2015 pek çok şehir için daha yeşil ve daha temiz bir yıldı. Pek çok şehir daha fazla yeşil alan ve bisiklet yolu oluşturma kararı alırken bazıları şehir içi otomobil kullanımına da kısıtlamalar getirdi. Doğa ve yaya dostu politikaların ön plana çıkarıldığı daha akıllı bir şehircilik gözlemlediğimiz 2015, aynı zamanda sivil katılımın arttığı, daha katılımcı düzenlemelerin getirildiği bir yıl oldu.
Ancak 2015’te, bu dönüşümün yanı sıra başka bir olguya da tanık olduk: Hayat pahalılığı. Şehirlerde yaşam artık her geçen gün pahalılaşıyor. Nüfus artışının yanı sıra eşitsizliğin de artması pek çok şehri kötü etkilemiş durumda. San Francisco gibi şehirler kozmopolit karakterini kaybederken şehirlerdeki fakir kitlelerken çok düşük yaşam standartlarıyla yetinmek zorunda. Şehirler tüm bunlarla mücadele etmek için yeni ve daha kapsayıcı yöntemler geliştirmek zorunda. Bu yüzden 2016’ya girerken 2015’te düşündüklerimizi ve başardıklarımız göz önünde bulundurmakta fayda var.
İşte, 11 başlıkta 2015’te çevre ve toplum açısından şehir yaşamına dair iyisiyle kötüsüyle olaylar ve fikirler:
1. Şehiriçi otomobil kullanımı
Şehir yaşamında artık yayaların ve toplu taşımanın ön plana çıkarılmaya başlandığı bir süreçteyiz.
Madrid, Paris, Chengdu, Hamburg, Helsinki, Milan ve Kopenhag’da şehiriçi otomobil kullanımı yasaklarınken pek çok başka şehirde de şehiriçi trafiğe kısıtlamalar geldi.
2. Bisiklet şehirleri
2015’te şehir tasarımlarında bisiklet kullanımının ön plana çıkarıldığı bir yıl oldu. Bu yılki şehir tasarımlarına baktığımızda gelecekte hiçbir motorlu taşıtın bulunmadığı devasa şehirler görmemiz mümkün.
3. En güvenli şehirler
Bu yıl dünyanın en güvenli 10 şehri listesinde Tokyo, Singapur, Osaka gibi Asya şehirleri en tepede yer alırken Stockholm, Amsterdam , Zurich gibi Avrupa şehirleri de listede yer buldu. İki Avustralya şehri Sydney ve Melbourne listede yer alırken ABD’den sadece New York listeye girebildi.
4. Gençler için en cazip şehirler
29 yaşın altındaki insanlar için yaşamanın ve yönetime katılmanın en kolay olduğu 10 şehir listesine ABD şehirleri damga vurdu. Listedeki dört Amerikan şehri New York, San Francisco, Chicago ve Los Angeles’ın yanı sıra Londra, Berlin, Paris ve Amsterdam gibi Avrupa şehirleri de listede yer aldı. Kanada Toronto’yla listede yer bulurken Meksika’dan Mexico City listede dokuzuncu sırada yer aldı.
5. Londra’dan “The Collective”
Artan kiralar ve yaşam masrafları yüzünden uygun bir ev bulamayan genç Londralılara hostel benzeri ucuz bir konaklama imkânı sunan “The Collective” gerek başardıkları gerekse de kolektif yapısıyla dikkate değer bir atılım.
6. Sürdürülebilirlik endeksi
Yaşam standartları ve sürdürülebilirlik göz önünde bulundurularak oluşturulan bu endekste çevre ve toplum odaklı politikalarıyla ön plana çıkan Avrupa ülkeleri beklenildiği gibi en üst sıralarda yer almakta. Frankfurt, Londra, Kopenhag, Amsterdam, Rotterdam, Berlin ve Madrid’in yanı sıra Asya şehirleri Seul, Hong Kong ve Singapur da ilk onda. Listenin en sonlarında ise Bombay, Yeni Delhi, Cakarta gibi yoğun nüfuslu ve fakir şehirler bulunuyor.
7. Kamusal alanlarda Wi-fi
Dünya’nın pek çok şehrinde başlatılan kamusal wi-fi uygulamasıyla insanlar artık şehrin herhangi bir yerinden wi-fi bağlantısı kurabiliyor. 2015’te Google bu uygulamanın yaygınlaştırılması için yatırım yapma hazırlıklarına başladı.
8. Yaratıcı işlerde artış
2015’te ABD şehirleri başta olmak üzere pek çok şehirde sanat, tasarımcı ve aktör sayısı arttı. Yaratıcılık odaklı bu meslekler gelecekte daha fazla eğlence ve inovasyon anlamına gelebilir.
9. Ağaçlandırılmış sokaklar
NASA, 2015’te yaptığı çalışmayla sokakların yoğun şekilde ağaçlandırıldığı şehirlerin yaz aylarında dikkate değer oranda daha serin olduğunu ortaya koydu. Daha yaşanılabilir bir ortam sunarken enerji verimliliğine katkı sağlayan bu uygulamanın arttırıtması gerektiğinden kimsenin şüphesi yok.
10. Kent bostanları
İstanbul’da yüzyıllardır kullanılan bu uygulama Los Angeles’ta daha küçük ölçekli ve bireysel boyutlarda yeni yeni başlanmış durumda. Bir çok insan artık kaldırımlarda oluşturdukları küçük toprak alanları bostan olarak kullanmakta.
11. Eşitsizlikteki artış
Sadece şehirsel alanlarda değil her yerde yaşanan bu olgu günümüzdeki en tehlikeli ekonomik sıkıntı halini almış durumda. 1970’lerin sonlarında başlayarak bu güne kadar gittikçe artan ve artmaya devam eden eşitsizlik şehir hayatını da olumsuz etkiliyor. 2015’te pek çok insan şehirlerde çok düşük gelirlerle geçinme sıkıntısı yaşadı. 2016’ya girerken belki de en çok hatırlamamız gereken konu olan eşitsizlik ekonomi politikalarının acilen yenilenmesi gerektiğine işaret ediyor.
Bonus: Barış
Savaşlar ve şiddetin damga vurduğu bir yıl olan 2015 biterken sanırım en iyi fikir barış. Zira, barışı sağlamadığımız sürece yukarıda belirtilen hedeflerin hiçbirini gerçekleştirme ihtimalimiz yok.
Kaynak: Fast Company
