Engelli bireylerin sosyal ve kültürel haklarını kullanabilecekleri koşulların yaratılmasının bir zorunluluk olduğuna dikkat çekmek için ilk kez 2013 yılında gerçekleştirilen Engelsiz Filmler Festivali, 5. yılını kutluyor.
4 senedir Ankara’da düzenlenen, bu sene rotasına Eskişehir ve İstanbul’u da ekleyen festivalin ilk durağı Eskişehir olacak. Türkiye ve dünya sinemasının en iyi örneklerinden oluşan film programı ile yan etkinliklerini görme, işitme engelli bireyler için erişilebilir bir formatta sunan ve tüm etkinliklerini erişilebilir mekanlarda gerçekleştiren Engelsiz Filmler Festivali, 5-7 Mayıs tarihleri arasında Eskişehirli sinemaseverlerle buluşacak. Festivalin Eskişehir gösterimlerine Taşbaşı Kültür ve Sanat Merkezi Kırmızı Salon ev sahipliği yapacak.
12-14 Mayıs tarihleri arasında İstanbul, 18-23 Mayıs tarihleri arasında Ankara’da sinemaseverlerle buluşacak festivalde tüm gösterim ve yan etkinlikler ücretsiz olarak takip edilebilecek.
34 film erişilebilir olarak seyircilerle buluşuyor
Festivalde bu sene uzun, kısa ve belgesel toplam 34 film, “Engelsiz Yarışma”, “Türkiye Sineması”, “Dünyadan”, “Engel Tanımayan Filmler”, “Uzun Lafın Kısası”, “Çocuklar İçin”, “Sinema Tarihinden” ve “Otizm Dostu Gösterim” tematik başlıkları altında toplandı.
Festivaldeki tüm filmler göremeyenler için sesli betimleme, duyamayanlar içinse işaret dili ve ayrıntılı altyazı ile gösteriliyor.
Bir filmdeki diyaloglar haricindeki, olayın geçtiği mekan, zaman, karakterler, sessiz gelişen olaylar ve dikkat çeken görsel ögelerin betimlenerek bir dış ses tarafından anlatılması tekniği olan sesli betimleme ile, filmdeki nesneler, olaylar ve diğer detaylar sözcüklerle görünür kılınıyor.
Filmin sesini duyamayan seyircilere özel geliştirilmiş işaret dili ve ayrıntılı altyazı tekniğinde ise bir işaret dili çevirmeni, filmin sağ alt köşesine yerleştiriliyor. Eş zamanlı olarak filmdeki diyalog ve sesler Türkçe ayrıntılı altyazı ile seyirciye sunuluyor.
Festival filmlerinin erişilebilirlik uygulamaları Sesli Betimleme Derneği tarafından hazırlanıyor.
Söyleşiler, atölye çalışmaları, açılış ve ödül törenleri de erişilebilir
Engelsiz Filmler Festivali’ndeki gösterimler sonrası film ekipleriyle yapılan söyleşiler ve atölye çalışmaları işaret dili çevirmeni eşliğinde gerçekleşiyor. Açılış ve Ödül Törenlerinde ise işaret dili çevirisinin yanı sıra sesli betimleme yapılıyor. Böylece engeli olan, olmayan tüm sinemaseverler Festival’i bir arada takip edebiliyorlar.
Festivalde bir ilk: Sanal gerçeklik deneyimi
Her sene daha kapsayıcı olmaya yönelik arayışlarını sürdüren Engelsiz Filmler Festivali, bu sene yan etkinliklerine bir yenisini daha ekliyor. Festivalde seyirciler iki farklı proje sayesinde sanal gerçeklik ile tanışacaklar.
Körlük Üzerine Notlar: Karanlığa Doğru adlı ilk projede izleyiciler, 1983 yılından itibaren görme yetisini yavaş yavaş kaybeden yazar John Hull’un tuttuğu sesli günlükleri görsel-işitsel olarak deneyimleme fırsatı bulacaklar. Seyirciler bir sanal gözlük aracılığıyla John Hull’un görme yetisini yitirdiği süreçteki duyumsal ve psikolojik deneyimlerine ortak olacaklar.
