Ana SayfaYaşamKadınErkeklikler’i eşitsizliği meşrulaştıran ataerkil düzende yeniden oluşturmak mı?(!)

Erkeklikler’i eşitsizliği meşrulaştıran ataerkil düzende yeniden oluşturmak mı?(!)

-

“Kimlik kategorileri beni her zaman rahatsız eden bir çerçeve olmuştur; ben kimlik kategorilerini değişmez ayak bağları sayar ve onları ortaya çıkması kaçınılmaz dert yuvaları olarak kavrar, hatta öyle lanse ederim.”
Judith Butler

Erkeklik. Bu kelime ile ne yapacağımı bilmiyorum açıkçası. Daha doğrusu nasıl bir başlangıç yapacağımı, ilk etapta nasıl bir paragrafla giriş yaparak Erkeklik kelimesinin oluşturduğu düşünceleri hiçbir başka çağrışıma tutunmaksızın nasıl yazmaya başlayacağımı bilemiyorum. Şimdiye kadar kadın konusu üzerinden erkeklik, feminizm üzerinden erkeklik, homofobi üzerinden erkeklik, queer kavramı üzerinden erkeklik, şiddet üzerinden erkeklik, güç üzerinden erkeklik, savaş üzerinden erkeklik, iş dünyası üzerinden erkeklik ve benzeri birçok konu başlığı üzerinden tartıştığımız erkeklikler, hiçbir tanıma ve çağrışıma tutunmaksızın, salt kendinden mütevelli haliyle karşıma dikilmiş durumda. 

Kitabın adı; Erkeklikler. Yazarı, Raewny Connell. Kitabın bir alt başlığı bile yok. Olsaydı işimi kolaylaştırırdı elbet. Ne bileyim, Eril Tahakkümde Erkeklik Sorunları veya Bir Toplumsal Cinsiyet Rolü Olarak Zarar Veren Erk Sistem vb. gibi bir alt başlık bu konular üzerine çok okuyup, düşünüp, yazıp, konuşup, hareket halinde olduğumdan nereden başlayacağım yönünde bana bolca ip ucu sunabilirdi. Fakat yardımcı alt başlıklar, yardımcı çağrışımlar, yardımcı ögeler yok, yok, yok.  Erkeklik var.  

Salt erkeklikle baş başa kalmış olmam durumumun en zorlayıcı tarafı değil. Kitabın her bir sayfasını okuyup, ilerlerken ve her bir yeni bölümle beraber Erkeklikler kitabını ezberlediğim gündelik bilgi dağarcığımla ele alamayacağımı düşünmeye başlıyorum.. Erkek olma, erkeklik, erk sistemin gündelik düşünceleri, konuşmaları, eylemleri dışına çıkmam gerekiyor. Bana alışık olduğum konfor sunulmuyor. Erkeklikten, Erkeklik kitabı sayesinde ilk defa bu kadar faydalanacak, erkekliğin ince detaylarını ilk defa kavrayacak ve erkekliğe dair kafamda oluşan kalıpları ilk defa ters yüz edebilecek miyim? Bu cümleyi bir soruya dönüştürmeksizin bitirebilirdim. “Erkeklikten, Erkeklik kitabı sayesinde ilk defa bu kadar faydalanacak, erkekliğin ince detaylarını ilk defa kavrayacak ve erkekliğe dair kafamda oluşan kalıpları ilk defa ters yüz edebileceğim.” Fakat tercihimi hep en az bir soru sormaktan yana kullanmalıyım. Erkeklik kara sularının tekinsizliği en az bir soru ile o kara sularında dolaşmayı gerektirir. 

Bir Kişi, Bir Kimlik, Salt Erkeklik

Raewny Connell, Erkeklikler kitabı ile, içinde yaşadığımız dünya düzeninin, sistem çarklarının oluşumunda öncü, kadın varlığının tam ve eksiksiz şekilde ortaya çıkmasını olağanüstü şekilde zorlaştıran, iğdiş eden, gerekirse erkekleştiren fakat kadına çizilen sınırlar aşıldığı zaman kadın olduğu gerçeğini sözlü veya fiziki şiddete başvurarak hatırlatan fail ile karşı karşıya getiriyor bizleri. Connell bu buluşturmayı “erkek” kimliğini pekiştirmeye hizmet edecek şekilde gerici, benmerkezci kalıp yargılarla değil, erkekler arasında var olan cinsiyet kalıplarının çeşitliliğini anlatan ve belgeleyen bir kitap ile yapmak isteyerek yola çıkıyor. Kitabın ilk basım tarihi 1995. Genişletilmiş ikinci baskı tam on yıl sonra okuyucuyla buluşuyor. Elimdeki kitap genişletilmiş ikinci baskı ve her bir sayfa ile erkeklikler kavramına yaklaşıyorum. Yaklaştıkça erkeklikler kavram dağarcığım biraz daha, daha fazla, daha da fazla dikkat kesilmeye başlıyor. 

Raewny Connell’ın kaleme aldığı İkinci Baskıya Önsöz’ün henüz ikinci sayfasında 1970’li yıllara tekabül eden Kadınların Özgürleşme Hareketinin hemen akabinde, küçük çapta da olsa, Erkeklerin Özgürleşme Hareketi adı altında erkekler, iktidar ve değişim konusunda “erkek cinsiyet rolünü” yeniden düzenlemeye çalışan bir oluşum başlatılmıştı bilgisi veriliyor. Kadınlar tarafından başlatılan, kadınların varlıklarını tam olarak ortaya çıkarabilecekleri, aynı zamanda kadınlar için failin (suçlunun) artık elini kolunu sallayarak suçsuzmuş gibi dolaşmaya devam edemeyeceği yeni dönemin tohumları serpilmeye başlanırken, erkeklerin de kendi oluşumları için örnek aldıkları bu durum kalıplaşmış erkek yargılarını çürütebilmek adına önemli bir fırsatı erkeklerin ayağına kadar getirmiş. Kadınlar çıktıkları yolda -yukarı doğru ivme kazanacak şekilde- hızla ilerlerken, erkekler adına durum düşünüldüğü gibi olmamış. Raewny Connell bir sosyolog olarak bu durum ile ilgili, erkekliğin yeni dönem oluşumlarının sonraki yıllarda erkeklerin ve erkek çocukların gerçekte ne yaptıklarıyla ilgili pek fazla çalışma yürütmediği ve toplumsal cinsiyet kavramı konusunda o sıralar var olan ciddi kafa karışıklığından mustarip olma durumlarının bu sebeplerden dolayı büyüyerek devam ettiği savını ileri sürmüş. Connell’ın bu savı yüzde yüz doğru. Çünkü içinde bulunulan sistemin konforu erkeklik üzerine kurulu ve buna rağmen erkeklik üzerine yeni oluşumlara kapı aralansa bile devamının gelmesi, büyümesi, bırakalım kadın varlığına yardımcı olur nitelikte geliştirilmesine, erkeklik kimliğini olgunlaştırıp, büyütecek olan yeni oluşumlara dahi “elbette” gerek duyulmayacaktı.

