Ana SayfaYaşamEngelli HaklarıŞehrin Sakat Tarafı

Şehrin Sakat Tarafı

-

31 Mart Yerel seçimleri öncesi Ankara’da yaşayan engelliler ile Ankara’nın engelliler için yaşanılabilir bir şehir olup olmadığıyla ilgili konuştuk. Konunun ciddiyetini buluşma yeri seçerken idrak ettik. Üç farklı engel grubundan üç arkadaşımızın da erişimi mümkün olan bir yer seçmekte biraz zorlandık, fakat sonunda buluşmayı başardık.

Akülü araç kullanan bir engelli olan Fedakar Özdemir Ankara’nın yaşanabilir bir kent olmadığını dile getirerek: “Bırakın erişmeyi, yaşayamıyoruz bile. Kaldırımın üzerine bırakılan bir sandalye bile bizim için bir engel olabiliyor.”dedi. Ankara’nın merkezi olan Kızılay’da bile engelli tuvaleti bulunmadığını ifade eden Özdemir, tuvalet ihtiyacı için istemedikleri halde Kızılay’ın merkezinde bulunan AVM’ye gitmek zorunda kaldıklarını dile getirdi. Özdemir: “AVM engelli tuvaletlerini başka amaçlarla kullanılıyor diye kilitliyorlar. Kapısına not düşülmüş, ‘İhtiyaç halinde anahtar güvenlik görevlisindedir’ diye. Sonra koridorlarda dakikalarca güvenlik görevlisini aramak zorunda kalıyorsunuz. Bu durum evden çıktığın dakikadan itibaren bir stres kaynağı haline geliyor zaten. Mesela ben futbol sever bir insanım, herkes gibi ben de maç izlemeye gidiyorum. Engelli tuvaleti yok. Yanımda bir sakat arkadaşımla gitmiştim geçenlerde. Çocuk kıpkırmızı oldu, belli ki zor durumda. Dedim ki neden utanıyorsun, stadyumlara engelli tuvaleti koymayanlar utansın. Sal gitsin. Bunlar bizler için gündelik sorunlar.”

“Otobüsler erişilebilir değil “

Ankara’da toplu taşımayı değerlendiren Özdemir: “Ben Hüseyin Gazi’de yaşıyorum. Kişisel tecrübelerle ifade etmek daha anlaşılır olmasını sağlıyor. Geçenlerde bir arkadaşımla Kızılay’da buluşma planı yaptım. 2 saat otobüs bekledim. 8 tane otobüs geldi, 4 tanesinin engelli rampası yoktu. Geri kalanların engelli rampası vardı ama bir tanesinin şoförü araçtan inmemek için çalışmıyor diyerek geçiştirdi. Diğerlerinde rampa çalışmadı. Şoförlerin rampaları yola çıkmadan kontrol etmesi gerekiyor. Bu doğru ama sadece şoförün sorumluluğu değil. Bu gibi durumlarda bize şoförü şikâyet etmemizi söylüyorlar. Çok iyi biliyoruz ki şoförü şikâyet etmekle bir yere varamıyoruz. Belediyeyi aradım, okullar tatil olduğu için sizin kullandığınız araçları azalttık dediler bana. Ben ne yapacağım şimdi diye sorunca da ‘Bilmiyorum, bekleyin’ dediler.

Ankara’da ulaşımı değerlendiren Türkiye Sakatlar Derneği Başkanı Mithat Tokur ise, koltuk değneği kullanan bir engelli için otobüs zeminlerinin kaygan ve otobüslerin tehlikeli olduğunu ifade ederek: “Ankara’da toplu taşıma tam anlamıyla felaket. Oturduğum hat itibariyle Çayyolu metrosunu kullanıyorum. Metronun açılması ile bu hat üzerindeki otobüsleri kaldırarak yerlerine servis tipi araçlar koydular. Bu araçları bırakın bir engellinin kullanmasını, yaşlı bir vatandaşın kullanması bile çok zor. Üstelik bu araçlar engelliler ve yaşlılar için bütçeden ödenek alıyor. Bu ödenek ile ne yaptıklarını bilmiyorum zira hiç bir değişiklik yapılmadı. Yapılmadığı gibi bir de ciddi anlamda rencide ediyorlar yaşlı ve engellileri. Belediye otobüslerinde en azından kimseyle muhatap olmuyor, bir şekilde binmeyi başarabilirsen basıyordun kartı. Şimdi bilet kesen kimse yok. Alıp atıyorlar parayı bir yana. Mavi otobüsler de aynı şekilde. Burada çok ciddi bir şekilde vergi kaçağı söz konusu. Bu konu ile ilgili şikayetçi olmaya kalktığınız zaman bu otobüs sahiplerinin hiç de sıradan insanlar olmadığını, belediye meclisi ile,  siyaset ile bağlantısı olduğunu görüyorsunuz. Türkiye Sakatlar Derneği olarak Otobüsçüler Odası Başkanı’na gittik elimizde dosya ile. Bizim amacımız bağcıyı dövmek değil üzüm yemek dedik. Notlar altı, ileteceğini ifade etti. Hala değişen bir şey yok” dedi. 

“Engelli yasası durmadan erteleniyor, vergi istiyorlar ama 4. kattaki vergi dairesine ulaşamıyoruz”

Durmaksızın süresi uzatılan ve uzatma süresi 2017 Temmuzunda bitmesine rağmen tekrar ertelenen ve ertelendiği şoförler odası tarafından ‘müjdeli haber’ olarak duyurulan Engelli Yasası’na değinen Türkiye Sakatlar Derneği Başkanı Mithat Tokur, konu ile ilgili tek bir adım bile atılmamasına rağmen yasanın sürekli ertelendiğini dile getirerek, “Engelli yasasına göre sürtünme katsayısı yüksek kaygan olmayan zemin kaplama malzemelerinin kullanılması, binalara rampa yapılması zorunlu hale gelecekti.  Hastaneler, okullar, kentin yer döşemeleri engelliler için kullanılabilir değil. Engelliler süresiz ev hapsine mahkum. Çalışma hayatından tecrit edilmiş durumda. Bizden vergi istiyorlar, ama 4. kattaki asansörü çalışmayan vergi dairesine nasıl çıkacağımızı düşünmüyorlar. Aynı şey oy verirken de geçerli. Engelliler yasa yapıcıların ve yetkililerin aklına yalnızca seçim zamanında ya da engelliler haftasında geliyor. Dolayısıyla seçimden de bir beklentimiz yok. Türkiye Sakatlar Derneği olarak tüm taleplerimizi gerekli yerlere ilettik. Şehrin ulaşılabilir olması sakat olmayan bir kişi tarafından masa başında alınacak kararlarla sağlanabilecek bir şey değil. Şehir içi yer döşemeleri ile ilgili o dönemin Çankaya Belediyesi’ndeki ilgili başkan yardımcısı ile görüştük. Mühendislerin kendisine böyle bir bilgi vermediğini söyledi. Olabilir, mühendis bunu düşünemeyebilir. Bir engelli ile görüştünüz mü diye sorduk..Hayır. Sormak gerekir. Her engel grubunun farklı farklı sorunları, sıkıntıları var. Koltuk değneği kullanan birinin, akülü araba kullanan biriyle, görme engelli biriyle sorunları farklı.” diyerek değerlendirdi.

“Kafeler engelli rampalarının önüne masa koyuyor” 

Akülü araç kullanan Özdemir zaten pek çok kafe ve restoran onlar için erişilebilir değil iken, zemin katlarda olup, engelli girişine sahip kafelerde de sorunlarla karşılaştıklarını ifade etti. “Geçenlerde simit sarayına gitmek istedim. Engelli rampası yapmışlar evet, ama rampanın önüne dört tane masa koymuşlar. Rampadan çıkınca karşınıza çıkan engelli giriş kapısında ise ‘Arızalı olduğu için bu kapıdan giriş yapılmıyor’ yazmışlar diyen Özdemir,ekledi:  “ Bunun nedeninin ne olduğunu anlamakta güçlük çekiyorum.  Zaten sinema salonları, kafeler ve restoranların yüzde 80’ine giremiyoruz. Sanıyorum geri kalanlarındaki rampalar da bizler için değil mal taşımak için yapılıyor.” 

