Ana SayfaKültür & SanatFotoğrafFotozinlerin altın çağının şafağında

Fotozinlerin altın çağının şafağında

-

Konuk Yazar: Cenk Mirat Pekcanattı

Aranızda bu başlığı okur okumaz; fotozinin ne olduğundan bihaber olanlardansanız; “Fotozinde neyin nesi yahu?”, diye kendi kendine soranlarınız, ne olduğunu bilenlerdenseniz de “Hadi canım sende!”, diyenleriniz muhakkak olacaktır. “Dijital bir çağın dibine vurmuşken, ekseriye amatör bir süreç sonunda vücut bulan fotozinleri kim ne yapsın a deli oğlan?”, diye de düşünebilirsiniz. Sorun değil yeter ki siz rahat olun! Siz yeter ki düşünün…Öncelikle fotozinin ne olduğunu bilmeyenler için, bunun ne olduğunu bir paylaşalım, öyle değil mi?

Fotozin; fotoğrafçıların belirli bir tema veya mesele hakkında bir kitleyi bilgilendirmek, görsel bir hikaye anlatmak, yeni bir fikri sergilemek ve tanıtmak ya da devam etmekte olan bir projenin ön izlenimini takipçilerine sunmak için ekseriyetle kendi elcağızlarıyla hazırladıkları basılı bir yayım türüdür.

İngilizce ‘photography’ ve ‘magazine’ kelimelerinin bir araya gelmesiyle türemiştir. Dolayısıyla da photo-zine, güzide dilimize fotozinleşerek yer etmeye yüz tutmuştur. Fotozinler az miktarda metin içerir, genellikle ciltsiz, çoğunlukla siyah-beyaz (maliyetten ötürü), muhtemelen bir lazer yazıcıda basılmış, sırtı ya el dikişli ya da zımbalanmış olur. Malum günümüzde fotoğrafları çılgınca tüketme refleksimizi kati surette engelleyemiyoruz. Bunda şaşıracak bir yanda yok. İnternet ve sosyal medya sağ olsun, hazırlop fotoğraflara doyamaz olduk. Öyle ki 2017 yılında toplamda dünyada çekilen fotoğraf sayısı 7.5 trilyon adetti. Bunun 333 milyarı çeşitli tipteki fotoğraf makineleriyle çekilmişler. Bu da genel toplamın ancak %5’ine tekabül ediyor. Kısacası fotoğraflar ekseriyetle mobil telefonlar, tabletler, v.b. ile çekiliyorlar. 2018 yılı için dünyada çekilen fotoğraf sayısının artarak toplamda 8.5 trilyon adet oldu. Bu trilyonlarca fotoğrafın ortalama %10’u flu olduğundan ya da saklamaya değer görülmediğinden kısa bir süre sonra siliniyor. %25’i meşhuuur! aile albümleri için karta bastırılıyor ya da sms, e-posta veya sosyal medya aracılığıyla paylaşılıyor. Fotoğrafların %40’ı çekildikleri cihazlarda bırakılıyor, basılmışsa bir kutuya ya da albüme hapsediliyor. Kimisi bulut-mulut gibisinden sanal bir yerlere otomatik olarak stoklanıyorlar. %25’i ise Araf’ta bir yerlerde; ama onların ne sonu var ne de soranı… 2019 yılında kaç zirilyon fotoğraf çekildiği ve akibetlerinin ne olduğuna dair şimdilik yayımlanmış net bir rapor yok! Lakin sayının arttığından herkes emin…

Nazlı YILDIRIM‘ın HAYRET adını verdiği fotozininden bir kare

Hepimizin sabit ve flaşdisklerinde binlerce… hatta fotoğrafla ilgileniyorsak on binlerce fotoğraf var. Hiç düşündünüz mü? Bunlar talihsiz bir arıza sonrasında öylece ‘PAT!’ diye yok olabilirler. Bu tartışmasız, kocamaaan bir risk! Ayrıca hayatlarımızdan eşsiz enstantaneler yansıtan fotoğrafların büyük kısmının fiziksel olarak mevcut olmadığını bilmek, sizi bilmem ama bana hayli korkunç geliyor.
Dolayısıyla konu fotoğraf olduğunda, ben basılı malzemeyi tek geçenlerdenim… İşte tam da bu noktada fotozinler harika bir alternatif olarak insanın aklına geliyor ve tam da zihin okyanusunun orta yerine demir atıyor. Fotozin çok ciddi boyutta bir takıntı ve bu takıntının, albümlerden çok daha demokratik bir şekilde doğrudan bir tezahürü… Yani bir yayıncı, galeri ya da başka bir gücün baskısının yoğun olarak hissedildiği, manipüle olabilir bir ticari yayından ziyade, sanatçıyı hedef kitlesiyle daha doğrudan bağlamaya eğilimli bir yayım türü…

Fotozinlerin amacı, bağımsız yayımcılığın son 10 yıldaki patlamasıyla oluşan tazyiki kullanarak, mevcut fotoğrafçılık pratiğinin en ileri görüşlü ve kışkırtıcı alanlarından birisi için cazibeli bir vitrin oluşturmaktır.