Tüm bu olup bitenler karşısında şu sıralar halihazırda Sidney Üniversitesi’nde onursal profesör olarak çalışmalarına devam eden Connell bir sosyolog olarak 1970’lerin başından itibaren 1980’leri kapsayacak ve 1990’ların ilk çeyreğine kadar sürecek olan ısrarlı bir araştırma temposu içerisinde eğitim alanındaki eşitsizlikler üzerine çalışan bir araştırma grubunun içinde yer alarak, orta dereceli okullardaki toplumsal ilişkileri mercek altına yatırılacağı, ergenler arsında erkekliğin ve kadınlığın muhtelif anlamlarının belirlenmek istendiği çalışmalara katkı sağladıktan sonra eşcinsel eylemciler ve kuramcılar olan arkadaşlarıyla “yeni bir erkeklik sosyolojisinin” ana hatlarını çizen, kavramlaştırma projelerinde yer aldıktan kısa bir süre sonra ise AIDS’in toplumsal boyutlarını eşcinsel erkeklerin yaşamlarında nelere yol açtığını inceleyecekti. Kendi tabiriyle, “aslında yazma konusunda pek de hevesli olmadığı Erkeklikler kitabına” tüm bu çalışmalar çerçevesinde adım adım yaklaşmaktaydı. Erkeklik kimliğini toplumsal normların, kalıplaşmış tanımların dışına çıkarak ele almak, sizin bildikleriniz ve gördükleriniz veya size gösterilenler dışında da bambaşka erkeklik dünyaları, yaşayışı, yani erkeklikler mevcut diyen Connell; “Erkekler arasında cinsiyete dayalı iktidar ilişkilerini kuramlaştırmaya ve toplumsal cinsiyet düzeninin meşruiyetinin sağlanmasında erkeklerin ne derece etkili olduklarını anlamaya hala ihtiyacımız var.” dedikten sonra, erkeklik kuramları, daha geniş kapsamlı cinsiyet kuramlarıyla bağlantı kurabilmek ve şiddetin önlenmesi gibi çözüm bekleyen sorunları denetim altında tutabilmek için gerekliler, diyecek ve şöyle diyerek düşüncesini net olarak ortaya koyacaktı: “Bu kitapta da izah ettiğim üzere, işte bu yüzden hegemonik erkeklik kavramının hala gerekli olduğunu düşünüyorum.”

Erkeklik kara sularının tekinsizliği en az bir soru sormayı gerektirir mi demiştim?(!) Kafamdaki sorular artmış vaziyette erkeklik kara sularında dolaşmaya devam edeceğim, henüz bitmedi.

Erkeklik Kalıplarından Yeniden İnşaya

“Erkekliğe dönüş eğilimi”. Erkekliğe dair nasıl oluşumlar olursa olsun veya ne tür değişimler yaşanırsa yaşansın “erkekliğe dönüş eğilimi” içerisinde olma hali yakamızı asla bırakmayan muktedir, kaba saba, korku içeren ve korkuyu hep canlı tutarak hiç yok olmayan bir zombi misali hayatlarımıza nüfus etti. Bu durum, erkekliğin toplumsal inşacı açıklanışından mütevelli olarak yüzyıllardır sürmekte. Bu yüzden “…hegemonik erkeklik kavramının hala gerekli olduğunu düşünüyorum.” diye bir cümle okuduğumuzda zihnimizdeki “dönüş eğilimi” otomatik olarak bir sistem içerisindeki bir elamanın diğerlerinden baskın, üstün olduğunu belirtir, tanımının içine ışınlıyor bizleri. Çünkü erkeklik karşımızda tüm gerçekliğiyle belirdiği her an ciddi şekilde yaralandık, zarar gördük ve öldük. 

Şunu kesinlikle belirtmeliyim: Raewny Connell sadece konusuna çok hakim birinin yapabileceği şekilde kitap boyunca 3 ana bölüm başlığıyla; –Bilgi ve Sorunları, Erkekliğin Dinamikleri Üzerine Dört Çalışma, Tarih ve Siyaset– ele aldığı Erkeklikler’i kafamızın içinde en az bir soru ile kitabı okumamıza veya “erkekliğe dönüş eğilimi” düşünce kalıpları ile hareket etmemize veya bir kelimenin “hegemonya” tanımının bizleri hapsedip, tedirginlik verici, tekinsizlik içeren kalıp yargılarına bakmaksızın/aldırmaksızın yazıyor. Şu soruyu soruyoruz ister istemez:

Raewny Connel’ın bahsettiği hegemonik erkeklik nedir? 

Bu soru izleğinde devam etmekte fayda var çünkü erkeğin toplumsal cinsiyet rolleri düşünüldüğünde, “delikanlılık, adam olmak, erkek adam, adam gibi adam” tanımlarına karşılık hegemonik erkeklik kavramının ayırt edici özellikleri ortaya çıkmakta. Raewny Connell hegemonik erkekliğin tanımı olan; farklı coğrafya kültür ve tarihlerde çeşitlilik göstererek erkekler ve kadınlar arasındaki eril ilişkileri meşrulaştıran erkekler için idealleştirilmiş biçimleri üreten, diğer erkeklikleri az veya çok etkileyebilen bir erkek olma biçim olan yapıya karşılık yeni bir tanımla; erkekliklerin toplumsal cinsiyet tutumları ve davranışlarındaki kuşak farklılıklarına, toplumsal cinsiyet düzenindeki yapısal değişimlere ve sosyal yapıda meydana gelen değişimlere bağlı olarak değiştiğini söyleyerek hegemonik erkeklik kavram yapısının belirli tarihsel, toplumsal ve kültürel koşullarla sürekli olarak kendini yeniden üreten nitelikte olmasının bulunduğumuz yüzyıl içerisinde artık kesinlikle gerekli olduğunun altını çiziyor. “Her erkek X’dir.” kalıp yargısının en çok erkeklik kavramına zarar verdiğini Erkeklikler kitabının her bir satırı, her bir bölümüyle yeniden anlıyoruz. Ve Raewny Connell, toplum, tarih, kültür, toplumsal cinsiyet rolleri, kadınlık, erkeklik, kavramları doğru değerlendirip, tek tipten yeni tanımlara açılımlar yapmak gerekiyor derken atlanmaması gereken şu satırları yazıyor.