Tekerlekli Sandalye Simülatörü projesi ise, kullanıcıların; tekerlekli sandalye kullanan kişilerin kent ortamında karşılaştığı engelleri deneyimlemesine imkan verecek.
British Council işbirliği ile gerçekleştirilen sanal gerçeklik deneyimlerine katılım ücretsiz olacak.
Engelsiz yarışma
Festivalin, 2016 yılının en çok ses getiren yerli yapımlarından derlediği Engelsiz Yarışma programında bu sene Mehmet Can Mertoğlu’nun Albüm, Kıvanç Sezer’in Babamın Kanatları, Reha Erdem’in Koca Dünya, Rıza Sönmez’in Orhan Pamuk’a Söylemeyin Kars’ta Çektiğim Filmde Kar Romanı da Var ve Seren Yüce’nin Rüzgarda Salınan Nilüfer filmleri yer alıyor.
Yönetmen ve senarist İlksen Başarır, sinema yazarı Mehmet Açar ve yazar, oyuncu Nazan Kesal’dan oluşan Engelsiz Yarışma jürisi, En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Senaryo ödüllerinin sahiplerini belirleyecek.
Festival seyircileri ise yarışmada yer alan filmleri Braille alfabesi ile de basılacak pusulalar ile oylayarak Seyirci Özel Ödülü’nü belirleyecekler.
Seyirciler, festival boyunca gerçekleştirilecek söyleşilerde, filmlerin yönetmen, oyuncu ve film ekipleriyle bir araya gelecekler. İşaret dili çevirmenleri eşliğinde yapılacak söyleşiler sırasında seyirciler film ekiplerine izledikleri filmlerle ilgili merak ettikleri soruları sorma fırsatı bulacaklar.
Türkiye sineması
Türkiye sinemasının öne çıkan filmlerinden derlenen yarışma dışı Türkiye Sineması bölümünde bu sene Umut Vedat’ın Kara Atlas ve Ümit Köreken’in Mavi Bisiklet filmleri seyircilerle buluşacak. Kömürle çalışan termik santrallere karşı Türkiye’de gerçekleşen yaşam alanı mücadelelerini merkezine alan Kara Atlas belgeseli, farklı kültürel ve politik tepkileri aktaran bir harita. Uluslararası Antalya Film Festivali’nden 3 ödül ile dönen Mavi Bisiklet ise, büyüklerin dünyasında karşılaştığı adaletsizliklere kendince çözüm arayan bir çocuğun hikayesini beyaz perdeye taşıyor.
Dünya sineması
Dünya sinemasının son dönemdeki ödüllü filmlerinin yer aldığı Dünyadan bölümünde bu sene Matt Ross’un Kaptan Fantastik, Asghar Farhadi’nin Satıcı ve Cesc Gay’in Truman filmleri yer alıyor.
Uygarlığı reddedip bambaşka bir hayat kurmaya karar veren Ben Cash ve altı çocuğunun hikayesini kara mizah tadında anlatan Kaptan Fantastik izleyicilerine başka bir dünya mümkün mü sorusunu soruyor.
Bir Ayrılık gibi bir başyapıta imza attıktan sonra her filmi merakla beklenen Asghar Farhadi’nin yeni filmi Satıcı, Bir Ayrılık’ta olduğu gibi yine İran toplumunun kılcal damarlarında geziniyor.
Goya Ödülleri’nde toplam 5 ödüle layık görülen Truman ise yönetmeni Cesc Gay’in tanımıyla “belirsizliğe, bilinmeyene, beklenmeyene, kedere karşı nasıl bir tavır takındığımızı inceleyen bir deneme. Aynı zamanda zorluklarla karşı karşıya kalan iki dostun da hikâyesi.”
Engel tanımayan filmler
Festivalin Engel Tanımayan Filmler bölümü, her sene olduğu gibi bu sene de bizleri engellilik ile bildiklerimizi sorgulamaya ve bilmediklerimizi keşfetmeye davet ediyor.
Seçkide Çok Uzak, Çok Yakın, Doğal Düzensizlik ve Körlük Üzerine Notlar olmak üzere üç belgesel ve Anatole’un Küçük Tenceresi, Duy Beni, Duyu, Kör Vaysha, Luka’yı Tamir Etmek, Makropolis, O An, Sadece İki Dakika, Sözcüklerin Ötesinde olmak üzere dokuz kısa film seyircilerle buluşuyor.