“Arkadaşımıza menü okutmak zorunda mıyız?”

Sosyal hayatın da engeller ile daraltıldığını ifade eden Sarı, kafelerde menülerin Braille (Altı nokta alfabesi) ile yazılmıyor olduğuna dikkat çekti, ‘Biz garsona, orada bulunan herhangi birine, ya da yanımızdaki arkadaşımıza menü içeriğini ve fiyatları okutmak zorunda değiliz. Aynı şekilde banka ATM’lerinin de sesli sistem kullanıyor olması gerekiyor. Pek çok ATM’de henüz sesli sistem kurulu değil ya da kurulu olsa bile çalışmıyor. Otobüslerde de sesli anons sisteminin bulunması çok önemli. Bunlar çok ileri teknolojiler gerektiren şeyler değil ama ne yazık ki 2019 yılında hala bunları konuşuyoruz.” Engelsiz Erişim Derneği olarak 2008’den bu yana bu konularda çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Sarı, sesli anons sistemi kurdurmayı başardıkları otobüslerde de şoförlerin ya da yolcuların sesten rahatsız olması gerekçesiyle anonsların çalışmadığını belirtti. Sesli anons sisteminin yalnızca görme engelliler için değil şehri tanımayan kişiler için de bir gereklilik olduğunu ifade eden Sarı, toplumun da ortak kullanım alanlarında hassas davranmadığına dikkat çekti.

“Akşamları dışarıda olmam imkansız”

Akülü tekerlekli sandalye ile binebileceği otobüs sayısının zaten az olması nedeniyle, eve dönüşünü garantiye almak adına saat en geç 6’da yola düşmek zorunda kaldığını ifade eden Özdemir, “Bazen konserler, etkinlikler oluyor. Hiç birine katılamıyorum çünkü eninde sonunda evime dönmem gerekiyor ama ilerleyen saatlerde nasıl bir otobüs geleceğini bilmiyorum” dedi. Özdemir bu durumun yalnızca gezme eğlenme açısından ele alınmaması gerektiğini, bu belirsizliğin çalışma haklarını ihlal ettiğini, bu şartlar altında düzenli bir işi olamadığını da dile getirdi. Özdemir bir dönem kendisine belediyenin bir simit arabası verdiğini, arabanın yaşadığı yere iki otobüs mesafede olduğunu söylerken, “Ulaşımın bu kadar sıkıntılı olduğu bir durumda ben sabah beşte nasıl iş başında olabilirim? Diyelim oldum, bana da ayda atıyorum 4 bin lira para verdiler. Tabii ki geçinmek için önemli, ama ben o parayla ne yapacağım? Diğer insanlara sağlanan koşullar bana uygun değil ki para harcayabileyim.” dedi.

 “Abi sen neden beni seviyorsun?”

İnsanların engellilere cinsiyetsiz biri gibi, bir çocuk gibi davrandığını ifade eden Özdemir, “Ben 45 yaşındayım. Bazen insanlar gelip yanağımdan makas alıp şakalaşıyorlar. Abi sen beni neden seviyorsun? Acıyarak seviyorlar. Beni seviyorsun ama ben iyi biri olmayabilirim. Ben sakat olduğum için iyi biri de olmak zorunda değilim.” diyerek insanların engellileri tek tür olarak gördüğünü ifade etti.  İnsanların ortak kullanım alanlarında bulunan ve çalışmayan ve aylarca tamir edilmeyen asansörlere tepki göstermek yerine ‘Biz seni taşırız’ yaklaşımında bulunmalarından şikayetini dile getiren Özdemir: “Biz 5 kişi seni kaldırır taşırız diyorlar. Eşya gibi. Bu durum benim hoşuma gitmez ki! Biz aslında fark edilmemek istiyoruz. Biz görünmez olmak istiyoruz. Herkes gibi yoldan geçip gidelim ve kimse bize bakmasın istiyoruz. Herkesin girebildiği yere ben de yardım almadan girebilmek istiyorum, insanlar bana baksın bana yardım etsin istemiyorum. Ben kötü olma hakkımı saklı tutmak istiyorum” dedi.

“Yoldaşız ama eşit yoldaş değiliz” 

İstediklerinin yalnızca eşit yurttaşlık olduğunu dile getiren Özdemir, muhafazakârların aslında 2019’da çoktan sağlanmış olması gereken hizmetleri ‘hayır işi’ adı altında yaparken sosyal demokratların da aynı işleri ‘sosyal sorumluluk projesi’ adı altında yaptığını dile getirdi. Bir dönem Umut Kültür adında bir dernek açtıklarını ifade eden Özdemir şöyle devam etti: “Umut Kültür’ü açtık yoldaşlarla. Ben orada başkanlık da yaptım, kapıcılık da yaptım, temizlik de yaptım, yemek de yaptım. Oradaki herkes gibi.  Ama oradaki herkes gibi tuvaleti kullanamadım mesela. Yoldaşız, ama eşit yoldaş değiliz” dedi. 

“İnsan odaklı projeler ile ‘engelli’ kavramı ortadan kalkar” 

Engelsiz Erişim Derneği’nden görme engelli Burak Sarı, engellilik üzerine konuşmak gerekirse bu durumu daha çok engellenilmişlik olarak değerlendirdiklerini belirtirken, günümüz teknolojisinde ve insanın yaratma gücünü düşündüğümüzde, toplum önyargılı olmazsa ve insan odaklı projeler gerçekleştirirse ‘engelli’ kavramının ortadan kalkmış olacağını dile getirdi. 

Ankara’nın kesinlikle yaşanılabilir ve erişilebilir bir kent olmadığını savunan Sarı: “Semtleri geçtim, kent merkezleri bile sıkıntılı. Görme engelliler için belli sarı şeritler koydular. Onun da zararlı mı yararlı mı olduğu tartışmaya açık. Pek çok görebilen kişinin yağışlı havalarda bu sarı şeritler nedeniyle kayıp düştüğü bir gerçek. İnanılmaz kayganlar. Ve insanlar da üzerlerine tezgah koyuyor ya da orada dikilip sohbet ediyorlar. İkaz ettiğimizde genelde durum kavga ile sonuçlanıyor” dedi. Sarı, ulaşımda evinin konumu nedeniyle metro kullandığını ifade ederken, “Metroda trene biniş noktasındaki sarı şeritler belirgin değil. Beton üzerine ufak bir çizik atmışlar. Normalde şerit kullanmadan yürüyebiliyorum ama metroda tren faktörü var ve bu bizler için son derece tedirgin edici bir durum. Bu duruma ilişkin defalarca şikâyette bulundum. 2018 yılı içinde çözeceklerini söylediler. Takvimlere bakarsak, 2018’i çoktan geride bıraktığımızı görebiliriz” dedi.

“Ortak kullanım alanlarını kısıtlanmadan kullanmak istiyoruz” 

“Emek vermek için bile mücadele etmemiz gerekiyor” 

Sırf engelli çalıştırma kotasını doldurmak amacıyla işe alımlara değinen Sarı,: “Bu uygulamada başta bir sıkıntı yok gibi, ama kurum yöneticileri kendi önyargılarına göre hareket ettikleri için bu durum çalışan bir çok engelli arkadaş için kabusa dönüşüyor. Yeni bir mücadele alanı yaratılmış oluyor. Çalışma hakkını elde etmek için yani sadece gidip bankadan paranı alıp ben memurum dememek için, çalıştığımız işe emek vermek için bile belli bir mücadele vermemiz gerekiyor” dedi. 