“Erkekler ve erkeklikler ile ilgili nasıl araştırma yapılabileceği konusunda kafa yorarken, bu alana diğer alanlardan yalıtılmış bir alan gibi yaklaşmamalıyız. Nitekim bu meseleler sosyal bilimlerdeki diğer sorunlar için de stratejik öneme sahipler. Örneğin erkeğin şiddete daha meyilli oluşları, erkeklerin devlet otoritesinde ve kurumsal şirketlerin yönetiminde ezici hakimiyetlerini de kapsayan toplumsal cinsiyete dayalı iktidarın sadece bir yüzüdür.. Bu iktidara bugün özellikle feminizm tarafından ve toplumsal cinsiyet eşitliği tedbirleriyle meydan okunuyor.”

Yani hegemonik düzene karşı içinde bulunduğumuz yüzyıl içerisinde kadınların başlattığı ve son 50 yılda istikrarlı bir şekilde hızını devam ettirerek sürdürülen feminist yapılar/manifestolar, kadını özgürleştirme oluşumları, Queer Teoremi, Lgbt, Lgbti, Lgbt+ aktivistleri, Me too gibi hareketlerin tamamı, yeniden düzenlemeye ihtiyacı olan erkeklikler ve erkeklik kavramlarının yeniden tanımı ve uygulanarak hayata geçmesi açısından cesaret vermiş, hiçbir yargının, hiçbir normun olduğu gibi kabul edilmeyeceği yönünde gösterilecek mücadelelerin kapılarını ardına kadar açmışlardır. 

Çağdaş Erkeklik Siyaseti

Bu noktada, elbette, erkeklikler kavramı üzerine etki eden tüm örgütlenmeleri, hareketleri, tezleri, savları, eylemleri gözümüzün önüne koyduktan sonra çağdaş erkeklik siyaseti nasıl olmalıdır sorusunun sorulması gerekiyor. Çünkü kim ne derse desin toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden ortaya çıkan tüm mücadeleler, beşeri, toplumsal, ilmi olduğu kadar siyasidir de. Bu konuda kitapta ilk olarak şu sav ortaya konuluyor: Erkeklerin bedenleri, insan türünün omuzlarına yüklenmiş, evrimsel baskıların ürettiği doğuştan gelen erkekliğin taşıyıcılarıdır. Erkekler olarak erkeklerin saldırganlığa, aile yaşamına, rekabete, siyasi iktidar mücadelelerine, hiyerarşik topluluklar oluşturmaya, bölgeci davranmaya, çapkınlık yapmaya ve erkek çeteleri kurmaya meyilli oluşlarının nedeni, bu özellikleri genleri aracılığıyla atalarından almış olmalarıyla birlikte, aynı zamanda işlerine gelen bu yapıyı toplulukların birbirine aktararak korumalarından kaynaklanır. Fakat diyerek devam eder Connell, çağdaş erkeklik siyasi yapısı artık başka bir yöne doğru evrilmektedir. Çünkü konular, kişiler, toplumlar, toplumsal cinsiyet rolleri ne olursa olsun “yeni girişimcilik modelleri” küresel oluşumlardaki sahne düzenini tamamen değiştirmiştir. Namus anlayışı, evlilikte sadakat, erkek himayesi, sadece erkeğin para kazanması gibi unsurlar paketten çıkarılınca erkeklikler üzerine kurulan sistemin çarklarının otomatik olarak tersi yönde dönmeye başlaması olasılık olmaktan çıkar. Dünya çapında oluşabilecek yeni erkelik siyaseti fikirlerin, yöntemlerin ve eylem örneklerinin dolaşıma sokulması ile önem kazanacaktır, diyerek bundan sonra erkeklikler üzerinden oluşacak toplumsal cinsiyet rolü üzerine önemli tespitlerde bulunup, araştırmalarını Erkeklikler kitabı aracılığıyla bizimle paylaşan Reawny Connell böylece okuyucuya kaynak değerinde bir kitap hediye eder.    

Robert W. Connell 

Reawny Connell, yani ilk ismiyle Robert W. Connell bir trans kadındır ve ileriki yaşlarda bu dönüşümünü tamamlamıştır. Erkeklikler kitabı, erkeklik çalışmalarının köşe taşı olan Masculinities (2005) adlı çok iyi bilinen çalışmasının Türkçe çevirisidir aslında. Bizim böylesine nitelikli ve toplumsal cinsiyet rolü üzerine erkeklik kavramı ile ilgili yazılmış neredeyse tek kapsamlı içeriğiyle köşe taşı vazifesi gören Erkeklikler’i okumamızı sağlayan Phoenix Yayınları’na ve kitabı dilimize kazandıran Nagihan Konukçu’ya ayrıca teşekkür etmek isterim.  

Bir transseksüel olarak Connell karısına ve çocuğuna kararını bildirdikten sonraki değişiminden sonra erkeklik kavramı üzerine o zamana kadar attığı temeller konu ile ilgili araştırmalarını geliştirmesine/genişletmesine yardımcı olmuş, sonuç olarak bizlere benzersiz bir kaynak eser hediye etmiştir. Bundan sonraki çalışmalar adına tüm toplumsal cinsiyet rolleri üzerine Reawny Connell’ın Erkeklikler kitabı rehber görevi görecektir her daim. 