Fotozin, günümüzün yaygın tabiriyle ‘lens tabanlı’ sanatçılarının çalışmalarını, geleneksel yayım biçimlerinin maliyetlerinin karşılanmasının hayli güç olduğu bu dönemde, ham ve deneysel bir aciliyetle yayımlayacakları kağıt tabanlı 🙂 bir platform olarak karşımıza çıkıyor.

Fotozinler, daha deneysel fikirleri çabucak keşfetmenin veya daha büyük bir şeyin tasarım ya da taslaklarını pratiğe dökmenin bir yolu olabilir… Aynı zamanda güzide bir topluluğun içinde var olmanın alternatif bir yolu da olabilir… Hoş ülke çapında ufak tefek bir takım buluşma ve etkinlikler var. Fakat yeterli değil… Ve tam da şimdi bu etkinlikleri arttırmanın, hatta belki de bir fotozin fuarının temellerini atmak için çalışmaya başlamanın zamanı… Bunu gerçekleştirmek için aynı tutkuyu paylaşan insanların bir araya gelmesi yeterli…

20. yüzyılıın sonlarına ait fanzinlerin yayımına harcanan enerjinin çoğu, artık hayranların hemen hemen her türlü mevzuyu irdeleyebileceği sanal blog dünyasında yaşıyor. Modern yaşamın neredeyse her alanında dijitalin iyiden iyiye yaygınlaşmasına rağmen basılı bir yayım organına dokunmanın -hatta benim gibi fetişistlerdenseniz anlayacağınız üzere- koklamanın yerine hiçbir şey tutamaz. Kanaatimce bu elle tutulur kağıt tabanlı yayımların, kışkırtıcı ve ilgi çekici içeriği, kolaylıkla erişilebilir oluşu onları günümüzde karşı konulmaz kılıyor. Bir hikayeyi anlatmak için; fotoğrafları bir akışa yerleştirmek, onları yan yana koyarak bir etki yaratmak ve izleyiciye bir duygu aşılamak, insana mevcut diğer fotoğraf araçlarından oldukça farklı bir tecrübe yaşatıyor.

Ayrıca fotozinler yapımlarında kullanılan çok farklı estetik, malzeme ve yöntemlerle ilgi çekici bir modern sanat formu haline gelmeye de namzetler.

Akli melekelerinde çıtırdan çıldırışlar meydana gelmiş, kendini fotoğraflarla ifade etme isteği, söyleyecek ilginç ve önemli olduğuna inandığı bir mesajı olan tüm fotoğrafçıların; bu formatta tekelleşip, ticarileşmeden önce mutlaka bir fotozin yapması gerekiyor.
Benden söylemesi… Esen kalın!

\n

Konuk Yazar: Cenk Mirat Pekcanatt\u0131<\/a><\/p>\n\n\n\n

Aran\u0131zda bu ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 okur okumaz; fotozinin ne oldu\u011fundan bihaber olanlardansan\u0131z;\u00a0\u201cFotozinde neyin nesi yahu?\u201d<\/em>, diye kendi kendine soranlar\u0131n\u0131z, ne oldu\u011funu bilenlerdenseniz de\u00a0\u201cHadi can\u0131m sende!\u201d<\/em>, diyenleriniz muhakkak olacakt\u0131r.\u00a0\u201cDijital bir \u00e7a\u011f\u0131n dibine vurmu\u015fken, ekseriye amat\u00f6r bir s\u00fcre\u00e7 sonunda v\u00fccut bulan fotozinleri kim ne yaps\u0131n a deli o\u011flan?\u201d<\/em>, diye de d\u00fc\u015f\u00fcnebilirsiniz. Sorun de\u011fil yeter ki siz rahat olun! Siz yeter ki d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcn...\u00d6ncelikle fotozinin ne oldu\u011funu bilmeyenler i\u00e7in, bunun ne oldu\u011funu bir payla\u015fal\u0131m, \u00f6yle de\u011fil mi?<\/p>\n\n\n\n

