Ayağında şalvarı, başında yazması kadın dayanışmacısı. Tiyatrocu, senarist, yönetmen, anne, çiftçi, çevreci. Ümmiye Koçak’ın dünyasını satırlara döktük. Tanıştığınıza çok memnun olacaksınız.
Keşfetmemin böyle geç olmasına üzüldüğüm, adının önüne bütün güzel sıfatları serdiğim hayli müthiş bir kadının hikâyesini anlatmaya niyetlendim size. Küçücük bir köyden Ümmiye Koçak’la dallanan ekoloji bilinci, öğrenme aşkı, tiyatro tutkusu ve bu duyarlılık sonsuz hayran olunası.
Ümmiye Koçak 1957 yılında Adana’da Çelemli Köyü’nde doğmuş. Okumayı çok istemesine rağmen, eğitimine ilkokuldan sonra devam edememiş. Sürekli okuyup, hikâyeler yazan Koçak kendini geliştirmede sınır tanımamış.
Evlendikten sonra Mersin’in Arslanköy’üne taşınmış Ümmiye. Bir gün köylerine gelen oyunla değişmiş her şey. İlk kez tiyatro izliyormuş ve bu onu derinlemesine etkilemiş. Köyündeki kadın erkek eşitsizliği, cinsiyet ayrımcılığı ve kadına yönelik şiddet sorunlarını anlatmak için tiyatroyu kullanmaya karar verip 2001 yılında ‘Arslanköy Kadınlar Tiyatro Topluluğu’nu kurmuş.
Remzi Özçelik’in Taş Bademleri adlı oyunu ile yola çıkan Arslanköy Kadınlar Tiyatro Topluluğu, Ümmiye Koçak sayesinde köydeki birçok kadını tiyatro ile tanıştırmış. Bu dönemde bazı problemler yaşamış Koçak. Köy kadınlarını ikna etme çabası bir yana bir de onların kocalarıyla uğraşmış, kendine yol arkadaşı bulabilmek için çaldığı kapılarda hakaretler ile karşılaşmış.
Attığı her adımda feminist mücadelenin tuğlalarını yerleştiren Koçak, yılmamış; çevresinin inançsızlığı hiçbir zaman onun azmini durduramamış.
Erik Eşkisi, Turunçgil Hayattır, Çicekler Solmasın Koçak’ın yazdığı oyunlardan sadece birkaçı. Ozon tabakasına bilinçsiz şekilde verilen zararı anlatmayı hedefleyen Ozon Tabakası adlı oyun küresel ısınma ve çevresel problemleri işliyor ve oynadığı her yerde yoğun ilgi topluyor.
Ayrıca Shakespeare’in Hamlet‘ini Hamit olarak sahneye uyarlayan kadınlar 2009’un ağustos ayında İngiliz The Guardian gazetesine “Hamlet Türkiye’de Feminist Yönü Alıyor“ manşeti ile haber oluyor.
Koçak, sadece tiyatro ile yetinmeyip sinemaya da elini uzatıyor. Kendi yazdığı ve yönettiği Yün Bebek‘ten, “hayallerim gerçekleşti” diye bahsediyor. Toroslar’ın zirvesinde yaşayan Yörük kızı Elif’in hayatını anlatan bu film, kadına kadın tarafından uygulanan şiddeti işliyor ve bize soruna tersten bir bakış imkânı sunuyor. Altın Portakal Film Festivalinde gala yapan Yün Bebek Berlin Film Festivali’nden de davet alıyor. Narenciye bahçelerinde çalışarak kazandığı para ile eserinin montajını ve alt yazılarını tamamlayan Koçak 2013 yılında New York Avrasya Film Festivali komitesi tarafından Sinemada En İyi Avrasyalı Kadın Sanatçı ödülü layık görülüyor.
Mevcut olanaksızlıklara, ona verilmeyen okuma hakkına, ekonomik özgürlüksüzlüğüne ve koca otoritesine meydan okuyor. Sanatla buluşuyor, öğrenip öğretiyor. Bahçe işiyle dolmuş topraklı elleri, ışık dolu mavi gözleri ile 58 yaşındaki Ümmiye Koçak var oldukları küçük dünyalarını evren yapan efsane kadınlar arasında emin adımlarla yürümekte.
Ödülleri
. Adana Uluslararası Tiyatro Festivali Ödülü
. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali Ödülü
. Darüşşafaka Eğitim Kurumları Girişimcilik Ödülü
. Bornova Uluslar Arası Kadın Sanatcıları Festivali Ödülü
. Toros Koleji Eğitime Destek Ödülü
. Sivil Toplum Örgütleri (KADER) Kadında Şiddete Hayır Destekleme Ödül
. Mersin Sanayicileri ve İşadamları Derneği (MESİAD) Yılın Sanat Ödülü
. TİKAV- 2012 Anneler Okulu Projesine Destek Ödülü
. Samsun Sivil Toplum Örgütü Girişimcilik Ödülü
. New York Avrasya Film Festivali: Sinemada En İyi Kadın Sanatçı Ödülü
Öyküleri
. Yün Bebek (Uzun medraj sinema filmi)
. Vatan Sevgisi
. Irazcanın Düşleri
. Kanayan Yara
. Kader
. Obruk
. Ayaksız Ayakta Durmak
. Baba Ben Geldim
. Muhtar Adayı Hasret Ana
Sabancı Vakfı’nın Fark Yaratanlar programında 5. sezonun on ikinci Fark Yaratan’ı Ümmiye Koçak idi.