\n

\u201cKimlik kategorileri beni her zaman rahats\u0131z eden bir \u00e7er\u00e7eve olmu\u015ftur; ben kimlik kategorilerini de\u011fi\u015fmez ayak ba\u011flar\u0131 sayar ve onlar\u0131 ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz dert yuvalar\u0131 olarak kavrar, hatta \u00f6yle lanse ederim.\u201d<\/em>
Judith Butler<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Erkeklik. Bu kelime ile ne yapaca\u011f\u0131m\u0131 bilmiyorum a\u00e7\u0131k\u00e7as\u0131. Daha do\u011frusu nas\u0131l bir ba\u015flang\u0131\u00e7 yapaca\u011f\u0131m\u0131, ilk etapta nas\u0131l bir paragrafla giri\u015f yaparak Erkeklik kelimesinin olu\u015fturdu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcnceleri hi\u00e7bir ba\u015fka \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131ma tutunmaks\u0131z\u0131n nas\u0131l yazmaya ba\u015flayaca\u011f\u0131m\u0131 bilemiyorum. \u015eimdiye kadar kad\u0131n konusu \u00fczerinden erkeklik, feminizm \u00fczerinden erkeklik, homofobi \u00fczerinden erkeklik, queer kavram\u0131 \u00fczerinden erkeklik, \u015fiddet \u00fczerinden erkeklik, g\u00fc\u00e7 \u00fczerinden erkeklik, sava\u015f \u00fczerinden erkeklik, i\u015f d\u00fcnyas\u0131 \u00fczerinden erkeklik ve benzeri bir\u00e7ok konu ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 \u00fczerinden tart\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m\u0131z erkeklikler, hi\u00e7bir tan\u0131ma ve \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131ma tutunmaks\u0131z\u0131n, salt kendinden m\u00fctevelli haliyle kar\u015f\u0131ma dikilmi\u015f durumda. <\/p>\n\n\n\n

Kitab\u0131n ad\u0131; Erkeklikler<\/strong>. Yazar\u0131, Raewny Connell. Kitab\u0131n bir alt ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 bile yok. Olsayd\u0131 i\u015fimi kolayla\u015ft\u0131r\u0131rd\u0131 elbet. Ne bileyim, Eril Tahakk\u00fcmde Erkeklik Sorunlar\u0131 veya Bir Toplumsal Cinsiyet Rol\u00fc Olarak Zarar Veren Erk Sistem vb. gibi bir alt ba\u015fl\u0131k bu konular \u00fczerine \u00e7ok okuyup, d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp, yaz\u0131p, konu\u015fup, hareket halinde oldu\u011fumdan nereden ba\u015flayaca\u011f\u0131m y\u00f6n\u00fcnde bana bolca ip ucu sunabilirdi. Fakat yard\u0131mc\u0131 alt ba\u015fl\u0131klar, yard\u0131mc\u0131 \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131mlar, yard\u0131mc\u0131 \u00f6geler yok, yok, yok.  Erkeklik var.  <\/p>\n\n\n\n

Salt erkeklikle ba\u015f ba\u015fa kalm\u0131\u015f olmam durumumun en zorlay\u0131c\u0131 taraf\u0131 de\u011fil. Kitab\u0131n her bir sayfas\u0131n\u0131 okuyup, ilerlerken ve her bir yeni b\u00f6l\u00fcmle beraber Erkeklikler<\/strong> kitab\u0131n\u0131 ezberledi\u011fim g\u00fcndelik bilgi da\u011farc\u0131\u011f\u0131mla ele alamayaca\u011f\u0131m\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmeye ba\u015fl\u0131yorum.. Erkek olma, erkeklik, erk sistemin g\u00fcndelik d\u00fc\u015f\u00fcnceleri, konu\u015fmalar\u0131, eylemleri d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kmam gerekiyor. Bana al\u0131\u015f\u0131k oldu\u011fum konfor sunulmuyor. Erkeklikten, Erkeklik kitab\u0131 sayesinde ilk defa bu kadar faydalanacak, erkekli\u011fin ince detaylar\u0131n\u0131 ilk defa kavrayacak ve erkekli\u011fe dair kafamda olu\u015fan kal\u0131plar\u0131 ilk defa ters y\u00fcz edebilecek miyim? Bu c\u00fcmleyi bir soruya d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmeksizin bitirebilirdim. \u201cErkeklikten, Erkeklik kitab\u0131 sayesinde ilk defa bu kadar faydalanacak, erkekli\u011fin ince detaylar\u0131n\u0131 ilk defa kavrayacak ve erkekli\u011fe dair kafamda olu\u015fan kal\u0131plar\u0131 ilk defa ters y\u00fcz edebilece\u011fim.\u201d Fakat tercihimi hep en az bir soru sormaktan yana kullanmal\u0131y\u0131m. Erkeklik kara sular\u0131n\u0131n tekinsizli\u011fi en az bir soru ile o kara sular\u0131nda dola\u015fmay\u0131 gerektirir. <\/p>\n\n\n\n

Bir Ki\u015fi, Bir Kimlik, Salt Erkeklik<\/h4>\n\n\n\n

Raewny Connell, Erkeklikler<\/strong> kitab\u0131 ile, i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z d\u00fcnya d\u00fczeninin, sistem \u00e7arklar\u0131n\u0131n olu\u015fumunda \u00f6nc\u00fc, kad\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n tam ve eksiksiz \u015fekilde ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131 ola\u011fan\u00fcst\u00fc \u015fekilde zorla\u015ft\u0131ran, i\u011fdi\u015f eden, gerekirse erkekle\u015ftiren fakat kad\u0131na \u00e7izilen s\u0131n\u0131rlar a\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman kad\u0131n oldu\u011fu ger\u00e7e\u011fini s\u00f6zl\u00fc veya fiziki \u015fiddete ba\u015fvurarak hat\u0131rlatan fail ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya getiriyor bizleri. Connell bu bulu\u015fturmay\u0131 \u201cerkek\u201d kimli\u011fini peki\u015ftirmeye hizmet edecek \u015fekilde gerici, benmerkezci kal\u0131p yarg\u0131larla de\u011fil, erkekler aras\u0131nda var olan cinsiyet kal\u0131plar\u0131n\u0131n \u00e7e\u015fitlili\u011fini anlatan ve belgeleyen bir kitap ile yapmak isteyerek yola \u00e7\u0131k\u0131yor. Kitab\u0131n ilk bas\u0131m tarihi 1995. Geni\u015fletilmi\u015f ikinci bask\u0131 tam on y\u0131l sonra okuyucuyla bulu\u015fuyor. Elimdeki kitap geni\u015fletilmi\u015f ikinci bask\u0131 ve her bir sayfa ile erkeklikler kavram\u0131na yakla\u015f\u0131yorum. Yakla\u015ft\u0131k\u00e7a erkeklikler kavram da\u011farc\u0131\u011f\u0131m biraz daha, daha fazla, daha da fazla dikkat kesilmeye ba\u015fl\u0131yor.\u00a0<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n

