TMMOB Çevre Mühendisleri Odası’nın (ÇMO) açıklamalarına göre, hükümetin 2014 çevre karnesi kırıklarla dolu: “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dolayısıyla hükümet 2014 yılında çevre konusunda sınıfta kaldı.”
Üçüncü havalimanı projesinden Yırca’da zeytin ağaçlarının kesilmesine, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) yönetmeliğinin değiştirilerek AVM, golf sahası, büyük konut projelerinde ÇED’in aranmaması şartından Eymir Gölü’nün yapılaşmaya açılma tehlikesine kadar bir dizi konuda not veren Çevre Mühendisleri Odası, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dolayısıyla hükümet 2014 yılında çevre konusunda sınıfta kaldı” açıklaması yaptı. Hükümet, “doğa sevgisi ve çevre sorunlarına duyarlılık”, “çözüm odaklı olma”, “takım çalışması”, “yönetmelik ve kanunları uygulama” gibi derslerden 0 notu aldı.
Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Başkanı Baran Bozoğlu, Mülkiyeliler Birliği’nde düzenlediği basın toplantısında hükûmetin 2014 çevre politikalarını değerlendirdi. Hükûmetin, çıkarılan yönetmelik, genelge ve kanunlarla çevreyi koruma yerine adeta katlettiğini belirten Bozoğlu şöyle konuştu: “2014 yılı, hükûmetin ustalık dönemi olması sebebiyle, söz verilen büyük projelerin hayata geçirilmek istendiği bir yıl oldu. Ancak bu projelerde gördük ki ne doğanın nasıl etkileneceği göz önüne alınıyor, ne mahkeme kararlarına uyuluyor ne de bu projelerin bilime, akla ve çevresel etkilere uygunluğu kontrol ediliyor. Uyarılara da kulak tıkandığına şahit olduk.”
“Bakanlık sınıfta kalmıştır”
2014 yılında çevre sorunlarının arttığını ancak bu sorunlara karşı demokratik katılım anlayışının azaldığını belirten Bozoğlu, “Çevre mevzuatında gerilemeler, uygulamalardaki çelişkiler, halkın yatırım sürecine katılımında azalmalar, hava kirliliğinde ve su kirliliğinde artış, kuraklıkta belirgin yükseliş 2014 yılındaki olaylardan bazılarıdır. Bakanlığın 2014 yılı üzerinden yaptığımız değerlendirmede, kanaat notu bile fayda etmemektedir, Bakanlık sınıfta kalmıştır” ifadelerini kullandı.
Bakanlığın karnesi kırıklarla dolu
ÇMO’nun hazırladığı 2014 çevre karnesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, “AB çevre faslı”, “doğa sevgisi ve çevre sorunlarına duyarlılık”, “çevre sorunlarına halkın katılımı”, “iletişim ve sosyal etkileşim”, “çözüm odaklı olma”, “takım çalışması” ve “yönetmelik ve kanunları uygulama” gibi derslerde “sıfır” notu verilirken, sadece “kendini ifade etme” dersinde “beş” notu verildi. ÇMO Başkanı Baran Bozoğlu, bu notun verilme sebebini şöyle açıkladı: “2014 yılında gördük ki hem bakanlık hem de hükümet üyeleri, çevre sorunları ortaya her çıktığında istedikleri gibi konuşuyor, en olmaz dediğimiz yönetmelikleri savunuyor, hiç çekinmeden kendilerini gayet rahat ifade edebiliyorlardı.”
Çevre Mühendisleri Odası’nın 2014 yılına ilişkin açıkladığı çevre sorunlarından yani hükümetin 2014 çevre karnesi içinde kırık nota sebep olanlardan bazıları şöyle:
2014 Çevre karnesi kırık 1: Üçüncü havalimanı orman alanı talan edilerek yapıldı
Yüzde 80’i orman alanı olan, 2,5 milyon ağacı barındıran ve 70 sulak alanın bulunduğu bölgede, üçüncü havalimanı yapılması için acele kamulaştırma kararı 2014 Ocak ayının ilk günlerinde Bakanlar Kurulu Kararı ile alınmıştı. Ülkemizin en büyük havalimanı projesine dair normal kamulaştırma sürecinden kaçınılmış süreç yangından mal kaçırırcasına yürütülmüştür. Şubat 2014’de üçüncü havalimanı ÇED Olumlu Kararı’nın yürütmesi mahkeme tarafından durdurulmuş, Bakanlığın yayımladığı 2009/7 Genelgesi kapsamında yeni bir ÇED raporu hazırlanmış ve Bakanlık tam yeni ÇED’e olumlu kararı verirken bölge idare mahkemesi tarafından yürütme durdurma kararı iptal edilmişti.
2014 Çevre karnesi kırık 2: AOÇ’de hukuk işlemiyor
Atatürk Orman Çiftliği’ndeki (AOÇ) planlar açtığımız davalar sonrasında iptal edildi. 2014 yılında da iptal kararları gelmeye devam etti. Binlerce ağaç kesilerek, hukuk, mahkeme kararları yok sayılarak Saray inşaatı tamamlandı, Ankapark inşaatı devam ediyor.
2014 Çevre karnesi kırık 3: “Vazgeçilmez” projeleri için plan beklenmiyor
Milli Parklar Yönetmeliği değiştirildi, “İçme suyu temini açısından yapımı aciliyet gösteren ve kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk arz eden tesisler için uzun devreli gelişme planı/gelişme planı şartı aranmaz” ifadesi eklendi. Ülke tarihimiz kamu yararı açısından vaz geçilemeyen havalimanları, termik santral projeleri, boru hatları ile doludur. Milli parklar bu madde ile yok edilmekle karşı karşıya bırakılmıştır.
2014 Çevre karnesi kırık 4: ÇED davaları ivedi yargılama kapsamında alındı
ÇED olumlu veya ÇED Gerekli Değildir kararlarına açılacak davalarda süre 30 güne indirildi. 30 gün içerisinde dev projelerin ÇED raporlarına dava dilekçelerinin hazırlanması gerekecek. Bilimsel, teknik tartışma yapılamayacak. Ankara, Etlik ve Bilkent’te içerisinde yaklaşık 100 MW’lık doğalgaz çevrim santrali niteliğinde yapılar bulunduran hastanelerin kuruluş sürecinde ÇED raporu istenmedi.
2014 Çevre karnesi kırık 5: Tuz Gölü devlet eliyle, Bakanlığın sessizliği ile yok ediliyor
Tuz Gölü’nün 1. Derece doğal sit alanı olmasına rağmen plansız bir şekilde ihaleler gerçekleştirildi ve Tuz Gölü parsellendi. Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun suç duyurusuna rağmen Şereflikoçhisar ve Ankara Büyükşehir Belediyeleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı herhangi bir işlem gerçekleştirmedi. ÇED raporları mahkemelerce iptal edilmesine rağmen Bakanlık ÇED raporlarını tekrar tekrar onayladı.
2014 Çevre karnesi kırık 6: Eymir Gölü ranta teslim ediliyor
Eymir Gölü’nün hemen yanına Özel Çevre Koruma Alanı’na otel projesi yapılmaya çalışılıyor. Bakanlık projeyi iptal etmedi ve ÇED sürecini başlattı. Ankara’nın doğal tek yeşil alanı da yok edilme tehlikesi altında. Yırca’da yapılması planlanan termik santral projesinin sahibi firma ağaçları hukuksuzca kesti. ÇED raporunda belirtilmeyen bu uygulamaya hala Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ceza kesmedi.