Fotozin; foto\u011fraf\u00e7\u0131lar\u0131n belirli bir tema veya mesele hakk\u0131nda bir kitleyi bilgilendirmek, g\u00f6rsel bir hikaye anlatmak, yeni bir fikri sergilemek ve tan\u0131tmak ya da devam etmekte olan bir projenin \u00f6n izlenimini takip\u00e7ilerine sunmak i\u00e7in ekseriyetle kendi elca\u011f\u0131zlar\u0131yla haz\u0131rlad\u0131klar\u0131 bas\u0131l\u0131 bir yay\u0131m t\u00fcr\u00fcd\u00fcr.<\/p>\n\n\n\n

\u0130ngilizce \u2018photography\u2019<\/em> ve \u2018magazine\u2019<\/em> kelimelerinin bir araya gelmesiyle t\u00fcremi\u015ftir. Dolay\u0131s\u0131yla da photo-zine, g\u00fczide dilimize fotozinle\u015ferek yer etmeye y\u00fcz tutmu\u015ftur. Fotozinler az miktarda metin i\u00e7erir, genellikle ciltsiz, \u00e7o\u011funlukla siyah-beyaz (maliyetten \u00f6t\u00fcr\u00fc), muhtemelen bir lazer yaz\u0131c\u0131da bas\u0131lm\u0131\u015f, s\u0131rt\u0131 ya el diki\u015fli ya da z\u0131mbalanm\u0131\u015f olur. Malum g\u00fcn\u00fcm\u00fczde foto\u011fraflar\u0131 \u00e7\u0131lg\u0131nca t\u00fcketme refleksimizi kati surette engelleyemiyoruz. Bunda \u015fa\u015f\u0131racak bir yanda yok. \u0130nternet ve sosyal medya sa\u011f olsun, haz\u0131rlop foto\u011fraflara doyamaz olduk. \u00d6yle ki 2017 y\u0131l\u0131nda toplamda d\u00fcnyada \u00e7ekilen foto\u011fraf say\u0131s\u0131 7.5 trilyon adetti. Bunun 333 milyar\u0131 \u00e7e\u015fitli tipteki foto\u011fraf makineleriyle \u00e7ekilmi\u015fler. Bu da genel toplam\u0131n ancak %5\u2019ine tekab\u00fcl ediyor. K\u0131sacas\u0131 foto\u011fraflar ekseriyetle mobil telefonlar, tabletler, v.b. ile \u00e7ekiliyorlar. 2018 y\u0131l\u0131 i\u00e7in d\u00fcnyada \u00e7ekilen foto\u011fraf say\u0131s\u0131n\u0131n artarak toplamda 8.5 trilyon adet oldu. Bu trilyonlarca foto\u011fraf\u0131n ortalama %10\u2019u flu oldu\u011fundan ya da saklamaya de\u011fer g\u00f6r\u00fclmedi\u011finden k\u0131sa bir s\u00fcre sonra siliniyor. %25\u2019i me\u015fhuuur! aile alb\u00fcmleri i\u00e7in karta bast\u0131r\u0131l\u0131yor ya da sms, e-posta veya sosyal medya arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla payla\u015f\u0131l\u0131yor. Foto\u011fraflar\u0131n %40\u2019\u0131 \u00e7ekildikleri cihazlarda b\u0131rak\u0131l\u0131yor, bas\u0131lm\u0131\u015fsa bir kutuya ya da alb\u00fcme hapsediliyor. Kimisi bulut-mulut gibisinden sanal bir yerlere otomatik olarak stoklan\u0131yorlar. %25\u2019i ise Araf\u0027ta bir yerlerde; ama onlar\u0131n ne sonu var ne de soran\u0131... 2019 y\u0131l\u0131nda ka\u00e7 zirilyon foto\u011fraf \u00e7ekildi\u011fi ve akibetlerinin ne oldu\u011funa dair \u015fimdilik yay\u0131mlanm\u0131\u015f net bir rapor yok! Lakin say\u0131n\u0131n artt\u0131\u011f\u0131ndan herkes emin...
<\/p>\n\n\n\n

