Birleşmiş Milletler‘e göre, insanlar naylon poşet ve plastik şişeler gibi tek kullanımlık plastik ürünleri kullanmayı bırakmadığı sürece 2050 yılına kadar dünyadaki okyanuslarda balıklardan daha çok plastik olacak.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) olarak bilinen kuruluş, “Plastik kirliliği Endonezya sahillerinde dolaşıyor, Kuzey Kutbu’nda okyanus tabanına yerleşiyor ve besin zinciri aracılığıyla sofralarımıza geliyor” diye belirtti.
1950’de 2.5 milyar olan dünya nüfusu 1.5 milyon ton plastik üretti; 2016’da ise 7 milyar insanı aşkın küresel nüfus, deniz canlıları için ciddi sonuçlar doğuran 300 milyon tondan fazla plastik üretti.
BM Çevre Programı iletişim sorumlusu Petter Malvik, UN News’a 21. yüzyılın ortasına doğru deniz kuşlarının %99’unun plastik yemiş olacağının tahmin edildiğini” açıkladı.
Temiz Denizler
BM, bu yılın başlarında okyanustaki plastiklere savaş açtı. Bali’de gerçekleştirilen Dünya Okyanus Zirvesi’nde başlatılan #CleanSeas kampanyası, hükümetleri plastiği azaltma politikalarını yürürlüğe sokmaya teşvik ediyor, plastik ambalajlamayı minimuma indirme ve ürünleri yeniden tasarlama konusunda endüstrileri hedef alıyor, insanları alışkanlıklarını değiştirmeye davet ediyor.
Endonezya, 2025 yılına kadar deniz çöplerini %70’e kadar azaltmaya söz verdi. Uruguay bu yıl tek kullanımlık naylon poşetleri vergilendirecek. Kenya ise bunları tamamen ortadan kaldırmayı kabul etti.
Malvik, “Temiz Denizler kampanyası çoktan okyanuslarımız için önemli zaferler elde etti ancak iş bitmiş değil. 2022 yılına kadar kişisel bakım ve kozmetik ürünlerindeki mikro boyutlardaki plastik boncukları dünya çapında yasaklamayı ve tek kullanımlık plastiklerin üretiminde ve kullanımında etkili bir azalma yaratmayı amaçlıyoruz” diye belirtti.
Mikro boyutlardaki plastik boncuklar, bazı cilt yenileme ürünlerinde ve diş macununda kullanılan çok küçük plastik tanelerdir. Ürün içeriklerinde polietilen ya da polipropilen olarak geçmektedirler.
Birleşmiş Milletler Gıda Ve Tarım Örgütü’nde yetkili Petri Suuronen, bu mikroplastiklerin genellikle zehirli atıklar taşıdığını ve yediğimiz balık aracılığıyla insan besin zincirine girerlerse besin güvenliği ve insan sağlığı için ciddi bir risk oluşturduklarını söyledi. Mikroplastiklerin insanlara olan zararlara ek olarak, onları yiyecek zannederek yiyen ve açlıktan ölen kuşlar ve balıklar için bir tehdittir.
2009’da yayınlanan bir Gıda ve Tarım Örgütü raporu, dünya çapında okyanus zeminlerinde 640 bin tondan fazla bırakılmış balık ağı olduğunu tahmin ediyor ve bunların bir çoğu “hayalet avcılık” olarak tabir edilen yöntem ile deniz hayvanlarını tuzağa düşürmeye devam ediyor.
Zararlı etkilerinin yanı sıra, plastik atıklarının ekonomik dezavantajları da var. Dünya Ekonomik Forumu ve Ellen MacArthur Foundation’ın bir raporuna göre her yıl en az 80 milyar dolar değerindeki plastik malzeme boşa gidiyor. Aynı zamanda rapor, eğer bu eğilim devam ederse 2050 yılına kadar okyanuslarda balıktan fazla plastik olacağına dikkat çekiyor.
Plastik kirliliği
Plastik kirliliği sorununu çözmek daha fazla uluslararası antlaşmalar yapmayı gerektirecek. 5 Haziran haftası boyunca Üye Devletler ve sivil toplum temsilcileri, Okyanus Konferansı için New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde bir araya gelecek. Beklenen sonuçları arasındaki ise dünyadaki okyanuslar ve denizler için daha sürdürülebilir bir geleceğin gidişatını belirleyecek küresel bir deklarasyon olan bu eylem çağrısı var.
Konferansın odak noktası, dünyayı korurken yoksulluk ve eşitsizliği azaltmayı amaçlayan BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden 14. hedef. Bu hedef okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını sürdürülebilir kalkınma için korumak ve sürdürülebilir şekilde kullanmaya çağırıyor.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı Peter Thomson, “İnsanlık, denize dökülen plastiğin veba boyutundaki tehlikesinin kendine ve dünyaya zarar verdiğini daha yeni fark ediyor. Okyanus Konferansı, denizlerdeki plastik kirliliğinin büyüyen lanetini bozmak için ilk adımları atmalı. Hepimiz bu problemde bir rol oynadık; çözümler üzerine hepimiz çalışmalıyız” açıklamasında bulundu.
Kaynak: UN