Raewny Connell\u2019\u0131n kaleme ald\u0131\u011f\u0131 \u0130kinci Bask\u0131ya \u00d6ns\u00f6z\u2019\u00fcn hen\u00fcz ikinci sayfas\u0131nda 1970\u2019li y\u0131llara tekab\u00fcl eden Kad\u0131nlar\u0131n \u00d6zg\u00fcrle\u015fme Hareketinin hemen akabinde, k\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7apta da olsa, Erkeklerin \u00d6zg\u00fcrle\u015fme Hareketi ad\u0131 alt\u0131nda erkekler, iktidar ve de\u011fi\u015fim konusunda \u201cerkek cinsiyet rol\u00fcn\u00fc\u201d yeniden d\u00fczenlemeye \u00e7al\u0131\u015fan bir olu\u015fum ba\u015flat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131 bilgisi veriliyor. Kad\u0131nlar taraf\u0131ndan ba\u015flat\u0131lan, kad\u0131nlar\u0131n varl\u0131klar\u0131n\u0131 tam olarak ortaya \u00e7\u0131karabilecekleri, ayn\u0131 zamanda kad\u0131nlar i\u00e7in failin (su\u00e7lunun) art\u0131k elini kolunu sallayarak su\u00e7suzmu\u015f gibi dola\u015fmaya devam edemeyece\u011fi yeni d\u00f6nemin tohumlar\u0131 serpilmeye ba\u015flan\u0131rken, erkeklerin de kendi olu\u015fumlar\u0131 i\u00e7in \u00f6rnek ald\u0131klar\u0131 bu durum kal\u0131pla\u015fm\u0131\u015f erkek yarg\u0131lar\u0131n\u0131 \u00e7\u00fcr\u00fctebilmek ad\u0131na \u00f6nemli bir f\u0131rsat\u0131 erkeklerin aya\u011f\u0131na kadar getirmi\u015f. Kad\u0131nlar \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131 yolda -yukar\u0131 do\u011fru ivme kazanacak \u015fekilde- h\u0131zla ilerlerken, erkekler ad\u0131na durum d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi olmam\u0131\u015f. Raewny Connell bir sosyolog olarak bu durum ile ilgili, erkekli\u011fin yeni d\u00f6nem olu\u015fumlar\u0131n\u0131n sonraki y\u0131llarda erkeklerin ve erkek \u00e7ocuklar\u0131n ger\u00e7ekte ne yapt\u0131klar\u0131yla ilgili pek fazla \u00e7al\u0131\u015fma y\u00fcr\u00fctmedi\u011fi ve toplumsal cinsiyet kavram\u0131 konusunda o s\u0131ralar var olan ciddi kafa kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011f\u0131ndan mustarip olma durumlar\u0131n\u0131n bu sebeplerden dolay\u0131 b\u00fcy\u00fcyerek devam etti\u011fi sav\u0131n\u0131 ileri s\u00fcrm\u00fc\u015f. Connell\u2019\u0131n bu sav\u0131 y\u00fczde y\u00fcz do\u011fru. \u00c7\u00fcnk\u00fc i\u00e7inde bulunulan sistemin konforu erkeklik \u00fczerine kurulu ve buna ra\u011fmen erkeklik \u00fczerine yeni olu\u015fumlara kap\u0131 aralansa bile devam\u0131n\u0131n gelmesi, b\u00fcy\u00fcmesi, b\u0131rakal\u0131m kad\u0131n varl\u0131\u011f\u0131na yard\u0131mc\u0131 olur nitelikte geli\u015ftirilmesine, erkeklik kimli\u011fini olgunla\u015ft\u0131r\u0131p, b\u00fcy\u00fctecek olan yeni olu\u015fumlara dahi \u201celbette\u201d gerek duyulmayacakt\u0131.<\/p>\n\n\n\n

T\u00fcm bu olup bitenler kar\u015f\u0131s\u0131nda \u015fu s\u0131ralar halihaz\u0131rda Sidney \u00dcniversitesi\u2019nde onursal profes\u00f6r olarak \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na devam eden Connell bir sosyolog olarak 1970\u2019lerin ba\u015f\u0131ndan itibaren 1980\u2019leri kapsayacak ve 1990\u2019lar\u0131n ilk \u00e7eyre\u011fine kadar s\u00fcrecek olan \u0131srarl\u0131 bir ara\u015ft\u0131rma temposu i\u00e7erisinde e\u011fitim alan\u0131ndaki e\u015fitsizlikler \u00fczerine \u00e7al\u0131\u015fan bir ara\u015ft\u0131rma grubunun i\u00e7inde yer alarak, orta dereceli okullardaki toplumsal ili\u015fkileri mercek alt\u0131na yat\u0131r\u0131laca\u011f\u0131, ergenler ars\u0131nda erkekli\u011fin ve kad\u0131nl\u0131\u011f\u0131n muhtelif anlamlar\u0131n\u0131n belirlenmek istendi\u011fi \u00e7al\u0131\u015fmalara katk\u0131 sa\u011flad\u0131ktan sonra e\u015fcinsel eylemciler ve kuramc\u0131lar olan arkada\u015flar\u0131yla \u201cyeni bir erkeklik sosyolojisinin\u201d ana hatlar\u0131n\u0131 \u00e7izen, kavramla\u015ft\u0131rma projelerinde yer ald\u0131ktan k\u0131sa bir s\u00fcre sonra ise AIDS\u2019in toplumsal boyutlar\u0131n\u0131 e\u015fcinsel erkeklerin ya\u015famlar\u0131nda nelere yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131n\u0131 inceleyecekti. Kendi tabiriyle, \u201casl\u0131nda yazma konusunda pek de hevesli olmad\u0131\u011f\u0131 Erkeklikler kitab\u0131na\u201d t\u00fcm bu \u00e7al\u0131\u015fmalar \u00e7er\u00e7evesinde ad\u0131m ad\u0131m yakla\u015fmaktayd\u0131. Erkeklik kimli\u011fini toplumsal normlar\u0131n, kal\u0131pla\u015fm\u0131\u015f tan\u0131mlar\u0131n d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131karak ele almak, sizin bildikleriniz ve g\u00f6rd\u00fckleriniz veya size g\u00f6sterilenler d\u0131\u015f\u0131nda da bamba\u015fka erkeklik d\u00fcnyalar\u0131, ya\u015fay\u0131\u015f\u0131, yani erkeklikler mevcut diyen Connell; \u201cErkekler aras\u0131nda cinsiyete dayal\u0131 iktidar ili\u015fkilerini kuramla\u015ft\u0131rmaya ve toplumsal cinsiyet d\u00fczeninin me\u015fruiyetinin sa\u011flanmas\u0131nda erkeklerin ne derece etkili olduklar\u0131n\u0131 anlamaya hala ihtiyac\u0131m\u0131z var.\u201d<\/em> dedikten sonra, erkeklik kuramlar\u0131, daha geni\u015f kapsaml\u0131 cinsiyet kuramlar\u0131yla ba\u011flant\u0131 kurabilmek ve \u015fiddetin \u00f6nlenmesi gibi \u00e7\u00f6z\u00fcm bekleyen sorunlar\u0131 denetim alt\u0131nda tutabilmek i\u00e7in gerekliler, diyecek ve \u015f\u00f6yle diyerek d\u00fc\u015f\u00fcncesini net olarak ortaya koyacakt\u0131: \u201cBu kitapta da izah etti\u011fim \u00fczere, i\u015fte bu y\u00fczden hegemonik erkeklik kavram\u0131n\u0131n hala gerekli oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum.\u201d<\/em><\/p>\n\n\n\n

