Dünyanın ‘bir şey yapmalı’yı en güçlü söylediği yıllar 60’lar ve 70’ler gibi geliyor hep bana. Engelli hakları aktivizminde bağımsız yaşam hakkı mücadelesi, dünyanın farklı noktalarına yayılan siyasal feminist hareketler, çevreci mücadele… Dünya günü işte tam da bu noktada filizleniyor. Rachel Carson’ın 1962’de yayınlanan kitabı çevreci mücadeleye ilham kaynağı olurken 1969’da ABD’de senatoda, tüm dünyaya yayılacak bir tartışma başlıyor ve 1970’de ilk Dünya Günü eylemi ve kutlaması gerçekleşiyor.
Dünya Günü, 1990’da global bir güne dönüşüyor. Su krizi, hava kirliliği, küresel ısınmanın daha tehlikeli bir hal alması günün taşıdığı anlamı daha çok konuşulur olmaya itiyor. Dünya Günü, bu muazzam gezegeni kutlamak ve çoğunlukla bizim yüzümüzden ortaya çıkan tehlikeleri düşünmek için ideal bir gün. Ama haydi, tüm yapay günleri boş verelim ve bize daha yakın bir şeyleri konuşalım.
Küçük kardeşlerinizi, kuzenlerinizi, yeğenlerinizi, çocuklarınızı, sokakta neşeyle koşuşturan dünyaya gelişinde hiçbir suçu olmayan çocukları düşünün. Susuzluktan öldükleri, kıtlık yüzünden yemek bulamadıkları, hava kirliliği yüzünden nefes darlığından yaşamlarını yitirdikleri, suya ulaşmak için birbirlerini öldürdükleri bir gelecek mi hayal ettiniz onlar için? Çünkü veriler 50 yıl sonra orada olacağımızı gösteriyor.
Savaşlarda birbirimizi, büyüme hırsımızla doğayı, yediklerimiz ve alışkanlıklarımızla çocukların geleceğini, mezbahalarda hayvanları öldürürken Dünya nasıl gün yüzü görür bilmiyorum. Zira iklim krizinin sona ermesi için birbirimizle ve doğayla, doğa deyince saymadığınız hayvanlarla savaşı bitirmemiz gerekiyor. Su bitiyor, hava kirleniyor, evrenin şahane parçası nesiller tükeniyor, daha iyi bir dünya hayali yok oluyor ama yine de buradan dönebiliriz. İnsan merkezli olmayan, türler arası, kapsayıcı bir yaklaşımla dışlamadan, öldürmeden, hayvanların yaşama hakkını tanıyarak daha iyi bir dünyayı mümkün kılabiliriz…
Dünya Günü demişken bugün çoğu kişi ekolojik, yeşil politikaları, atıkları, ısıyı, suyu konuşuyor. Elbette plastik kullanmamak, su tüketimine dikkat etmek önemli ama daha farklı adımlar lazım. O yüzden öncelikle daha iyi bir dünya ve çocukların geleceği için hayvanların üzerindeki tahakkümden vazgeçmeli, bedenlerini özgür bırakmalıyız. İşte o zaman Dünya Gününü daha anlamlı kılabiliriz ve diğer meseleleri tartışmayı daha tutarlı hale getirebiliriz.
Kapak Görseli: Peta
