Manshiyat Naser ya da bilinen ismiyle “Çöp Şehir”, 300 bine yakın nüfusuyla Moqattam Tepesi’nin eteklerinde, durmaksızın genişleyen Mısır’ın başkenti metropoliten Kahire’nin içerisinde yer alan bir gecekondu yerleşimi.
Yerleşim, sokakları ve binalarının çatıları dahil, her santimetrekaresinin çöple kaplı olmasıyla göze çarpıyor. Bu çöp yığınları, Kahire Metropoliten (Büyükşehir) Alanı’nın 20 milyonu aşkın nüfusuna rağmen, asla efektif bir şekilde kurulamamış evsel atık toplama sisteminin ürünü.
Çoğunlukla Kıpti Hristiyanlardan oluşan Manshiyat Naser nüfusu, çöp toplama sistemindeki bu boşluğu kendileri kapatıyorlar. Gayriresmi geri dönüşüm işçileri ya da “Zabbaleen”ler (çöp insanlar) Kahire sakinlerinin ürettiği evsel atıkları, ufak bir ücret karşılığında, kapı kapı gezerek topluyor ve eşeklere ya da pikaplara yükleyip Manshiyat Naser’deki evlerine götürüyorlar. Eve vardıklarında da atıklar geri dönüştürülebilir şekilde ayrıştırılıyor. Atıkları toplama işi geleneksel olarak erkeklerin işiyse de çocuklar ve kadınlar da atıkları düzenleyerek bu sürece dahil oluyorlar.
İlk başta köhneleşmiş bir metot gibi görülse de Zabbaleen geri dönüşüm sisteminin verimliliği oldukça yüksek. Atıkların yaklaşık yüzde 90’ı geri dönüştürülüyor, ki bu istatistik de Batılı geri dönüşüm firmalarının elde edebildiğinin dört katına tekabül ediyor.
Manshiyat Naser’de yaşam koşulları, maalesef şaşıramayacağımız şekilde, oldukça düşük. Ortalama gelir bölge nüfusunun altında ve sağlık koşulları kötü. Fakat son yıllarda, Kahire Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı iki karar bu durumu daha da kötüleştirmiş. 2003 yılında, belediye atıkların toplanması için özel bir şirketle anlaşmış ve bu durum bugün Zabbaleen’in bu şirketle de rekabet etmesi gerektiği anlamına geliyor.
Bundan altı yıl sonra ise, domuz gribi “tehdidine” karşı önlem alma amacıyla yerel Kahire yönetimi, Manshiyat Naser’de yaşayan 350 bin domuzun katledilmesine karar vermiş. Geleneksel olarak, domuzlar Zabbaleen’in hayatlarında, atıkları organik materyalden temizledikleri ve etleri otellere ve restoranlara satıldığı için önemli bir yere sahip.
Bu yerleşim birimi, 2009 yılında çıkan ve Al Gore Reel Current Ödülü’nü alan Garbage Dreams (Çöpten Hayaller) adlı belgesel ile dikkat çekti. Filmden sonra Manshiyat Naser, yerel kültürlere merak salmış turistlerin sıra dışı bir ziyaret noktası haline geldi.