“Ben Fedakar ile tatil yapmak zorunda mıyım?”

Hükümetin ‘Engelli Tatil Köyleri’ gibi projelerini eleştiren Fedakar Özdemir, “İstiyorlar ki sakatlar hep bir arada dursun. Size burda yer kurduk gelin burada hep beraber takılın bizden uzak durun diyorlar. Ben etrafımda hep sakatları mı görmek zorundayım? Burada bir tecrit etme durumu var. İş dönüp dolaşıp eşitlik sorununa geliyor’ derken Sarı, engelli insanların toplumdan soyutlanmak istediğinin altını çizerek, ‘Bu da ayrı bir izole etme durumudur, ya arkadaş, ben Fedakar ile tatil yapmak zorunda mıyım? Halk eğitim kursları da aynı şekilde mesela. Onlara göre engelliler her şeyi engelli birileri ile yapmak durumunda” dedi. 

“STK’ların düzenlediği geziler kimseye bir şey katmıyor”

Bu ayrımcılığın kavga ederken bile ortaya çıktığını ifade eden Özdemir, “Kavga ederken bile böyle, diyorlar ki ‘Sakat olmasan gösterirdim ben sana!’ Gel göster. Gel dövüşelim. Asıl sorun bize böyle tek tür olarak bakılması zaten. STK’lar ve dernekler de böyle. Alır götürür AVM’ye bırakırlar,’ Hadi gezin’. Ölümü gösterip sıtmaya razı etmek bu. Bir çok sakat arkadaşımız belli bir bilince sahip değil ne yazık ki. Memnunlar durumdan. Diyorlar ki ‘Bakın ne güzel, normalde çıkamıyoruz evden, şimdi ne güzel geziyoruz.’ Oralarda gezmek onlara bir şey katmıyor. Sorunun çözülmesi için mücadele etmek yerine, sorunun içerisinde kendilerine izin verildiği kadar bir hayata tamah ediyorlar. Pek çok sakat derneği de buna itiraz etmez, bol bol gezi düzenlerler.”dedi.

Engelli STK’larına dair konuşan Sarı, bunun çok büyük bir istismar alanı olduğunu ifade ederek, zaten normal hayatta kendilerini sürekli ispatlamaları gerektiğinin altını çizerek, “Herhangi bir dernek, kapınızı çalar size engelliler için para topladığını, bilet sattığını vesaire söylerse, ne kadar kabalaşabiliyorsanız o kadar kabalaşarak bunları kovun. Biz bir de bu dilenciler yüzünden kendimizi ispatlamak zorunda kalıyoruz” dedi. Muhafazakar stk’ların bu tavrını anladıklarını dile getiren Sarı, ilerici, hak odaklı derneklerin de radarına girmek için engellilerin mücadelesinin,  aynı kadın mücadelesinin son yıllarda kadınların örgütlenmesi ile görünür hale geldiği gibi, ancak toplumsal bir güce dönüştüğü takdirde görünür olacağını ifade etti. Bunun da engellilerin homojen bir grup olmaması nedeniyle biraz uzun zaman alacağına değinen Sarı, “Tabii ki çok yol kat ettik. Ama onları sarsacak kadar değil henüz. Ancak toplumsal bir güç olduğumuz zaman muhalifler engelli sorununun da bir muhalefet sorunu olduğunu, toplumsal bir sorun olduğunu anlayacaklar.” dedi.

Engellilerin örgütlü olmadığı için bir baskı grubu oluşturamadığını dile getiren Tokur, Türkiye’de engelli nüfusunun oranının 2017 verilerine göre yüzde 6.9 olduğunu ifade ederek, “Yaklaşık beş milyon engelliyi, yakınları ve ailesi ile birlikte düşündüğünüz zaman, bu kişiler belli bir siyasi bilinçte olup hak arayabilseler siyaseti sallayacak durumda olduğunu görebilirsiniz. Ancak ne yazık ki bu mümkün olmuyor” dedi. 

“Çok sanatseverim o yüzden sürünerek çıkıyorum” 

Ankara’nın bir kent olarak engellilerin kültür sanat aktivitelerine erişimini de sağlamadığını belirten Sarı, engelliler için ayrı sinema istemediklerini, koltuklara eklenecek kulaklıklar aracılığıyla sesli betimleme sağlandığı taktirde kendilerinin de herkes gibi o filmi izleyebileceğini belirtirken, Özdemir ise, yürüme engelliler için perdenin en önünde bir alan ayrıldığını ve bu nedenle filmleri neredeyse yatarak izlemek zorunda kaldıklarına değinerek, “Bazen bir tane de arka taraftan koltuk satın alıyorum. Tabii o koltuklara akülü araba ile erişmek mümkün değil, aracı bize ayrılan en ön sırada bırakarak arka koltuğa sürünerek gidiyorum. Giderken de insanlar duysun diye bağırıyorum, ‘Çok sanatseverim, o yüzden sürünerek çıkıyorum!’ diye anlattı. 

“Kör bir insan gören bir insandan daha iyi ilerleyebilir” 

Kullanılan dilin de, aynı eril dil gibi düzeltilmesi gereken bir sorun olduğuna dikkat çeken Sarı, dilimizde pek çok engelin hakaret anlamına gelecek şekilde kullanıldığına, hatta bu şekilde atasözleri ve deyimler olduğuna dikkat çekti. Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında gördüğü bir sosyal medya paylaşımından örnek veren Sarı, Muharrem İnce için yazılan ‘Kör topal ancak bu kadar ilerleyebildi’ dendiğini hatırlatarak,: “Kör bir insan gören bir insandan daha iyi ilerleyebilir, keşke Muharrem İnce, benim ilerleyebildiğim yerleri hayal edebilse” dedi.

“31 Mart seçimleri” 

Son olarak yaklaşmakta olan 31 Mart Yerel Seçimi’ne değinen Sarı, görme engellilerin tek başına oy kullanma talebini tekrarlarken, “Çok basit çözülebilecek şeyler bunlar, Engelsiz Erişim Derneği olarak biz basit bir şablon ile görme engelli birinin tek başına oy kullanmasını sağlayabiliyoruz. Bunun YSK’ya kabul ettirmeyi de başardık. Kendileri basmayı kabul etmediler, fakat biz bastığımız şablonları isteyen herkese ulaştırabiliyoruz.”derken, Fedakar Özdemir de yürüme engellilerin erişimi mümkün olmayan katlarda oy kullanmak zorunda kaldığını, böyle durumlarda merdivenleri sürünerek çıkmak zorunda kalabildiklerini, veya açıkta oy kullanmaya zorlandıklarını hatırlattı.

“Bir beklentimiz yok!”

Seçime ve sonucuna dair eşit yurttaşlık dışında hiç bir beklentilerinin olmadığını ifade eden Sarı, Özdemir ve Tokur, “Eşit yurttaş olmak istiyoruz. Bizim için ne yapılacaksa bizimle beraber yapılması gerekiyor. Kimse bunu bizim için yapamaz” diyerek sözlerine son verdi. 

