Sınırlı petrol rezervlerinin iyice azalmasıyla fosil yakıt kullanımında en önde giden Arap ülkeleri yenilenebilir enerji konusunda oldukça ilginç çalışmalara imza atıyor. En az Teknoküre haberi kadar ilginç bir diğer haber de Masdar şehri. Abu Dabi’nin 17 km güney doğusunda kurulan Masdar şehri, tamamen güneş enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanıyor. Masdar dünyanın ilk sıfır karbon ve sıfır atık üreten çöp şehri olmayı umuyor.
Metrelerce ötede hava sıcaklığı 35 C° iken, Masdar’da termometreler 20 C° civarını gösteriyor. Eski ortadoğu tasarımıyla yapılan 45 metrelik rüzgâr türbini havayı içine çekip, serin havayı Masdar’ın sokaklarına veriyor. Binalar, Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki diğer binalardan farklı olarak birbirine yakın, bu sayede gölge ve yayalar için geçiş alanları oluşuyor. Birçok şehirde bu sokaklar ilginç olmasa da Birleşik Arap Emirlikleri için (2010 yılı Dünya Vahşi Yaşam Fon’u raporuna göre dünyanın en büyük karbon ayak izine sahip ülke) Masdar, normallerin, alışılmışların dışında ve dikkatleri oldukça çekiyor.
Taşıt yok denecek kadar az, enerji kullanımı ise yüksek tasarruflu
Abu Dabi hükûmetince desteklenen ve sürdürülebilir olması hedeflenen Masdar şehrinde neredeyse taşıt yok. 22 hektarlık alan 87 bin 777 güneş paneline sahip, ayrıca binaların çatıları panellerle kaplı. Şehirde ikâmet edenlerin ulaşımını sağlayacak arabalar, şoförsüz bir seri elektrikli araçla yer değiştirmiş durumda.
Binanın ısı geçmesini engelleyen; hava yastıkları oluşturan özel duvar tasarımı, klima kullanımı ihtiyacını yüzde 55 azaltmaya yardımcı oluyor. Elektrik düğmelerinin ve musluk armatürlerinin olmadığı binalarda bu sistemleri otomatik sensörler yönetiyor. Bu sayede, elektrik tüketiminde yüzde 51, su tüketiminde yüzde 55 tasarruf sağlanıyor. Ayrıca su için tasarlanan geri dönüşüm sistemi sayesinde, suyun yaklaşık yüzde 80’i geri dönüştürülebiliyor ve defalarca kullanılabiliyor. Atık su da; bitki sulama ve farklı şekillerde değerlendiriliyor.
İngiliz mimarlar Foster ve Partners tarafından tasarlanan şehir oldukça etkileyici ve insanı bir bilim kurgu romanında hissettiriyor. Temiz enerji kaynakları araştırma merkezi Masdar Bilim Teknoloji Enstitüsü (MIST) 2010 yılından beri bu şehirde eğitimine devam ediyor. Üniversite dışında Siemens Araştırma Merkezi ve Uluslararası Enerji Ajansı (IRENA) merkezi de burada yer alıyor.
Halen binlerce kişiyi barındıran şehrin, 2025 yılında bitmesi bekleniyor. Proje tamamlandığında 50 bin ikâmet eden ve 40 bin günlük ziyaretçi kapasitesine sahip olacak.
Masdar şehrinin 10 MW’lık, 220 bin metre kare üzerine kurulu Güneş Enerjisi tesisi, 2009 yılında tamamlandığında Ortadoğu ve Afrika’nın en büyük güneş fotovoltaik sistemi ünvanını kazanmıştı. Bu tesis yıllık 17 bin 500 MW saat temiz enerji üretiyor ve 15 bin ton karbon emisyonunu engelliyor.
Öte yandan Masdar şehrinin 150 km güney batısında 2,5 km²’lik bir alanda güneş aynalarının sıralanmış olduğu bir başka tesis mevcut. Masdar şehrinin 10MW’lık tesisi bir yana, bu tesis 100MW’lık güneş alanı sunuyor. Masdar şehrinin tesisinden 10 kat daha büyük olan tesis, 175 bin ton karbondioksit salınımından kurtaracak ve 20 bin Abu Dabi evinin elektriğini sağlayacak.
Her ne kadar petrol rezervlerinin azalması bu çalışmaları tetikliyor olsa da bu çevre dostu şehirlerin dünyayı daha az kirletme ve iklim değişikliği konusunda daha bilinçli bir nesil yetişmesinde etkili olmasını umuyoruz. Bir yandan da Arap ülkelerinde özellikle son yıllarda görülen bu çalışmalara bakıp, “peki, Türkiye bu konuda ne durumda?” diye sormadan edemiyoruz.
Kaynak: Masdar, Wired, The Guardian