\"\"
Nazl\u0131 YILDIRIM<\/a>\u0027\u0131n\u00a0HAYRET<\/a>\u00a0ad\u0131n\u0131 verdi\u011fi fotozininden bir kare<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Hepimizin sabit ve fla\u015fdisklerinde binlerce... hatta foto\u011frafla ilgileniyorsak on binlerce foto\u011fraf var. Hi\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Bunlar talihsiz bir ar\u0131za sonras\u0131nda \u00f6ylece \u2018PAT!\u2019 diye yok olabilirler. Bu tart\u0131\u015fmas\u0131z, kocamaaan bir risk! Ayr\u0131ca hayatlar\u0131m\u0131zdan e\u015fsiz enstantaneler yans\u0131tan foto\u011fraflar\u0131n b\u00fcy\u00fck k\u0131sm\u0131n\u0131n fiziksel olarak mevcut olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bilmek, sizi bilmem ama bana hayli korkun\u00e7 geliyor.
Dolay\u0131s\u0131yla konu foto\u011fraf oldu\u011funda, ben bas\u0131l\u0131 malzemeyi tek ge\u00e7enlerdenim... \u0130\u015fte tam da bu noktada fotozinler harika bir alternatif olarak insan\u0131n akl\u0131na geliyor ve tam da zihin okyanusunun orta yerine demir at\u0131yor. Fotozin \u00e7ok ciddi boyutta bir tak\u0131nt\u0131 ve bu tak\u0131nt\u0131n\u0131n, alb\u00fcmlerden \u00e7ok daha demokratik bir \u015fekilde do\u011frudan bir tezah\u00fcr\u00fc... Yani bir yay\u0131nc\u0131, galeri ya da ba\u015fka bir g\u00fcc\u00fcn bask\u0131s\u0131n\u0131n yo\u011fun olarak hissedildi\u011fi, manip\u00fcle olabilir bir ticari yay\u0131ndan ziyade, sanat\u00e7\u0131y\u0131 hedef kitlesiyle daha do\u011frudan ba\u011flamaya e\u011filimli bir yay\u0131m t\u00fcr\u00fc...<\/p>\n\n\n\n

Fotozinlerin amac\u0131, ba\u011f\u0131ms\u0131z yay\u0131mc\u0131l\u0131\u011f\u0131n son 10 y\u0131ldaki patlamas\u0131yla olu\u015fan tazyiki kullanarak, mevcut foto\u011fraf\u00e7\u0131l\u0131k prati\u011finin en ileri g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc ve k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131 alanlar\u0131ndan birisi i\u00e7in cazibeli bir vitrin olu\u015fturmakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

Fotozin, g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn yayg\u0131n tabiriyle\u00a0\u2018lens tabanl\u0131\u2019<\/em>\u00a0sanat\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131n \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131, geleneksel yay\u0131m bi\u00e7imlerinin maliyetlerinin kar\u015f\u0131lanmas\u0131n\u0131n hayli g\u00fc\u00e7 oldu\u011fu bu d\u00f6nemde, ham ve deneysel bir aciliyetle yay\u0131mlayacaklar\u0131 ka\u011f\u0131t tabanl\u0131 :) bir platform olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor.<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n

Fotozinler, daha deneysel fikirleri \u00e7abucak ke\u015ffetmenin veya daha b\u00fcy\u00fck bir \u015feyin tasar\u0131m ya da taslaklar\u0131n\u0131 prati\u011fe d\u00f6kmenin bir yolu olabilir... Ayn\u0131 zamanda g\u00fczide bir toplulu\u011fun i\u00e7inde var olman\u0131n alternatif bir yolu da olabilir... Ho\u015f \u00fclke \u00e7ap\u0131nda ufak tefek bir tak\u0131m bulu\u015fma ve etkinlikler var. Fakat yeterli de\u011fil... Ve tam da \u015fimdi bu etkinlikleri artt\u0131rman\u0131n, hatta belki de bir fotozin fuar\u0131n\u0131n temellerini atmak i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fmaya ba\u015flaman\u0131n zaman\u0131... Bunu ger\u00e7ekle\u015ftirmek i\u00e7in ayn\u0131 tutkuyu payla\u015fan insanlar\u0131n bir araya gelmesi yeterli...<\/p>\n\n\n\n

20. y\u00fczy\u0131l\u0131\u0131n sonlar\u0131na ait fanzinlerin yay\u0131m\u0131na harcanan enerjinin \u00e7o\u011fu, art\u0131k hayranlar\u0131n hemen hemen her t\u00fcrl\u00fc mevzuyu irdeleyebilece\u011fi sanal blog d\u00fcnyas\u0131nda ya\u015f\u0131yor. Modern ya\u015fam\u0131n neredeyse her alan\u0131nda dijitalin iyiden iyiye yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na ra\u011fmen bas\u0131l\u0131 bir yay\u0131m organ\u0131na dokunman\u0131n -hatta benim gibi feti\u015fistlerdenseniz anlayaca\u011f\u0131n\u0131z \u00fczere- koklaman\u0131n yerine hi\u00e7bir \u015fey tutamaz. Kanaatimce bu elle tutulur ka\u011f\u0131t tabanl\u0131 yay\u0131mlar\u0131n, k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131 ve ilgi \u00e7ekici i\u00e7eri\u011fi, kolayl\u0131kla eri\u015filebilir olu\u015fu onlar\u0131 g\u00fcn\u00fcm\u00fczde kar\u015f\u0131 konulmaz k\u0131l\u0131yor. Bir hikayeyi anlatmak i\u00e7in; foto\u011fraflar\u0131 bir ak\u0131\u015fa yerle\u015ftirmek, onlar\u0131 yan yana koyarak bir etki yaratmak ve izleyiciye bir duygu a\u015f\u0131lamak, insana mevcut di\u011fer foto\u011fraf ara\u00e7lar\u0131ndan olduk\u00e7a farkl\u0131 bir tecr\u00fcbe ya\u015fat\u0131yor.<\/p>\n\n\n\n