\n

31 Mart Yerel se\u00e7imleri \u00f6ncesi Ankara\u0027da ya\u015fayan engelliler ile Ankara\u0027n\u0131n engelliler i\u00e7in ya\u015fan\u0131labilir bir \u015fehir olup olmad\u0131\u011f\u0131yla ilgili konu\u015ftuk. Konunun ciddiyetini bulu\u015fma yeri se\u00e7erken idrak ettik. \u00dc\u00e7 farkl\u0131 engel grubundan \u00fc\u00e7 arkada\u015f\u0131m\u0131z\u0131n da eri\u015fimi m\u00fcmk\u00fcn olan bir yer se\u00e7mekte biraz zorland\u0131k, fakat sonunda bulu\u015fmay\u0131 ba\u015fard\u0131k.<\/p>\n\n\n\n

Ak\u00fcl\u00fc ara\u00e7 kullanan bir engelli olan Fedakar \u00d6zdemir Ankara\u0027n\u0131n ya\u015fanabilir bir kent olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 dile getirerek: \"B\u0131rak\u0131n eri\u015fmeyi, ya\u015fayam\u0131yoruz bile. Kald\u0131r\u0131m\u0131n \u00fczerine b\u0131rak\u0131lan bir sandalye bile bizim i\u00e7in bir engel olabiliyor.\"dedi. Ankara\u0027n\u0131n merkezi olan K\u0131z\u0131lay\u0027da bile engelli tuvaleti bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden \u00d6zdemir, tuvalet ihtiyac\u0131 i\u00e7in istemedikleri halde K\u0131z\u0131lay\u0027\u0131n merkezinde bulunan AVM\u0027ye gitmek zorunda kald\u0131klar\u0131n\u0131 dile getirdi. \u00d6zdemir: \"AVM engelli tuvaletlerini ba\u015fka ama\u00e7larla kullan\u0131l\u0131yor diye kilitliyorlar. Kap\u0131s\u0131na not d\u00fc\u015f\u00fclm\u00fc\u015f, \u0027\u0130htiya\u00e7 halinde anahtar g\u00fcvenlik g\u00f6revlisindedir\u0027 diye. Sonra koridorlarda dakikalarca g\u00fcvenlik g\u00f6revlisini aramak zorunda kal\u0131yorsunuz. Bu durum evden \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n dakikadan itibaren bir stres kayna\u011f\u0131 haline geliyor zaten. Mesela ben futbol sever bir insan\u0131m, herkes gibi ben de ma\u00e7 izlemeye gidiyorum. Engelli tuvaleti yok. Yan\u0131mda bir sakat arkada\u015f\u0131mla gitmi\u015ftim ge\u00e7enlerde. \u00c7ocuk k\u0131pk\u0131rm\u0131z\u0131 oldu, belli ki zor durumda. Dedim ki neden utan\u0131yorsun, stadyumlara engelli tuvaleti koymayanlar utans\u0131n. Sal gitsin. Bunlar bizler i\u00e7in g\u00fcndelik sorunlar.\u201d<\/p>\n\n\n\n

\"Otob\u00fcsler eri\u015filebilir de\u011fil \"<\/h4>\n\n\n\n

Ankara\u2019da toplu ta\u015f\u0131may\u0131 de\u011ferlendiren \u00d6zdemir: \u201cBen H\u00fcseyin Gazi\u2019de ya\u015f\u0131yorum. Ki\u015fisel tecr\u00fcbelerle ifade etmek daha anla\u015f\u0131l\u0131r olmas\u0131n\u0131 sa\u011fl\u0131yor. Ge\u00e7enlerde bir arkada\u015f\u0131mla K\u0131z\u0131lay\u2019da bulu\u015fma plan\u0131 yapt\u0131m. 2 saat otob\u00fcs bekledim. 8 tane otob\u00fcs geldi, 4 tanesinin engelli rampas\u0131 yoktu. Geri kalanlar\u0131n engelli rampas\u0131 vard\u0131 ama bir tanesinin \u015fof\u00f6r\u00fc ara\u00e7tan inmemek i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fm\u0131yor diyerek ge\u00e7i\u015ftirdi. Di\u011ferlerinde rampa \u00e7al\u0131\u015fmad\u0131. \u015eof\u00f6rlerin rampalar\u0131 yola \u00e7\u0131kmadan kontrol etmesi gerekiyor. Bu do\u011fru ama sadece \u015fof\u00f6r\u00fcn sorumlulu\u011fu de\u011fil. Bu gibi durumlarda bize \u015fof\u00f6r\u00fc \u015fik\u00e2yet etmemizi s\u00f6yl\u00fcyorlar. \u00c7ok iyi biliyoruz ki \u015fof\u00f6r\u00fc \u015fik\u00e2yet etmekle bir yere varam\u0131yoruz. Belediyeyi arad\u0131m, okullar tatil oldu\u011fu i\u00e7in sizin kulland\u0131\u011f\u0131n\u0131z ara\u00e7lar\u0131 azaltt\u0131k dediler bana. Ben ne yapaca\u011f\u0131m \u015fimdi diye sorunca da \u2018Bilmiyorum, bekleyin\u2019 dediler.<\/p>\n\n\n\n

Ankara\u2019da ula\u015f\u0131m\u0131 de\u011ferlendiren T\u00fcrkiye Sakatlar Derne\u011fi Ba\u015fkan\u0131 Mithat Tokur ise, koltuk de\u011fne\u011fi kullanan bir engelli i\u00e7in otob\u00fcs zeminlerinin kaygan ve otob\u00fcslerin tehlikeli oldu\u011funu ifade ederek: \"Ankara\u0027da toplu ta\u015f\u0131ma tam anlam\u0131yla felaket. Oturdu\u011fum hat itibariyle \u00c7ayyolu metrosunu kullan\u0131yorum. Metronun a\u00e7\u0131lmas\u0131 ile bu hat \u00fczerindeki otob\u00fcsleri kald\u0131rarak yerlerine servis tipi ara\u00e7lar koydular. Bu ara\u00e7lar\u0131 b\u0131rak\u0131n bir engellinin kullanmas\u0131n\u0131, ya\u015fl\u0131 bir vatanda\u015f\u0131n kullanmas\u0131 bile \u00e7ok zor. \u00dcstelik bu ara\u00e7lar engelliler ve ya\u015fl\u0131lar i\u00e7in b\u00fct\u00e7eden \u00f6denek al\u0131yor. Bu \u00f6denek ile ne yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilmiyorum zira hi\u00e7 bir de\u011fi\u015fiklik yap\u0131lmad\u0131. Yap\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 gibi bir de ciddi anlamda rencide ediyorlar ya\u015fl\u0131 ve engellileri. Belediye otob\u00fcslerinde en az\u0131ndan kimseyle muhatap olmuyor, bir \u015fekilde binmeyi ba\u015farabilirsen bas\u0131yordun kart\u0131. \u015eimdi bilet kesen kimse yok. Al\u0131p at\u0131yorlar paray\u0131 bir yana. Mavi otob\u00fcsler de ayn\u0131 \u015fekilde. Burada \u00e7ok ciddi bir \u015fekilde vergi ka\u00e7a\u011f\u0131 s\u00f6z konusu. Bu konu ile ilgili \u015fikayet\u00e7i olmaya kalkt\u0131\u011f\u0131n\u0131z zaman bu otob\u00fcs sahiplerinin hi\u00e7 de s\u0131radan insanlar olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, belediye meclisi ile,  siyaset ile ba\u011flant\u0131s\u0131 oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorsunuz. T\u00fcrkiye Sakatlar Derne\u011fi olarak Otob\u00fcs\u00e7\u00fcler Odas\u0131 Ba\u015fkan\u0131\u0027na gittik elimizde dosya ile. Bizim amac\u0131m\u0131z ba\u011fc\u0131y\u0131 d\u00f6vmek de\u011fil \u00fcz\u00fcm yemek dedik. Notlar alt\u0131, iletece\u011fini ifade etti. Hala de\u011fi\u015fen bir \u015fey yok\" dedi. <\/p>\n\n\n\n

\"Engelli yasas\u0131 durmadan erteleniyor, vergi istiyorlar ama 4. kattaki vergi dairesine ula\u015fam\u0131yoruz\"<\/h4>\n\n\n\n

