Dilbilim alanında dil, kurgulandığı insan beyninden, bunu kullanan kişiden, toplumdan, etkilendiği ve etkilediği kültürden ayırmadan ele alınır. Dilbilime dair çalışmalar yapılmadan önce insanın dil davranışı betimlenir ve sonrasında bu davranışın tek tek dillerdeki yansımaları incelenir.
Dilbilime tarihsel bir açıdan bakacak olursak Antik Yunan’da Aristo, Plato, Sokrates, Descartes’ten başlayıp, ilk gramer kitabını yazan Dionysos’la devam edip, Humboldt ve modern dilbilimin kurucusu olan Ferdinand De Saussure’e uğrayıp, Roman Jakobson, Trubetzkoy ve Mathésius’a merhaba deyip, bu zaman dilimi arasında kalan bütün dilbilimcilerin affına sığınarak Boas, Sapir, Whorf, Bloomfield, Harris ve onun öğrencisi olan, hepimizin medya eleştirmeni olarak da yakından tanıdığı aynı zamanda çok önemli bir dilbilimci olan Noam Chomsky‘ye kadar uzanan değerli bir yolculuktan bahsedebiliriz.
Hacettepe Üniversitesi Dilbilimi Bölümü’nde öğrenciler tarafından kurulan Dilbilim Topluluğu, dil ve dilbilim araştırmalarını bilimsel ve sosyal aktivitelerle teşvik etmek amacıyla 2009 yılında kurulan gönüllü bir öğrenci organizasyonudur.
Topluluğumuz her yıl bahar döneminde farklı üniversitelerde öğrenci konferansları düzenleyip bunu ulusal bir platforma dönüştürmeyi amaçlar.
Hacettepe Üniversitesi Dilbilim Topluluğu olarak değerli hocalarımız ve öğrencilerle bir atölye oluşturup, düzenli olarak her hafta, çoğu zaman da Ankara Üniversitesi Dilbilim Topluluğu ve hocaları ile birlikte eş yürüttüğümüz sunumlar, tartışma ortamları gerçekleştiriyoruz.
Atölye çalışmalarımızda, bölüm öğrencisi olan İhsan Onur Yiğit‘in sunduğu ve henüz kurulmuş bir alan olmamakla birlikte Ollongren’in “akla dayalı yıldızlararası iletişim için, linguistik (dilbilimsel) sistem içerisinde bir modeldir” diye tanımladığı astro-dilbilim‘den yani yıldızlararası bir iletişimden söz edeceğim.
Bu yeni alanın amacını, yıldızlararası iletişim idealiyle temel mantık prensiplerine dayalı ve evrensel anlaşılabilirliği olan bir dil sistemi tasarlamak olarak tanımlayabiliriz.
Bu alanın öncülerinden sayılabilecek Alexander Ollongren, Leiden Üniversitesi’nden bir gökbilimci ve matematikçi. Kendisinin özgün adıyla Astrolinguistics: “Desing for a linguistic system for interstellar communication based on logic” adlı bir kitabı var ve bu kitapta tasarım sürecinde olan bir LINCOS yani Lingua Cosmica’nın (Evrensel Geçerli Dil) geliştirilmesi ile ilgili kapsamlı ve detaylı bir çalışma incelenebilir.
Ollongren’in kitabı, ABD’li dilbilimci ve filozof olan Noam Chomsky’nin doğuştan getirilen ve bütün insan dillerinde ortak bir takım kuralların varlığını savunan “evrensel gramer” kuramından yola çıkarak oluşturulmuştur. Kitap, “başka bir evrende var olan toplum tarafından kullanılan bu tarz bir dil evrenselliği mevcut mu?” sorusunu tartışır.
Bu tarz bir alan temel amacı ele alındığında pek pratik bir alan gibi görünmüyor, ancak ideal bilimlerde ilerleme sağlayabilmek için önemli sayılabilecek sorulara cevap vermeye çalıştığı kesin.