Uzun lafın kısası
Kısa film severleri bu sene Türkiye’de üretilmiş kısa filmlerden renkli bir seçki bekliyor. Büst, Kemik, Patates Olmasın, Siyah Çember, Tavşan Kanı, Yeryüzündesin. Bunun Bir Tedavisi Yok filmleri kısa film severlere yönelik Uzun Lafın Kısası bölümünde yer alıyor.
Sinema tarihinden
Engelsiz Filmler Festivali’nin Türkiye ve dünya sinemasının klasiklerini görme ve işitme engelli sinemaseverlerin erişimine uygun olarak sunduğu Sinema Tarihinden bölümü, bu sene Cennet Sineması ve Sürü filmlerini ağırlıyor. Bir yönetmenin sinema tutkusunu çocukluğundan başlayarak eşsiz bir anlatıyla sunan Cennet Sineması Cinema Paradiso, 1989 Cannes Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazanmasının ardından Yabancı Dilde En İyi Film Oscarı’nı da ülkesine götürmüştü. Türkiye sinemasının başyapıtlarından kabul edilen Sürü ise bir aşiretin kırsal alandan büyük kente geçişini ve giderek çöküşünü zengin ayrıntılarla veren epik bir deneme.
Çocuklar için
Festivalin küçük takipçileri ile buluşacak Çocuklar İçin seçkisi, bu sene de çocuklara farklı dünyaların kapılarını aralayarak, hem farklı gerçekliklere tanıklık etmelerini, hem de düşler kurmalarını sağlıyor.
Kaynağını bir İrlanda halk masalından alan Denizin Şarkısı Song of the Sea, etkileyici müziklerle olağanüstü görüntüleri bir araya getiren bir özgürlük hikayesi. En İyi Animasyon dalında Oscar’a aday gösterilen film, karada insan, denizde fok olabilen mitolojik yaratıkların son üyesi Saoirse’nin hikayesini anlatıyor.
Gizemli hastalığı sayesinde görünmez olup uçabilen 11 yaşındaki Leo ile tekerlekli sandalyedeki bir polis memurunun New York’u kurtarmak için verdikleri çabayı anlatan Hayalet Çocuk Phantom Boy, çizgi roman estetiği ile çocuklara olduğu kadar yetişkinlere de hitap edecek.
Yeni geldiği yetimhanede kendine bir yer bulmakta zorlanan, ancak yeni bulduğu arkadaşları sayesinde, zamanla güvenmeyi ve gerçek sevgiyi bulmayı başaran Kabakçık’ın hikayesini anlatan Kabakçığın Hayatı My Life as a Courgette zor çocukluklara adanmış, dürüst bir öykü.
Seçkinin son filmi Robinson Crusoe ise Daniel Defoe’nun eskimeyen klasiğini ilk kez animasyon olarak perdeye taşıyor. Ancak çocuklar bu sefer dünyanın en meşhur, en sevilen hikayelerinden birini bu kez hayvanların gözünden izliyorlar.
Otizm dostu gösterim
Engelsiz Filmler Festivali, ilk kez 2015 yılında gerçekleştirdiği Otizm Dostu Gösterim ile otizm spektrum bozukluğu yaşayan çocuk ve gençler için de erişilebilir olmaya devam ediyor. Bu özel gösterim kapsamında Denizin Şarkısı Song of the Sea adlı canlandırma film, loş bir salonda, ses seviyesi düşük tutularak gösterilecek. Seans öncesi herhangi bir tanıtım filmi ya da reklam gösterilmeyecek; seyirciler gösterim sırasında salonda yiyecek ve içecek bulundurabilecekler ve salonda diledikleri gibi hareket edebilecekler. Böylece öğrenme güçlüğü ya da duyusal problemler yaşayan çocuklar ve yakınları bu gösterim sırasında birlikte film izleyebilecekler.
Kahramanların animasyonu atölyesi
Engelsiz Filmler Festivali kapsamında gerçekleştirilecek Kahramanların Animasyonu Atölyesi‘nde, 9-12 yaş grubundan 12 işitme engelli çocuk, kendilerini betimledikleri karakterler tasarlayacak ve bu karakterlerle kısa birer animasyon film yapacaklar. Çocuklar, ‘‘Kahraman’’ olarak dahil oldukları atölye çalışmasında, sınırsız bir ifade biçimi olan canlandırma tekniğini deneyimlemiş olacaklar.
