçı “Bu toplulukta erkekler kadınların yerine karar veriyor” diyor. “Örneğin erkeklerin oyun oynaması ya da şehirde rahatça gezinmesi normalken, kızların evde totopos ya da temizlik yapması gerekiyor. Bence kızların da erkekler gibi yaşamasına imkân verilseydi, bu genç yaşta hamilelik olayı tamamen değişirdi.”
Rodriguez, Gloria’nın hikâyesini paylaşarak genç yaşta hamilelik, tecavüz ve Latin Amerika kızlarının imkân eksiklikleri hakkında farkındalık yaratmak istediğini söylüyor. Ayrıca özellikle de Gloria’nın okulunu bitirebilmesi için para biriktirebilmesini umuyor. “Bu şiddet döngüsünün kırılması için ona yardım etmek istedim” diyor Rodriguez.
Küçük bir not: Gloria oğluna sonunda bir isim verdi, onu Juan Diego diye çağırıyor.
Kaynak: National Geographic