Erkeklik kara sular\u0131n\u0131n tekinsizli\u011fi en az bir soru sormay\u0131 gerektirir mi demi\u015ftim?(!) Kafamdaki sorular artm\u0131\u015f vaziyette erkeklik kara sular\u0131nda dola\u015fmaya devam edece\u011fim,\u00a0hen\u00fcz bitmedi.<\/p>\n\n\n\n

Erkeklik Kal\u0131plar\u0131ndan Yeniden \u0130n\u015faya<\/h4>\n\n\n\n

\u201cErkekli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015f<\/em> e\u011filimi<\/em>\u201d. Erkekli\u011fe dair nas\u0131l olu\u015fumlar olursa olsun veya ne t\u00fcr de\u011fi\u015fimler ya\u015fan\u0131rsa ya\u015fans\u0131n \u201cerkekli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015f e\u011filimi\u201d i\u00e7erisinde olma hali yakam\u0131z\u0131 asla b\u0131rakmayan muktedir, kaba saba, korku i\u00e7eren ve korkuyu hep canl\u0131 tutarak hi\u00e7 yok olmayan bir zombi misali hayatlar\u0131m\u0131za n\u00fcfus etti. Bu durum, erkekli\u011fin toplumsal in\u015fac\u0131 a\u00e7\u0131klan\u0131\u015f\u0131ndan m\u00fctevelli olarak y\u00fczy\u0131llard\u0131r s\u00fcrmekte. Bu y\u00fczden \u201c\u2026hegemonik erkeklik kavram\u0131n\u0131n hala gerekli oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum.\u201d<\/em> diye bir c\u00fcmle okudu\u011fumuzda zihnimizdeki \u201cd\u00f6n\u00fc\u015f e\u011filimi\u201d otomatik olarak bir sistem i\u00e7erisindeki bir elaman\u0131n di\u011ferlerinden bask\u0131n, \u00fcst\u00fcn oldu\u011funu belirtir, tan\u0131m\u0131n\u0131n i\u00e7ine \u0131\u015f\u0131nl\u0131yor bizleri. \u00c7\u00fcnk\u00fc erkeklik kar\u015f\u0131m\u0131zda t\u00fcm ger\u00e7ekli\u011fiyle belirdi\u011fi her an ciddi \u015fekilde yaraland\u0131k, zarar g\u00f6rd\u00fck ve \u00f6ld\u00fck.\u00a0<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n

\u015eunu kesinlikle belirtmeliyim: Raewny Connell sadece konusuna \u00e7ok hakim birinin yapabilece\u011fi \u015fekilde kitap boyunca 3 ana b\u00f6l\u00fcm ba\u015fl\u0131\u011f\u0131yla; -Bilgi ve Sorunlar\u0131<\/strong>, Erkekli\u011fin Dinamikleri \u00dczerine D\u00f6rt \u00c7al\u0131\u015fma<\/strong>, Tarih ve Siyaset<\/strong>- ele ald\u0131\u011f\u0131 Erkeklikler\u2019i kafam\u0131z\u0131n i\u00e7inde en az bir soru ile kitab\u0131 okumam\u0131za veya \u201cerkekli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015f e\u011filimi\u201d<\/em> d\u00fc\u015f\u00fcnce kal\u0131plar\u0131 ile hareket etmemize veya bir kelimenin \u201chegemonya\u201d tan\u0131m\u0131n\u0131n bizleri hapsedip, tedirginlik verici, tekinsizlik i\u00e7eren kal\u0131p yarg\u0131lar\u0131na bakmaks\u0131z\u0131n\/ald\u0131rmaks\u0131z\u0131n yaz\u0131yor. \u015eu soruyu soruyoruz ister istemez:<\/p>\n\n\n\n

Raewny Connel\u2019\u0131n bahsetti\u011fi hegemonik erkeklik nedir? <\/p>\n\n\n\n

Bu soru izle\u011finde devam etmekte fayda var \u00e7\u00fcnk\u00fc erke\u011fin toplumsal cinsiyet rolleri d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, \u201cdelikanl\u0131l\u0131k, adam olmak, erkek adam, adam gibi adam\u201d<\/em> tan\u0131mlar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k hegemonik erkeklik kavram\u0131n\u0131n ay\u0131rt edici \u00f6zellikleri ortaya \u00e7\u0131kmakta.\u00a0Raewny Connell hegemonik erkekli\u011fin tan\u0131m\u0131 olan; farkl\u0131 co\u011frafya k\u00fclt\u00fcr ve tarihlerde \u00e7e\u015fitlilik g\u00f6stererek erkekler ve kad\u0131nlar aras\u0131ndaki eril ili\u015fkileri me\u015frula\u015ft\u0131ran erkekler i\u00e7in idealle\u015ftirilmi\u015f bi\u00e7imleri \u00fcreten, di\u011fer erkeklikleri az veya \u00e7ok etkileyebilen bir erkek olma bi\u00e7im olan yap\u0131ya kar\u015f\u0131l\u0131k yeni bir tan\u0131mla; erkekliklerin toplumsal cinsiyet tutumlar\u0131 ve davran\u0131\u015flar\u0131ndaki ku\u015fak farkl\u0131l\u0131klar\u0131na, toplumsal cinsiyet d\u00fczenindeki yap\u0131sal de\u011fi\u015fimlere ve sosyal yap\u0131da meydana gelen de\u011fi\u015fimlere ba\u011fl\u0131 olarak de\u011fi\u015fti\u011fini s\u00f6yleyerek hegemonik erkeklik kavram yap\u0131s\u0131n\u0131n belirli tarihsel, toplumsal ve k\u00fclt\u00fcrel ko\u015fullarla s\u00fcrekli olarak kendini yeniden \u00fcreten nitelikte olmas\u0131n\u0131n bulundu\u011fumuz y\u00fczy\u0131l i\u00e7erisinde art\u0131k kesinlikle gerekli oldu\u011funun alt\u0131n\u0131 \u00e7iziyor. \u201cHer erkek X\u2019dir.\u201d<\/em> kal\u0131p yarg\u0131s\u0131n\u0131n en \u00e7ok erkeklik kavram\u0131na zarar verdi\u011fini Erkeklikler kitab\u0131n\u0131n her bir sat\u0131r\u0131, her bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcyle yeniden anl\u0131yoruz. Ve Raewny Connell, toplum, tarih, k\u00fclt\u00fcr, toplumsal cinsiyet rolleri, kad\u0131nl\u0131k, erkeklik, kavramlar\u0131 do\u011fru de\u011ferlendirip, tek tipten yeni tan\u0131mlara a\u00e7\u0131l\u0131mlar yapmak gerekiyor derken atlanmamas\u0131 gereken \u015fu sat\u0131rlar\u0131 yaz\u0131yor.<\/p>\n\n\n\n