Durmaks\u0131z\u0131n s\u00fcresi uzat\u0131lan ve uzatma s\u00fcresi 2017 Temmuzunda bitmesine ra\u011fmen tekrar ertelenen ve ertelendi\u011fi \u015fof\u00f6rler odas\u0131 taraf\u0131ndan \u0027m\u00fcjdeli haber\u0027 olarak duyurulan Engelli Yasas\u0131\u0027na de\u011finen T\u00fcrkiye Sakatlar Derne\u011fi Ba\u015fkan\u0131 Mithat Tokur, konu ile ilgili tek bir ad\u0131m bile at\u0131lmamas\u0131na ra\u011fmen yasan\u0131n s\u00fcrekli ertelendi\u011fini dile getirerek, \"Engelli yasas\u0131na g\u00f6re s\u00fcrt\u00fcnme katsay\u0131s\u0131 y\u00fcksek kaygan olmayan zemin kaplama malzemelerinin kullan\u0131lmas\u0131, binalara rampa yap\u0131lmas\u0131 zorunlu hale gelecekti.  Hastaneler, okullar, kentin yer d\u00f6\u015femeleri engelliler i\u00e7in kullan\u0131labilir de\u011fil. Engelliler s\u00fcresiz ev hapsine mahkum. \u00c7al\u0131\u015fma hayat\u0131ndan tecrit edilmi\u015f durumda. Bizden vergi istiyorlar, ama 4. kattaki asans\u00f6r\u00fc \u00e7al\u0131\u015fmayan vergi dairesine nas\u0131l \u00e7\u0131kaca\u011f\u0131m\u0131z\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyorlar. Ayn\u0131 \u015fey oy verirken de ge\u00e7erli. Engelliler yasa yap\u0131c\u0131lar\u0131n ve yetkililerin akl\u0131na yaln\u0131zca se\u00e7im zaman\u0131nda ya da engelliler haftas\u0131nda geliyor. Dolay\u0131s\u0131yla se\u00e7imden de bir beklentimiz yok. T\u00fcrkiye Sakatlar Derne\u011fi olarak t\u00fcm taleplerimizi gerekli yerlere ilettik. \u015eehrin ula\u015f\u0131labilir olmas\u0131 sakat olmayan bir ki\u015fi taraf\u0131ndan masa ba\u015f\u0131nda al\u0131nacak kararlarla sa\u011flanabilecek bir \u015fey de\u011fil. \u015eehir i\u00e7i yer d\u00f6\u015femeleri ile ilgili o d\u00f6nemin \u00c7ankaya Belediyesi\u0027ndeki ilgili ba\u015fkan yard\u0131mc\u0131s\u0131 ile g\u00f6r\u00fc\u015ft\u00fck. M\u00fchendislerin kendisine b\u00f6yle bir bilgi vermedi\u011fini s\u00f6yledi. Olabilir, m\u00fchendis bunu d\u00fc\u015f\u00fcnemeyebilir. Bir engelli ile g\u00f6r\u00fc\u015ft\u00fcn\u00fcz m\u00fc diye sorduk..Hay\u0131r. Sormak gerekir. Her engel grubunun farkl\u0131 farkl\u0131 sorunlar\u0131, s\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131 var. Koltuk de\u011fne\u011fi kullanan birinin, ak\u00fcl\u00fc araba kullanan biriyle, g\u00f6rme engelli biriyle sorunlar\u0131 farkl\u0131.\" diyerek de\u011ferlendirdi.<\/p>\n\n\n\n

\"Kafeler engelli rampalar\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcne masa koyuyor\" <\/h4>\n\n\n\n

Ak\u00fcl\u00fc ara\u00e7 kullanan \u00d6zdemir zaten pek \u00e7ok kafe ve restoran onlar i\u00e7in eri\u015filebilir de\u011fil iken, zemin katlarda olup, engelli giri\u015fine sahip kafelerde de sorunlarla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131n\u0131 ifade etti. \u201cGe\u00e7enlerde simit saray\u0131na gitmek istedim. Engelli rampas\u0131 yapm\u0131\u015flar evet, ama rampan\u0131n \u00f6n\u00fcne d\u00f6rt tane masa koymu\u015flar. Rampadan \u00e7\u0131k\u0131nca kar\u015f\u0131n\u0131za \u00e7\u0131kan engelli giri\u015f kap\u0131s\u0131nda ise \u2018Ar\u0131zal\u0131 oldu\u011fu i\u00e7in bu kap\u0131dan giri\u015f yap\u0131lm\u0131yor\u2019 yazm\u0131\u015flar diyen \u00d6zdemir,ekledi:  \u201c Bunun nedeninin ne oldu\u011funu anlamakta g\u00fc\u00e7l\u00fck \u00e7ekiyorum.  Zaten sinema salonlar\u0131, kafeler ve restoranlar\u0131n y\u00fczde 80\u2019ine giremiyoruz. San\u0131yorum geri kalanlar\u0131ndaki rampalar da bizler i\u00e7in de\u011fil mal ta\u015f\u0131mak i\u00e7in yap\u0131l\u0131yor.\u201d <\/p>\n\n\n\n

\"Arkada\u015f\u0131m\u0131za men\u00fc okutmak zorunda m\u0131y\u0131z?\"<\/h4>\n\n\n\n

Sosyal hayat\u0131n da engeller ile daralt\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden Sar\u0131, kafelerde men\u00fclerin Braille (Alt\u0131 nokta alfabesi) ile yaz\u0131lm\u0131yor oldu\u011funa dikkat \u00e7ekti, \u0027Biz garsona, orada bulunan herhangi birine, ya da yan\u0131m\u0131zdaki arkada\u015f\u0131m\u0131za men\u00fc i\u00e7eri\u011fini ve fiyatlar\u0131 okutmak zorunda de\u011filiz. Ayn\u0131 \u015fekilde banka ATM\u0027lerinin de sesli sistem kullan\u0131yor olmas\u0131 gerekiyor. Pek \u00e7ok ATM\u0027de hen\u00fcz sesli sistem kurulu de\u011fil ya da kurulu olsa bile \u00e7al\u0131\u015fm\u0131yor. Otob\u00fcslerde de sesli anons sisteminin bulunmas\u0131 \u00e7ok \u00f6nemli. Bunlar \u00e7ok ileri teknolojiler gerektiren \u015feyler de\u011fil ama ne yaz\u0131k ki 2019 y\u0131l\u0131nda hala bunlar\u0131 konu\u015fuyoruz.\" Engelsiz Eri\u015fim Derne\u011fi olarak 2008\u0027den bu yana bu konularda \u00e7al\u0131\u015fmalar y\u00fcr\u00fctt\u00fcklerini ifade eden Sar\u0131, sesli anons sistemi kurdurmay\u0131 ba\u015fard\u0131klar\u0131 otob\u00fcslerde de \u015fof\u00f6rlerin ya da yolcular\u0131n sesten rahats\u0131z olmas\u0131 gerek\u00e7esiyle anonslar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtti. Sesli anons sisteminin yaln\u0131zca g\u00f6rme engelliler i\u00e7in de\u011fil \u015fehri tan\u0131mayan ki\u015filer i\u00e7in de bir gereklilik oldu\u011funu ifade eden Sar\u0131, toplumun da ortak kullan\u0131m alanlar\u0131nda hassas davranmad\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7ekti.<\/p>\n\n\n\n

\"Ak\u015famlar\u0131 d\u0131\u015far\u0131da olmam imkans\u0131z\"<\/h4>\n\n\n\n