Ayr\u0131ca fotozinler yap\u0131mlar\u0131nda kullan\u0131lan \u00e7ok farkl\u0131 estetik, malzeme ve y\u00f6ntemlerle ilgi \u00e7ekici bir modern sanat formu haline gelmeye de namzetler.<\/p>\n\n\n\n

Akli melekelerinde \u00e7\u0131t\u0131rdan \u00e7\u0131ld\u0131r\u0131\u015flar meydana gelmi\u015f, kendini foto\u011fraflarla ifade etme iste\u011fi, s\u00f6yleyecek ilgin\u00e7 ve \u00f6nemli oldu\u011funa inand\u0131\u011f\u0131 bir mesaj\u0131 olan t\u00fcm foto\u011fraf\u00e7\u0131lar\u0131n; bu formatta tekelle\u015fip, ticarile\u015fmeden \u00f6nce mutlaka bir fotozin yapmas\u0131 gerekiyor.
Benden s\u00f6ylemesi... Esen kal\u0131n!<\/p>\n","post_title":"Fotozinlerin alt\u0131n \u00e7a\u011f\u0131n\u0131n \u015fafa\u011f\u0131nda","post_excerpt":"","post_status":"publish","comment_status":"closed","ping_status":"open","post_password":"","post_name":"fotozinlerin-altin-caginin-safaginda","to_ping":"","pinged":"","post_modified":"2020-01-14 10:26:14","post_modified_gmt":"2020-01-14 07:26:14","post_content_filtered":"","post_parent":0,"guid":"https:\/\/gaiadergi.com\/?p=111703","menu_order":0,"post_type":"post","post_mime_type":"","comment_count":"0","filter":"raw"},"live_filter_cur_post_id":111703}'; block_tdi_122.td_column_number = "2"; block_tdi_122.block_type = "td_flex_block_1"; block_tdi_122.post_count = "4"; block_tdi_122.found_posts = "254"; block_tdi_122.header_color = ""; block_tdi_122.ajax_pagination_infinite_stop = ""; block_tdi_122.max_num_pages = "64"; tdBlocksArray.push(block_tdi_122); -->

SON YAZILAR

Röportaj: Jonas Bendiksen – The Book of Veles

“Magnum Photos ajansının fotoğrafçısı Jonas Bendiksen ile en son projesi olan ‘The Book of Veles’ hakkında kısa ama öz, bir o kadar da düşündürücü bir...

Bazı kentler, fotoğraf, kadınlar ve yolculuk

2013 yılında fotoğrafa olan tutkum beni uzun bir yolculuğa sürekledi. Güney Kurtalan Ekspresi'yle Diyarbakır'a gittim. Kıştı ve sırt çantamın içinde bilgisayarımı bile taşıyordum. Önce Ankara'da...

Burcu Aksoy’dan eşsiz zihin durumlarının oluşturduğu görüntüler

Disiplinlerarası sanatçı Burcu Aksoy'un ‘00:03’ isimli kişisel fotoğraf sergisi 19 Şubat’ta Artcrowdistanbul Online Galeri’de açıldı. Kontrollü normalleşme döneminin başladığı bugünlerde sanata erişimimiz ise genelde çevrimiçi devam...

Magnum’ın Karar Anı

Çeviri: Cenk Mirat Pekcanattı #MeToo hareketinin gazeteciliği kökünden dönüştürmesinin ardından geçen yaklaşık 3 yıllık süreçte, dünyanın en prestijli fotoğraf ajansı olan Magnum Photos kendini sürekli bir sektör...
Konuk Yazar
Konuk Yazar
Siz de Gaia Dergi'de yazılarınızın çıkmasını istiyorsanız iletisim@gaiadergi.com üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

ÇOK OKUNANLAR

95,278BeğenenlerBeğen
17,593TakipçilerTakip Et
22,156TakipçilerTakip Et
243AboneAbone Ol