\u201cErkekler ve erkeklikler ile ilgili nas\u0131l ara\u015ft\u0131rma yap\u0131labilece\u011fi konusunda kafa yorarken, bu alana di\u011fer alanlardan yal\u0131t\u0131lm\u0131\u015f bir alan gibi yakla\u015fmamal\u0131y\u0131z. Nitekim bu meseleler sosyal bilimlerdeki di\u011fer sorunlar i\u00e7in de stratejik \u00f6neme sahipler. \u00d6rne\u011fin erke\u011fin \u015fiddete daha meyilli olu\u015flar\u0131, erkeklerin devlet otoritesinde ve kurumsal \u015firketlerin y\u00f6netiminde ezici hakimiyetlerini de kapsayan toplumsal cinsiyete dayal\u0131 iktidar\u0131n sadece bir y\u00fcz\u00fcd\u00fcr.. Bu iktidara bug\u00fcn \u00f6zellikle feminizm taraf\u0131ndan ve toplumsal cinsiyet e\u015fitli\u011fi tedbirleriyle meydan okunuyor.\u201d<\/em><\/p>\n\n\n\n

Yani hegemonik d\u00fczene kar\u015f\u0131 i\u00e7inde bulundu\u011fumuz y\u00fczy\u0131l i\u00e7erisinde kad\u0131nlar\u0131n ba\u015flatt\u0131\u011f\u0131 ve son 50 y\u0131lda istikrarl\u0131 bir \u015fekilde h\u0131z\u0131n\u0131 devam ettirerek s\u00fcrd\u00fcr\u00fclen feminist yap\u0131lar\/manifestolar, kad\u0131n\u0131 \u00f6zg\u00fcrle\u015ftirme olu\u015fumlar\u0131, Queer Teoremi, Lgbt, Lgbti, Lgbt+ aktivistleri, Me too gibi hareketlerin tamam\u0131, yeniden d\u00fczenlemeye ihtiyac\u0131 olan erkeklikler ve erkeklik kavramlar\u0131n\u0131n yeniden tan\u0131m\u0131 ve uygulanarak hayata ge\u00e7mesi a\u00e7\u0131s\u0131ndan cesaret vermi\u015f, hi\u00e7bir yarg\u0131n\u0131n, hi\u00e7bir normun oldu\u011fu gibi kabul edilmeyece\u011fi y\u00f6n\u00fcnde g\u00f6sterilecek m\u00fccadelelerin kap\u0131lar\u0131n\u0131 ard\u0131na kadar a\u00e7m\u0131\u015flard\u0131r.\u00a0<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n

\u00c7a\u011fda\u015f Erkeklik Siyaseti<\/h4>\n\n\n\n

Bu noktada, elbette, erkeklikler kavram\u0131 \u00fczerine etki eden t\u00fcm \u00f6rg\u00fctlenmeleri, hareketleri, tezleri, savlar\u0131, eylemleri g\u00f6z\u00fcm\u00fcz\u00fcn \u00f6n\u00fcne koyduktan sonra \u00e7a\u011fda\u015f erkeklik siyaseti nas\u0131l olmal\u0131d\u0131r sorusunun sorulmas\u0131 gerekiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc kim ne derse desin toplumsal cinsiyet rolleri \u00fczerinden ortaya \u00e7\u0131kan t\u00fcm m\u00fccadeleler, be\u015feri, toplumsal, ilmi oldu\u011fu kadar siyasidir de. Bu konuda kitapta ilk olarak \u015fu sav ortaya konuluyor: Erkeklerin bedenleri, insan t\u00fcr\u00fcn\u00fcn omuzlar\u0131na y\u00fcklenmi\u015f, evrimsel bask\u0131lar\u0131n \u00fcretti\u011fi do\u011fu\u015ftan gelen erkekli\u011fin ta\u015f\u0131y\u0131c\u0131lar\u0131d\u0131r. Erkekler olarak erkeklerin sald\u0131rganl\u0131\u011fa, aile ya\u015fam\u0131na, rekabete, siyasi iktidar m\u00fccadelelerine, hiyerar\u015fik topluluklar olu\u015fturmaya, b\u00f6lgeci davranmaya, \u00e7apk\u0131nl\u0131k yapmaya ve erkek \u00e7eteleri kurmaya meyilli olu\u015flar\u0131n\u0131n nedeni, bu \u00f6zellikleri genleri arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla atalar\u0131ndan alm\u0131\u015f olmalar\u0131yla birlikte, ayn\u0131 zamanda i\u015flerine gelen bu yap\u0131y\u0131 topluluklar\u0131n birbirine aktararak korumalar\u0131ndan kaynaklan\u0131r. Fakat diyerek devam eder Connell, \u00e7a\u011fda\u015f erkeklik siyasi yap\u0131s\u0131 art\u0131k ba\u015fka bir y\u00f6ne do\u011fru evrilmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc konular, ki\u015filer, toplumlar, toplumsal cinsiyet rolleri ne olursa olsun \u201cyeni giri\u015fimcilik modelleri\u201d k\u00fcresel olu\u015fumlardaki sahne d\u00fczenini tamamen de\u011fi\u015ftirmi\u015ftir. Namus anlay\u0131\u015f\u0131, evlilikte sadakat, erkek himayesi, sadece erke\u011fin para kazanmas\u0131 gibi unsurlar paketten \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131nca erkeklikler \u00fczerine kurulan sistemin \u00e7arklar\u0131n\u0131n otomatik olarak tersi y\u00f6nde d\u00f6nmeye ba\u015flamas\u0131 olas\u0131l\u0131k olmaktan \u00e7\u0131kar. D\u00fcnya \u00e7ap\u0131nda olu\u015fabilecek yeni erkelik siyaseti fikirlerin, y\u00f6ntemlerin ve eylem \u00f6rneklerinin dola\u015f\u0131ma sokulmas\u0131 ile \u00f6nem kazanacakt\u0131r, diyerek bundan sonra erkeklikler \u00fczerinden olu\u015facak toplumsal cinsiyet rol\u00fc \u00fczerine \u00f6nemli tespitlerde bulunup, ara\u015ft\u0131rmalar\u0131n\u0131 Erkeklikler<\/strong> kitab\u0131 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla bizimle payla\u015fan Reawny Connell b\u00f6ylece okuyucuya kaynak de\u011ferinde bir kitap hediye eder.    <\/p>\n\n\n\n