Ak\u00fcl\u00fc tekerlekli sandalye ile binebilece\u011fi otob\u00fcs say\u0131s\u0131n\u0131n zaten az olmas\u0131 nedeniyle, eve d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc garantiye almak ad\u0131na saat en ge\u00e7 6\u2019da yola d\u00fc\u015fmek zorunda kald\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden \u00d6zdemir, \u201cBazen konserler, etkinlikler oluyor. Hi\u00e7 birine kat\u0131lam\u0131yorum \u00e7\u00fcnk\u00fc eninde sonunda evime d\u00f6nmem gerekiyor ama ilerleyen saatlerde nas\u0131l bir otob\u00fcs gelece\u011fini bilmiyorum\u201d dedi. \u00d6zdemir bu durumun yaln\u0131zca gezme e\u011flenme a\u00e7\u0131s\u0131ndan ele al\u0131nmamas\u0131 gerekti\u011fini, bu belirsizli\u011fin \u00e7al\u0131\u015fma haklar\u0131n\u0131 ihlal etti\u011fini, bu \u015fartlar alt\u0131nda d\u00fczenli bir i\u015fi olamad\u0131\u011f\u0131n\u0131 da dile getirdi. \u00d6zdemir bir d\u00f6nem kendisine belediyenin bir simit arabas\u0131 verdi\u011fini, araban\u0131n ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 yere iki otob\u00fcs mesafede oldu\u011funu s\u00f6ylerken, \u201cUla\u015f\u0131m\u0131n bu kadar s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 oldu\u011fu bir durumda ben sabah be\u015fte nas\u0131l i\u015f ba\u015f\u0131nda olabilirim? Diyelim oldum, bana da ayda at\u0131yorum 4 bin lira para verdiler. Tabii ki ge\u00e7inmek i\u00e7in \u00f6nemli, ama ben o parayla ne yapaca\u011f\u0131m? Di\u011fer insanlara sa\u011flanan ko\u015fullar bana uygun de\u011fil ki para harcayabileyim.\u201d dedi.<\/p>\n\n\n\n

 \"Abi sen neden beni seviyorsun?\"<\/h4>\n\n\n\n

\u0130nsanlar\u0131n engellilere cinsiyetsiz biri gibi, bir \u00e7ocuk gibi davrand\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden \u00d6zdemir, \u201cBen 45 ya\u015f\u0131nday\u0131m. Bazen insanlar gelip yana\u011f\u0131mdan makas al\u0131p \u015fakala\u015f\u0131yorlar. Abi sen beni neden seviyorsun? Ac\u0131yarak seviyorlar. Beni seviyorsun ama ben iyi biri olmayabilirim. Ben sakat oldu\u011fum i\u00e7in iyi biri de olmak zorunda de\u011filim.\u201d diyerek insanlar\u0131n engellileri tek t\u00fcr olarak g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ifade etti.  \u0130nsanlar\u0131n ortak kullan\u0131m alanlar\u0131nda bulunan ve \u00e7al\u0131\u015fmayan ve aylarca tamir edilmeyen asans\u00f6rlere tepki g\u00f6stermek yerine \u2018Biz seni ta\u015f\u0131r\u0131z\u2019 yakla\u015f\u0131m\u0131nda bulunmalar\u0131ndan \u015fikayetini dile getiren \u00d6zdemir: \u201cBiz 5 ki\u015fi seni kald\u0131r\u0131r ta\u015f\u0131r\u0131z diyorlar. E\u015fya gibi. Bu durum benim ho\u015fuma gitmez ki! Biz asl\u0131nda fark edilmemek istiyoruz. Biz g\u00f6r\u00fcnmez olmak istiyoruz. Herkes gibi yoldan ge\u00e7ip gidelim ve kimse bize bakmas\u0131n istiyoruz. Herkesin girebildi\u011fi yere ben de yard\u0131m almadan girebilmek istiyorum, insanlar bana baks\u0131n bana yard\u0131m etsin istemiyorum. Ben k\u00f6t\u00fc olma hakk\u0131m\u0131 sakl\u0131 tutmak istiyorum\u201d dedi.<\/p>\n\n\n\n

\"Yolda\u015f\u0131z ama e\u015fit yolda\u015f de\u011filiz\" <\/h4>\n\n\n\n

\u0130stediklerinin yaln\u0131zca e\u015fit yurtta\u015fl\u0131k oldu\u011funu dile getiren \u00d6zdemir, muhafazak\u00e2rlar\u0131n asl\u0131nda 2019\u2019da \u00e7oktan sa\u011flanm\u0131\u015f olmas\u0131 gereken hizmetleri \u2018hay\u0131r i\u015fi\u2019 ad\u0131 alt\u0131nda yaparken sosyal demokratlar\u0131n da ayn\u0131 i\u015fleri \u2018sosyal sorumluluk projesi\u2019 ad\u0131 alt\u0131nda yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 dile getirdi. Bir d\u00f6nem Umut K\u00fclt\u00fcr ad\u0131nda bir dernek a\u00e7t\u0131klar\u0131n\u0131 ifade eden \u00d6zdemir \u015f\u00f6yle devam etti: \u201cUmut K\u00fclt\u00fcr\u2019\u00fc a\u00e7t\u0131k yolda\u015flarla. Ben orada ba\u015fkanl\u0131k da yapt\u0131m, kap\u0131c\u0131l\u0131k da yapt\u0131m, temizlik de yapt\u0131m, yemek de yapt\u0131m. Oradaki herkes gibi.  Ama oradaki herkes gibi tuvaleti kullanamad\u0131m mesela. Yolda\u015f\u0131z, ama e\u015fit yolda\u015f de\u011filiz\u201d dedi. <\/p>\n\n\n\n

\"\u0130nsan odakl\u0131 projeler ile \u0027engelli\u0027 kavram\u0131 ortadan kalkar\" <\/h4>\n\n\n\n

Engelsiz Eri\u015fim Derne\u011fi\u2019nden g\u00f6rme engelli Burak Sar\u0131, engellilik \u00fczerine konu\u015fmak gerekirse bu durumu daha \u00e7ok engellenilmi\u015flik olarak de\u011ferlendirdiklerini belirtirken, g\u00fcn\u00fcm\u00fcz teknolojisinde ve insan\u0131n yaratma g\u00fcc\u00fcn\u00fc d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fczde, toplum \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olmazsa ve insan odakl\u0131 projeler ger\u00e7ekle\u015ftirirse \u2018engelli\u2019 kavram\u0131n\u0131n ortadan kalkm\u0131\u015f olaca\u011f\u0131n\u0131 dile getirdi. <\/p>\n\n\n\n

Ankara\u2019n\u0131n kesinlikle ya\u015fan\u0131labilir ve eri\u015filebilir bir kent olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 savunan Sar\u0131: \u201cSemtleri ge\u00e7tim, kent merkezleri bile s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131. G\u00f6rme engelliler i\u00e7in belli sar\u0131 \u015feritler koydular. Onun da zararl\u0131 m\u0131 yararl\u0131 m\u0131 oldu\u011fu tart\u0131\u015fmaya a\u00e7\u0131k. Pek \u00e7ok g\u00f6rebilen ki\u015finin ya\u011f\u0131\u015fl\u0131 havalarda bu sar\u0131 \u015feritler nedeniyle kay\u0131p d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc bir ger\u00e7ek. \u0130nan\u0131lmaz kayganlar. Ve insanlar da \u00fczerlerine tezgah koyuyor ya da orada dikilip sohbet ediyorlar. \u0130kaz etti\u011fimizde genelde durum kavga ile sonu\u00e7lan\u0131yor\u201d dedi. Sar\u0131, ula\u015f\u0131mda evinin konumu nedeniyle metro kulland\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade ederken, \u201cMetroda trene bini\u015f noktas\u0131ndaki sar\u0131 \u015feritler belirgin de\u011fil. Beton \u00fczerine ufak bir \u00e7izik atm\u0131\u015flar. Normalde \u015ferit kullanmadan y\u00fcr\u00fcyebiliyorum ama metroda tren fakt\u00f6r\u00fc var ve bu bizler i\u00e7in son derece tedirgin edici bir durum. Bu duruma ili\u015fkin defalarca \u015fik\u00e2yette bulundum. 2018 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde \u00e7\u00f6zeceklerini s\u00f6ylediler. Takvimlere bakarsak, 2018\u2019i \u00e7oktan geride b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 g\u00f6rebiliriz\u201d dedi.<\/p>\n\n\n\n

