Asana, klasik yoga sisteminin üçüncü basamağını oluşturan fiziksel duruşları simgeler. ‘Oturmak’ anlamına gelen as kökünden türemektedir ve ‘sağlam, dengeli ve rahat oturuş’ anlamları taşımaktadır. Günümüzde yoga, asanalardan ibaretmiş gibi görünüyor olsa da asanalar sadece bedeni hareketsiz kılmaya ve böylece meditasyon sırasında meydana gelebilecek rahatsızlıklardan bedeni korumaya yönelik uygulanan pratikleri oluşturur. Yogilerin el kitabı yogasutralarda asana, kolay sabit ve rahat bir oturuşu ifade eden meditasyon oturuşlarını simgeler, fakat günümüzde beden esnekliğini sağlayamadığımız için meditasyon oturuşlarına hazırlamak amacı ile Vedantasutra ve Şivasutra’da yer alan asanalar uygulanır.
Zihin dengesini elde etmek için dengeli bir beden önemlidir. Bedeni rahat ve dengeli olan bir yoginin zihni de dengeli olacaktır. Bu yüzden asanaları, bedenden zihne giden denge yolculuğu olarak tanımlamamız yanlış olmayacaktır. Asanaların içsel ve dışsal olarak iki yararından söz edebiliriz. İçsel yararına baktığımızda;uygulayıcıyı zihnin kontrolünden uzaklaştırıp, Öz’e yaklaştırdığını söylemek mümkündür. Asana pratiklerinin tamamı evrenin kendisini var eden canlılardan oluşmaktadır. Kişi pratikleri yaparken gergin hissettiği kasına, titremelerine ya da nasıl göründüğüne değil tam olarak bulunduğu An’a odaklandığında, dış dünyadan kendi iç dünyasına olan keşif yolculuğunda önemli bir adım atmış olacaktır. Yoga and the Luminous kitabının yazarı Christopher Key Chapple’e göre asanalarda hayvanları taklit eden yogi, onların niteliklerinden etkilenerek yeni bir davranış biçimi kazanır. Mesela tavuskuşu pozunu uygulayan yogi denge, kartal pozunu uygulayan ise daha hızlı yoğunlaşma elde eder.
Dışsal yararı ise; daha sağlıklı bir beden ve zihinsel uyanıklığa sahip olmak olarak ifade edilebilir. Asana pozisyonundaki yogi, kutsal bir heykele eşdeğer kabul edilir. Dikkati tek noktaya yoğunlaştırmak nasıl zihin dalgalanmalarını, gel-gitlerini sona erdiriyorsa; asana da aynı şekilde bedendeki dengesizliği ortadan kaldırır. Her bir duruşun ayrı ayrı faydası bulunmakla birlikte yoga pratiklerinin konsantrasyonu arttırdığı;sindirim, solunum ve dolaşım sistemini desteklediği bilinmekte ve birçok hekim tarafından önerilmektedir. Aynı zamanda huzur ve dinginlik sağladığı gibi, ruh kası olarak bilinen iliopsoas kasını esneterek birçok psikolojik rahatsızlıklarda-depresyon gibi- tedavi edici özelliği ile gündeme gelmektedir.
Egzersizler sırasında başlangıçta zorlanmalar yaşansa da bedenin izin verdiği düzeyde düzenli pratik ile bedenin dengesi ve esnekliği sağlanabilir.
Asana uygulamalarının etkili yapılabilmesi için ortamda zihni o andan farklı bir yere yönlendirebilecek, mum, tütsü, ayna, müzik gibi etkenler bulunmaması tavsiye edilir.
Rahat kıyafetler ve sessizlik tercih edilmelidir. Pratikler arttıkça beden esneyecek; beden esnedikçe, zihin de aynı ölçüde esneyecektir.