Bir işaret dili çevirmeni eşliğinde gerçekleştirilecek atölyenin eğitmenliğini canlandırma sanatçısı Işık Dikmen yapacak. Kampta Şekerleme (2010) ve İçine Kaçan Kız (2012) adlı kısa animasyon filmlerin yönetmeni olan Işık Dikmen, son üç yıldır çeşitli yaş gruplarından çocuklar ve gençler için animasyon atölyeleri yönetiyor.
Bakış açısı atölyesi
Festival’de bu sene ilk kez gerçekleştirilecek Bakış Açısı Atölyesi, iki farklı disiplin arasında geçirgen bir köprü kurmayı, beden hareketi ve kamera hareketi ilişkisini araştırmayı amaçlıyor.
British Council işbirliği ile gerçekleştirilecek Bakış Açısı Atölyesi‘nde kameranın hareketi, kameranın dans ile uyumu başlıklarından ilhamla yola çıkılacak; dans, beden ve koreografik öğelerin, kamera aracılığı ile harekete bireysel ve yeni bir bakış açısı kazandırmasına odaklanılacak. Atölyenin eğitmeni dans ve performans sanatçısı, koreograf, yönetmen, sanat direktörü, hareket ve dans terapisti Tuğçe Tuna.
Bedene yeni bir algı ile yaklaşmayı, alışılagelmiş estetik yargılardan uzaklaşmayı amaçlayan ve engelli beden gibi ayrımcılık yaratan kavramları sorgulayan Farklı Bedenlerle Dans projesi dansçılarının da katılacağı atölye, beden odaklı gösteri sanatları ya da görsel sanatlar alanlarında deneyimi olan herkese açık ve ücretsiz olacak.
Engelsiz sinemaya destek veren tüm kurumlara teşekkür ederiz
Puruli Kültür Sanat tarafından TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın katkılarıyla düzenlenen Engelsiz Filmler Festivali’nin ana destekçisi Açık Toplum Vakfı.
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, British Council, Ankara Fransız Kültür Merkezi, Goethe-Institut Ankara, İrlanda Büyükelçiliği ve İsviçre Başkonsolosluğu Festival destekçileri arasında yer alıyor.
Festival’in engelsiz mekanlarını Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Boğaziçi Üniversitesi, Çankaya Belediyesi, Altındağ Belediyesi sağlıyor.
Outbox, Portline, Ströer-Kentvizyon ve Üniversite Medya Festival’in tanıtım sponsorluğunu yapıyorlar.
26-45 Yapım, Hemzemin Atölye, Interpress, Ka Atölye, Kreamark Studio, Moiré Productions, Notte Otel ve Sesli Betimleme Derneği Festival sponsorları arasında bulunuyor.
Star TV, Agos, Birgün, Cumhuriyet, Evrensel, Solfasol, Ankara Life, Arkadaş Kültür Sanat, Gaia Dergi, Kültür Sanat Haritası, MAG, OT Dergi, Ab-ilan.com, Artfulliving.com.tr, Bianet.org, Filmhafizasi.org, Sadibey.com, Sinemalar.com, Yesilgazete.org, NTV Radyo, Joy Türk, Karnaval ve Radyo Vizyon Festival’in medya sponsorluğunu üstleniyor.
Fige Restoran, Kalender Zebra, Louise, Soul Pub ve Varuna Gezgin Festival’e mekan sponsoru olarak destek veriyorlar.
Partner festivaller Festival Inclús ve Klappe Auf! Kurzfilmfestival.
Tüm gösterim ve etkinlikler ücretsiz
Engelsiz Filmler Festivali her sene olduğu gibi bu sene de tüm gösterimlerini ve yan etkinliklerini ücretsiz olarak gerçekleştiriyor.
Engelsiz Filmler Festivali hakkında ayrıntılı bilgiye Festival’in www.engelsizfestival.com adresinden ulaşabilir, Facebook, Twitter ve Instagram hesaplarından duyuruları takip edebilirsiniz.
