Güney Almanya’nın en ılık, en güneşli kabul edilen ve güneş enerjisinin nimetlerinden de olabildiğince faydalanan Schlierberg bölgesinde, güneş mimarı Rolf Disch tarafından sürdürülebilirlik esaslarına göre 2004 yılında kurulan, ödüllü güneş kenti ekoloji harikası kabul ediliyor.
Freiburg şehrinin güneyindeki güneş yerleşkesi ve ticari kompleks, Güneş Gemisi (Sonnenschiff), bölge sakinleri kadar ziyaretçileri de ağırlıyor. Olağanüstü ifade edilen, işlevsel, ekonomik, ekolojik ve estetik Güneş Gemisi; mimarisi, estetiği ve ekonomik yenilikleri ile çok sayıda ödül aldı. Freiburg şehri, uzun zamandır doğal kaynakları ve çevreyi koruma çabalarıyla tanınıyor. Şehir, 1992’de “Almanya’nın Ekolojik Başkenti”, 2004 yılında “Sürdürülebilir Şehir” ve birkaç kere de “Milli Güneş Ligi” olmak üzere birçok çevre ödülü aldı.
Bazı ülkeler hâlâ güneş panellerini yaygınlaştırmaya çalışırken; Almanya’da bir ekokent, tükettiğinin 4 katı enerji üretiyor. 11 bin metre kare üzerine kurulu alan, fotovoltaik panel çatılı 59 ev ve ticari merkezlerinden oluşuyor. Yapılarda yağmur suyu dönüşümü mevcut, çevre dostu malzeme kullanılıyor, ayrıca termal izolasyonla soğutma ve ısıtma masraflarının azaltılmasına özen gösteriliyor. Orta ölçekli bu proje, yeşil alanı, güneşe maruziyeti, alan genişliğini ve ulaşılabilirliği dengeliyor. Faz değiştiren malzemeler ve vakumlu yalıtım gibi kullanılan ileri teknoloji ile bina duvarlarındaki termal performans en üst düzeye taşınmış. Doğal kaynakları kullanması kadar genel yapı konsepti, seçilen yapı malzemeleri, kurulu güneş ve su sistemleri de dikkat çekiyor.
Tüm çatılar güney cephesine yerleştirilmiş standart büyük fotovoltaik panellerle kaplıyken, şebekeye bağlı tüm fotovoltaik sistemin kapasitesi 445 KWp. Çatı alanının arttırılması ve fotovoltaikler için ek alan oluşması için düz çatı tasarımları, asimetrik beşik çatıya çevrilmiş. Hizmet binası ve teraslı evler için de set çatı yapısı kullanılmış. Her iki çatı sisteminde de güney cephede panellerden oluşan geniş çıkıntılar var; bu sayede yaz aylarında bu cephede gölge elde ediliyor. Çatılar yağmur suyunu geri dönüştürecek sisteme sahip; bu sistem bahçe sulamayı sağlarken, binada geri dönüştürülen suların da tuvaletlerde kullanılmasına imkân tanıyor. Yıllık enerji üretimi 420 bin kilowatt-saat. Bununla birlikte enerji verimli evler, birincil enerji kaynaklarından yıllık 2 milyon kilowatt-saat tasarruf sağlıyor. Bu da yıllık 200 bin litre petrole denk geliyor.
Evler pasif ısıtma standartlarında ve pasif güneş ısıtmasından olduğu kadar, gün ışığından da en iyi biçimde faydalanmak üzere tasarlanmış. Tecrübeli mimar, geleneksel çatı sistemleri yerine geniş fotovoltaik paneller kullanarak enerji verimli evler elde etmiş ve artı enerji evleri (plusenergy houses) tabirini literatüre katmıştır. Bu evler, klasik müstakil ev fiyatlarından sadece yüzde 15 fazla fiyata sahip ve azaltılan enerji tüketimi, kısa sürede bu fiyatı telafi edebilmektedir.
Çatılarında fotovoltaik paneller olan bu yapılar, sürekli enerji üretimi yapmak amacıyla yola çıksa da sonucun bu kadar iyi olacağı düşünülmüyordu. Proje sonucunda, Schlierberg bölgesinde tüketilen enerjinin dört katı enerji üretiliyor. Sistem şebekeye bağlı ve ihtiyaç üstü üretilen enerji şebekeye aktarılıyor.
Almanya’daki bu yerleşim alanı, güneş enerjisinden faydalanma ve sürdürülebilirlik açısından güzel bir örnek. Yerleşim bölgesinde bol miktarda park, bahçe bulunuyor; araç dolaşımına izin verilmediği ve yaya, bisikletli dolaşımına müsait alanlar yapıldığı için ortam oldukça çevre dostu. Yerleşke halkına; uygun fiyatlı, estetik tasarımlı, bisiklet ve yaya yolları olan, verimli ekolojik ulaşım imkânlar da sunuluyor. Yaşayanlar bulundukları ortamın keyifli olduğunu dile getiriyorlar ve diğer binalarda yaşayanlara göre birçok avantajdan faydalandıklarını da ifade ediyorlar. Ekokent sakinleri; “kaynak verimli hayat tarzı, merkezi şehirleşme avantajları, kolay ve erişilebilir toplu taşım, çocuklara uygun alanlar (araç olmaması, parkların fazlalığı gibi), sağlıklı bina içi ısıtma ve hava kalitesi sebebiyle daha az hastalıkla karşılaşılması, aranılan sosyal çevrenin mevcut olması” gibi avantajlar sayesinde hayatı daha keyifli yaşıyorlar. Almanya bu konuda dünyaya öncü olmaya devam ediyor ve takdirleri topluyor. Bu ve benzeri çalışmlardan ilham alanların, “soğuk iklimlerde güneş enerjisinden bu kadar faydalanılıyorsa, Türkiye’nin şartlarında neler olur neler” deyip işe koyuldukları günleri görmek dileğiyle.
Kaynak: Diario Ecologia, Green Leaf, Inhabitat, E-architect, MNN, PV Upscale