\"Ortak kullan\u0131m alanlar\u0131n\u0131 k\u0131s\u0131tlanmadan kullanmak istiyoruz\" <\/h4>\n\n\n\n

\"Emek vermek i\u00e7in bile m\u00fccadele etmemiz gerekiyor\" <\/h4>\n\n\n\n

S\u0131rf engelli \u00e7al\u0131\u015ft\u0131rma kotas\u0131n\u0131 doldurmak amac\u0131yla i\u015fe al\u0131mlara de\u011finen Sar\u0131,: \"Bu uygulamada ba\u015fta bir s\u0131k\u0131nt\u0131 yok gibi, ama kurum y\u00f6neticileri kendi \u00f6nyarg\u0131lar\u0131na g\u00f6re hareket ettikleri i\u00e7in bu durum \u00e7al\u0131\u015fan bir \u00e7ok engelli arkada\u015f i\u00e7in kabusa d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. Yeni bir m\u00fccadele alan\u0131 yarat\u0131lm\u0131\u015f oluyor. \u00c7al\u0131\u015fma hakk\u0131n\u0131 elde etmek i\u00e7in yani sadece gidip bankadan paran\u0131 al\u0131p ben memurum dememek i\u00e7in, \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m\u0131z i\u015fe emek vermek i\u00e7in bile belli bir m\u00fccadele vermemiz gerekiyor\" dedi. <\/p>\n\n\n\n

\"Ben Fedakar ile tatil yapmak zorunda m\u0131y\u0131m?\"<\/h4>\n\n\n\n

H\u00fck\u00fcmetin \u0027Engelli Tatil K\u00f6yleri\u0027 gibi projelerini ele\u015ftiren Fedakar \u00d6zdemir, \"\u0130stiyorlar ki sakatlar hep bir arada dursun. Size burda yer kurduk gelin burada hep beraber tak\u0131l\u0131n bizden uzak durun diyorlar. Ben etraf\u0131mda hep sakatlar\u0131 m\u0131 g\u00f6rmek zorunday\u0131m? Burada bir tecrit etme durumu var. \u0130\u015f d\u00f6n\u00fcp dola\u015f\u0131p e\u015fitlik sorununa geliyor\u0027 derken Sar\u0131, engelli insanlar\u0131n toplumdan soyutlanmak istedi\u011finin alt\u0131n\u0131 \u00e7izerek, \u0027Bu da ayr\u0131 bir izole etme durumudur, ya arkada\u015f, ben Fedakar ile tatil yapmak zorunda m\u0131y\u0131m? Halk e\u011fitim kurslar\u0131 da ayn\u0131 \u015fekilde mesela. Onlara g\u00f6re engelliler her \u015feyi engelli birileri ile yapmak durumunda\" dedi. <\/p>\n\n\n\n

\"STK\u0027lar\u0131n d\u00fczenledi\u011fi geziler kimseye bir \u015fey katm\u0131yor\"<\/h4>\n\n\n\n

Bu ayr\u0131mc\u0131l\u0131\u011f\u0131n kavga ederken bile ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden \u00d6zdemir, \"Kavga ederken bile b\u00f6yle, diyorlar ki \u0027Sakat olmasan g\u00f6sterirdim ben sana!\u0027 Gel g\u00f6ster. Gel d\u00f6v\u00fc\u015felim. As\u0131l sorun bize b\u00f6yle tek t\u00fcr olarak bak\u0131lmas\u0131 zaten. STK\u0027lar ve dernekler de b\u00f6yle. Al\u0131r g\u00f6t\u00fcr\u00fcr AVM\u0027ye b\u0131rak\u0131rlar,\u0027 Hadi gezin\u0027. \u00d6l\u00fcm\u00fc g\u00f6sterip s\u0131tmaya raz\u0131 etmek bu. Bir \u00e7ok sakat arkada\u015f\u0131m\u0131z belli bir bilince sahip de\u011fil ne yaz\u0131k ki. Memnunlar durumdan. Diyorlar ki \u0027Bak\u0131n ne g\u00fczel, normalde \u00e7\u0131kam\u0131yoruz evden, \u015fimdi ne g\u00fczel geziyoruz.\u0027 Oralarda gezmek onlara bir \u015fey katm\u0131yor. Sorunun \u00e7\u00f6z\u00fclmesi i\u00e7in m\u00fccadele etmek yerine, sorunun i\u00e7erisinde kendilerine izin verildi\u011fi kadar bir hayata tamah ediyorlar. Pek \u00e7ok sakat derne\u011fi de buna itiraz etmez, bol bol gezi d\u00fczenlerler.\"dedi.<\/p>\n\n\n\n

Engelli STK\u0027lar\u0131na dair konu\u015fan Sar\u0131, bunun \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir istismar alan\u0131 oldu\u011funu ifade ederek, zaten normal hayatta kendilerini s\u00fcrekli ispatlamalar\u0131 gerekti\u011finin alt\u0131n\u0131 \u00e7izerek, \"Herhangi bir dernek, kap\u0131n\u0131z\u0131 \u00e7alar size engelliler i\u00e7in para toplad\u0131\u011f\u0131n\u0131, bilet satt\u0131\u011f\u0131n\u0131 vesaire s\u00f6ylerse, ne kadar kabala\u015fabiliyorsan\u0131z o kadar kabala\u015farak bunlar\u0131 kovun. Biz bir de bu dilenciler y\u00fcz\u00fcnden kendimizi ispatlamak zorunda kal\u0131yoruz\" dedi. Muhafazakar stk\u0027lar\u0131n bu tavr\u0131n\u0131 anlad\u0131klar\u0131n\u0131 dile getiren Sar\u0131, ilerici, hak odakl\u0131 derneklerin de radar\u0131na girmek i\u00e7in engellilerin m\u00fccadelesinin,  ayn\u0131 kad\u0131n m\u00fccadelesinin son y\u0131llarda kad\u0131nlar\u0131n \u00f6rg\u00fctlenmesi ile g\u00f6r\u00fcn\u00fcr hale geldi\u011fi gibi, ancak toplumsal bir g\u00fcce d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc takdirde g\u00f6r\u00fcn\u00fcr olaca\u011f\u0131n\u0131 ifade etti. Bunun da engellilerin homojen bir grup olmamas\u0131 nedeniyle biraz uzun zaman alaca\u011f\u0131na de\u011finen Sar\u0131, \"Tabii ki \u00e7ok yol kat ettik. Ama onlar\u0131 sarsacak kadar de\u011fil hen\u00fcz. Ancak toplumsal bir g\u00fc\u00e7 oldu\u011fumuz zaman muhalifler engelli sorununun da bir muhalefet sorunu oldu\u011funu, toplumsal bir sorun oldu\u011funu anlayacaklar.\" dedi.<\/p>\n\n\n\n

Engellilerin \u00f6rg\u00fctl\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in bir bask\u0131 grubu olu\u015fturamad\u0131\u011f\u0131n\u0131 dile getiren Tokur, T\u00fcrkiye\u0027de engelli n\u00fcfusunun oran\u0131n\u0131n 2017 verilerine g\u00f6re y\u00fczde 6.9 oldu\u011funu ifade ederek, \"Yakla\u015f\u0131k be\u015f milyon engelliyi, yak\u0131nlar\u0131 ve ailesi ile birlikte d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz zaman, bu ki\u015filer belli bir siyasi bilin\u00e7te olup hak arayabilseler siyaseti sallayacak durumda oldu\u011funu g\u00f6rebilirsiniz. Ancak ne yaz\u0131k ki bu m\u00fcmk\u00fcn olmuyor\" dedi. <\/p>\n\n\n\n

