Zimbabve Anayasa Mahkemesi çocuk yaşta evliliği yasakladı. Karar, çocukken evliliğe zorlanmış olan iki kadının başvurusu üzerine gerçekleşti.
Çocuk yaşta evliliğin, kadınları yoksulluğa ve hayat boyu eziyete iten bir tür çocuk istismarı olduğunu söyleyen Loveness Mudzuru ve Ruvimbo Tsopodzi, uygulamanın yasadışı olması için geçen sene Anayasa Mahkemesi’ne başvurdular. Kadınlara 16, erkeklere 18 yaşında evlenme izni veren evlilik yasasının ayrımcı olduğunu belirten Mudzuru ve Tsopodzi, yasanın çocuk yaşta evliliği yasaklayan bölgesel ve uluslararası anlaşmalara uygun olması gerektiğini savundular. Zimbabve Anayasa Mahkemesi, 20 Ocak 2016 itibariyle, ülkede hiçbir bireyin 18 yaşından önce evlilik yapamayacağına karar kıldı.
Çocuk yaşta evliliğe karşı yasal mücadeleyi destekleyen ROOTS grubunun başkanı Beatrice Savadye’ye göre, mahkemenin bu kararı bir dönüm noktası, ama iş bununla bitmiyor. Çocuk yaşta evliliğin çok sık görüldüğü kırsal yerlerde yaşayan halk uygulamanın zararları hakkında daha çok bilgilendirilmeli ve reşit olmayan biriyle evlenenlere daha sert yaptırımlar uygulanmalı.
Zimbabve’de kadınların neredeyse üçte biri 18 yaşından önce, yüzde dördüyse 15 yaşından önce evleniyor. Çocuk yaşta evlilik, kadınların eğitimden mahrum edilmelerine neden olurken, cinsel şiddete uğrama ve doğum sırasında ciddi yaralanma ve ölme olasılıklarını yükseltiyor. Çocuk yaşta evliliklerin en büyük nedeniyse yoksulluk. Ebeveynler kız çocuğa sahip olmayı başlık parası geleneği nedeniyle servet kaynağı olarak görüyor. Kız çocuklarını evlendirerek erkek çocuklarının eğitimi için kaynak sağlamış oluyorlar.
Mudzuru çocuk yaşta evlilik ve yoksulluğun kısır döngüsünü şu sözlerle anlatıyor: “Genellikle yoksul ailelerden gelen çocuklar, yoksulluk denizinde daha çok çocuk doğurmaya zorlanıyorlar ve süreç başa dönüyor. Kendin daha bir çocukken çocuk yetiştirmek zorunda olmak çok zor.”
15 yaşında evlendirilen, bir çocuk sahibi Tsopodzi çocuk yaşta evlenme deneyimini anlattı: “Çok fazla zorlukla yüzleştim. Kocam beni dövüyordu. Okula devam etmek istedim ama izin vermedi.”
Dünyada her yıl 15 milyon genç kadın çocuk yaşta evleniyor. Sahra Altı Afrika boyunca beş kadından ikisi çocuk yaşta evlendiriliyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’na göre, Zimbabve Afrika’da en yüksek çocuk yaşta evlilik oranına sahip dört ülkeden biri. Diğerleri Malavi, Mozambik ve Zambiya.
UNICEF Zimbabve sözcüsü yetkililerin bu konudaki reformlara ağır vermeleri gerektiğini belirtti: “Bu kararın ötesinde, çocuk yaşta evliliğin nedenlerini hedef alan tedbirler almalıyız. Bu herkesin ortak çabasıyla başarılabilir.”
Kaynak: Reuters