Robert W. Connell <\/h4>\n\n\n\n

Reawny Connell, yani ilk ismiyle Robert W. Connell bir trans kad\u0131nd\u0131r ve ileriki ya\u015flarda bu d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fcn\u00fc tamamlam\u0131\u015ft\u0131r. Erkeklikler kitab\u0131, erkeklik \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n k\u00f6\u015fe ta\u015f\u0131 olan Masculinities (2005) adl\u0131 \u00e7ok iyi bilinen \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n T\u00fcrk\u00e7e \u00e7evirisidir asl\u0131nda. Bizim b\u00f6ylesine nitelikli ve toplumsal cinsiyet rol\u00fc \u00fczerine erkeklik kavram\u0131 ile ilgili yaz\u0131lm\u0131\u015f neredeyse tek kapsaml\u0131 i\u00e7eri\u011fiyle k\u00f6\u015fe ta\u015f\u0131 vazifesi g\u00f6ren Erkeklikler\u2019i<\/strong> okumam\u0131z\u0131 sa\u011flayan Phoenix Yay\u0131nlar\u0131\u2019na ve kitab\u0131 dilimize kazand\u0131ran Nagihan Konuk\u00e7u\u2019ya ayr\u0131ca te\u015fekk\u00fcr etmek isterim.  <\/p>\n\n\n\n

Bir transseks\u00fcel olarak Connell kar\u0131s\u0131na ve \u00e7ocu\u011funa karar\u0131n\u0131 bildirdikten sonraki de\u011fi\u015fiminden sonra erkeklik kavram\u0131 \u00fczerine o zamana kadar att\u0131\u011f\u0131 temeller konu ile ilgili ara\u015ft\u0131rmalar\u0131n\u0131 geli\u015ftirmesine\/geni\u015fletmesine yard\u0131mc\u0131 olmu\u015f, sonu\u00e7 olarak bizlere benzersiz bir kaynak eser hediye etmi\u015ftir. Bundan sonraki \u00e7al\u0131\u015fmalar ad\u0131na t\u00fcm toplumsal cinsiyet rolleri \u00fczerine Reawny Connell\u2019\u0131n Erkeklikler <\/strong>kitab\u0131 rehber g\u00f6revi g\u00f6recektir her daim. <\/p>\n","post_title":"Erkeklikler\u2019i e\u015fitsizli\u011fi me\u015frula\u015ft\u0131ran ataerkil d\u00fczende yeniden olu\u015fturmak m\u0131?(!)","post_excerpt":"","post_status":"publish","comment_status":"closed","ping_status":"open","post_password":"","post_name":"erkeklikleri-esitsizligi-mesrulastiran-ataerkil-duzende-yeniden-olusturmak-mi","to_ping":"","pinged":"","post_modified":"2021-01-15 12:19:59","post_modified_gmt":"2021-01-15 09:19:59","post_content_filtered":"","post_parent":0,"guid":"https:\/\/gaiadergi.com\/?p=115651","menu_order":0,"post_type":"post","post_mime_type":"","comment_count":"0","filter":"raw"},"live_filter_cur_post_id":115651}'; block_tdi_122.td_column_number = "2"; block_tdi_122.block_type = "td_flex_block_1"; block_tdi_122.post_count = "4"; block_tdi_122.found_posts = "817"; block_tdi_122.header_color = ""; block_tdi_122.ajax_pagination_infinite_stop = ""; block_tdi_122.max_num_pages = "205"; tdBlocksArray.push(block_tdi_122); -->

SON YAZILAR

Vakıf üniversitelerinde neler oluyor?

Üniversiteler tüm bileşenleriyle, emeğin ve bilginin kendini her an yeniden var ettiği mekânlardır. Üniversiteler eskiden beri hep toplumun aklı ve vicdanı olarak görülmüştür. Bu günlerde...

Dünyanın Öteki Yüzü: Genç yazardan alışılmışın dışında hayaller kur(dur)an öyküler

EdebiyatHaber’de gerçekleştirdiği Yazarın Odası söyleşileriyle tanıdığımız Meltem Dağcı’nın ilk öykü kitabı Dünyanın Öteki Yüzü, İthaki Yayınları’ndan çıktı. Yetmiş yaşına geldiğinde ölüm şeklini seçme özgürlüğüne kavuşan kadınlar,...

EŞİK: Kadın ve kız çocuklarını hayattan koparamayacaksınız, ev köleleriniz yapamayacaksınız

Eşitlik için Kadın Platformu (EŞİK) kız çocuklarının okullaşmasını teşvik adı altında, kız okullarının açılması yani karma eğitimin baltalanması hakkında açıklama yayımladı. Karma eğitime son vermenin...

Sus(ma)mak! İnan(ma)mak!

Gündem şu an bu iki kavramdan çok da bağımsız bir noktada değil. Size şimdi ufak bir düşünce egzersizi yaptırmak istiyorum. Bana katılabilirsiniz veya eleştirmek istediğiniz...

ÇOK OKUNANLAR

95,278BeğenenlerBeğen
17,593TakipçilerTakip Et
22,156TakipçilerTakip Et
243AboneAbone Ol