\"\u00c7ok sanatseverim o y\u00fczden s\u00fcr\u00fcnerek \u00e7\u0131k\u0131yorum\" <\/h4>\n\n\n\n

Ankara\u0027n\u0131n bir kent olarak engellilerin k\u00fclt\u00fcr sanat aktivitelerine eri\u015fimini de sa\u011flamad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirten Sar\u0131, engelliler i\u00e7in ayr\u0131 sinema istemediklerini, koltuklara eklenecek kulakl\u0131klar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla sesli betimleme sa\u011fland\u0131\u011f\u0131 taktirde kendilerinin de herkes gibi o filmi izleyebilece\u011fini belirtirken, \u00d6zdemir ise, y\u00fcr\u00fcme engelliler i\u00e7in perdenin en \u00f6n\u00fcnde bir alan ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve bu nedenle filmleri neredeyse yatarak izlemek zorunda kald\u0131klar\u0131na de\u011finerek, \"Bazen bir tane de arka taraftan koltuk sat\u0131n al\u0131yorum. Tabii o koltuklara ak\u00fcl\u00fc araba ile eri\u015fmek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fil, arac\u0131 bize ayr\u0131lan en \u00f6n s\u0131rada b\u0131rakarak arka koltu\u011fa s\u00fcr\u00fcnerek gidiyorum. Giderken de insanlar duysun diye ba\u011f\u0131r\u0131yorum, \u0027\u00c7ok sanatseverim, o y\u00fczden s\u00fcr\u00fcnerek \u00e7\u0131k\u0131yorum!\u0027 diye anlatt\u0131. <\/p>\n\n\n\n

\"K\u00f6r bir insan g\u00f6ren bir insandan daha iyi ilerleyebilir\" <\/h4>\n\n\n\n

Kullan\u0131lan dilin de, ayn\u0131 eril dil gibi d\u00fczeltilmesi gereken bir sorun oldu\u011funa dikkat \u00e7eken Sar\u0131, dilimizde pek \u00e7ok engelin hakaret anlam\u0131na gelecek \u015fekilde kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131na, hatta bu \u015fekilde atas\u00f6zleri ve deyimler oldu\u011funa dikkat \u00e7ekti. Cumhurba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 se\u00e7imleri sonras\u0131nda g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc bir sosyal medya payla\u015f\u0131m\u0131ndan \u00f6rnek veren Sar\u0131, Muharrem \u0130nce i\u00e7in yaz\u0131lan \u0027K\u00f6r topal ancak bu kadar ilerleyebildi\u0027 dendi\u011fini hat\u0131rlatarak,: \"K\u00f6r bir insan g\u00f6ren bir insandan daha iyi ilerleyebilir, ke\u015fke Muharrem \u0130nce, benim ilerleyebildi\u011fim yerleri hayal edebilse\" dedi.<\/p>\n\n\n\n

\"31 Mart se\u00e7imleri\" <\/h4>\n\n\n\n

Son olarak yakla\u015fmakta olan 31 Mart Yerel Se\u00e7imi\u0027ne de\u011finen Sar\u0131, g\u00f6rme engellilerin tek ba\u015f\u0131na oy kullanma talebini tekrarlarken, \"\u00c7ok basit \u00e7\u00f6z\u00fclebilecek \u015feyler bunlar, Engelsiz Eri\u015fim Derne\u011fi olarak biz basit bir \u015fablon ile g\u00f6rme engelli birinin tek ba\u015f\u0131na oy kullanmas\u0131n\u0131 sa\u011flayabiliyoruz. Bunun YSK\u0027ya kabul ettirmeyi de ba\u015fard\u0131k. Kendileri basmay\u0131 kabul etmediler, fakat biz bast\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u015fablonlar\u0131 isteyen herkese ula\u015ft\u0131rabiliyoruz.\"derken, Fedakar \u00d6zdemir de y\u00fcr\u00fcme engellilerin eri\u015fimi m\u00fcmk\u00fcn olmayan katlarda oy kullanmak zorunda kald\u0131\u011f\u0131n\u0131, b\u00f6yle durumlarda merdivenleri s\u00fcr\u00fcnerek \u00e7\u0131kmak zorunda kalabildiklerini, veya a\u00e7\u0131kta oy kullanmaya zorland\u0131klar\u0131n\u0131 hat\u0131rlatt\u0131.<\/p>\n\n\n\n

\"Bir beklentimiz yok!\"<\/h4>\n\n\n\n

Se\u00e7ime ve sonucuna dair e\u015fit yurtta\u015fl\u0131k d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7 bir beklentilerinin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden Sar\u0131, \u00d6zdemir ve Tokur, \"E\u015fit yurtta\u015f olmak istiyoruz. Bizim i\u00e7in ne yap\u0131lacaksa bizimle beraber yap\u0131lmas\u0131 gerekiyor. Kimse bunu bizim i\u00e7in yapamaz\" diyerek s\u00f6zlerine son verdi. <\/p>\n","post_title":"\u015eehrin Sakat Taraf\u0131","post_excerpt":"","post_status":"publish","comment_status":"closed","ping_status":"open","post_password":"","post_name":"sehrin-sakat-tarafi","to_ping":"","pinged":"","post_modified":"2019-03-04 15:07:54","post_modified_gmt":"2019-03-04 12:07:54","post_content_filtered":"","post_parent":0,"guid":"https:\/\/gaiadergi.com\/?p=107817","menu_order":0,"post_type":"post","post_mime_type":"","comment_count":"0","filter":"raw"},"live_filter_cur_post_id":107817}'; block_tdi_122.td_column_number = "2"; block_tdi_122.block_type = "td_flex_block_1"; block_tdi_122.post_count = "4"; block_tdi_122.found_posts = "283"; block_tdi_122.header_color = ""; block_tdi_122.ajax_pagination_infinite_stop = ""; block_tdi_122.max_num_pages = "71"; tdBlocksArray.push(block_tdi_122); -->

SON YAZILAR

Dimitris Sotakis: “Kurgu söylemek istediklerimi söylemek için bir anahtar”

Dimitris Sotakis’ten ilk olarak Büyük Hizmetkar romanını okudum. Yarattığı heyecanla hemen diğer kitaplarına yöneldim. Bu arada arkadaşlarım da kitaplarını okumaya başladı. Yazı dili, anlatımı, romanlarına...

Your Stage + Art: Müziğin evrenselliğini kutlayan bir sahne

Bugün paylaşımcılığın ve özgürleşmenin buluştuğu ortak noktadan, müzikten konuşacağız. Your Stage + Art, müziğin insanları bir araya getirme gücüne inanan, müzisyenlere eşit ve özgür şartlar altında müzikseverlerle buluşma imkânı sunmaya çalışan bir oluşum. Sanatla ilgilenen herkesin yeteneklerini...

Belgeselci Ben Fogle ile vahşi yaşam ve belgesel serisi üzerine söyleşi

Adını ilk kez Castaway isimli televizyon programında duyuran ve şu anda Vahşi Yaşama Dönüş (Return to the Wild) adlı programı sunan Ben Fogle, dünyanın dört...

Depremzedeler Ankara’ya göçüyor ama barınamıyor

Depremden etkilenen 11 ilin halkı Türkiye’nin çeşitli kentlerine göç etmeye başladı. Depremzedelerin yoğun olarak geldikleri kentlerden biri olan Ankara’da başlarını sokacak bir ev bulmaları oldukça...

ÇOK OKUNANLAR

95,278BeğenenlerBeğen
17,593TakipçilerTakip Et
22,156TakipçilerTakip Et
243AboneAbone Ol