Kaliforniya Üniversitesi Irvine kampüsünde, NASA Gravity Recovery (GRACE) ve Climate Experiment uydularından alınan veriler kullanılarak yürütülen çalışmalara göre, Dünya’nın yer altı suyu havzaları ciddi anlamda tehlikede. Havzalarda kesin olarak ne kadar su kaldığı ise bilinmiyor.
Çalışmaların başında görev alan hidrolojist Prof. Jay Famiglietti, kullanılan fiziksel ve kimyasal ölçümlerin, durumu tam ciddiyetiyle ortaya koymak için yeterli olmadığını belirtti. Çalışma sonuçları Water Resources Research‘de yayınlandı.
Havzalardaki su miktarının belirlenilebilmesi için NASA‘nın ikiz uyduları GRACE‘den yararlanıldı. Uzaydan ölçümler yapan uydu, bölgelerdeki yerçekimi ölçerek bölgede bulunan su kütlesinin hesaplanılmasını sağlıyor. Uydu ölçümleri yer altı suyu hakkında yaklaşık değerler verebiliyor.
İlk çalışmada bilim insanları dünyanın en büyük 37 su havzasını konu aldılar. Havzaları 2003 ve 2013 yılları arasında izleyerek elde edilen bilgilere göre, 37 havzanın 8’i stres altında, 5’i ise aşırı derecede stres altında kategorisinde değerlendirildi. Belirlenen 13 havzanın, yenilenmek için neredeyse hiç yağmur suyu almadığı ve tükenmekte oldukları belirlendi.
En büyük tehlike altındaki havzalar, dünyanın en kurak bölgelerindekiler olarak tespit edildi. İklim değişikliği ve nüfus yoğunluğunun, ilerleyen zamanlarda havzalar için çok daha büyük bir stres yaratması bekleniyor.
NASA, National Center for Atmospheric Research (Atmosfer Araştırmaları Ulusal Merkezi/ABD), National Taiwan University (Ulusal Tayvan Üniversitesi) ve Kaliforniya Üniversitesi bilim insanlarından oluşan ekip, en büyük tehlike altındaki havzaların Arabistan yer altı havzaları olduğunu tespit ettiler. En az 60 milyon insanın hayatını devam ettirmek için muhtaç olduğu yer altı suları, aşırı derecede tehlike altında. Arap havzalarının hemen ardından Hindistan çevresindeki havzalar gelmekte. Üçüncü sırada ise Afrika’nın yeraltı suları yer alıyor.
Girmiş olduğu mega kuraklık dönemiyle bilinen Kaliforniya ise ilk üçlüye kıyasla daha iyi durumda; fakat kuraklığın doğuracağı sonuçların bölgeyi daha ciddi bir konuma getireceği düşünülüyor.
Yayınlanan ikinci çalışmada ise bilim insanları, yer altı sularının durumunu belirlemekteki yöntemlerin yeterli olmadığı sonucuna varıyorlar.
Uydu verileri ve yer altı suyu tükenme hızı dikkate alınarak yapılan tahmini “tükenme süresi” değerleri, Kuzeybatı Sahra havzaları için 10 yıl ile 21 bin yıl arasında değişkenlik gösteriyor. Bilim insanları, varsayımların on yıllardan on bin yıllara farklılık göstermesinin, su kaynaklarının hızla tükendiği bir dünyada büyük ve acilen çözülmesi gereken bir belirsizlik olduğunu vurguladılar.
Kaynak: University of California Irvine
