Yapılan çalışmalar, özellikle maraton ve triatlon gibi dayanıklılık branşlarında kırmızı pancar suyunun içeriğindeki nitrattan dolayı oksijen tüketimini azalttığı ve egzersiz süresinde tasarruf sağladığını ortaya koydu.
Kırmızı pancar, doğal nitrat (NO3) içeren bir sebzedir. Nitrat, midede asitliğin de yardımıyla nitrit (NO2) ve nitrik oksite (NO) çevrilir ve bu şekilde kullanılır. Nitrattan nitrik oksit (NO) oluşurken mide asitliğinin yanında L-arjinine de ihtiyaç vardır. L-arjinin, kuruyemişlerde bolca bulunur.
Nitrik oksit, damar iç duvarını korur ve güçlü tutar, bunun sonucunda, sporda nabzın artmasından kaynaklanabilecek hasarlar önlenir. Damarları genişletir ve yüksek nabızlardaki antrenmanlarda damarları korur. Kas ve kalp kan akım hızını arttırır. Gerekli yerlere oksijen ulaşımını hızlandırır. Kas hücresi içinde enerji depolanması artar. Glikoz alımı azalır. Aynı zamanda glikozun yıkımı azalır. Mitokondri solunumu artar. Böylece, spor esnasında damar kanlanması ve oksijenlenmesi hızlanır. Kreatin fosfat (PCr) yıkımı azalır. Hepsinin sonucu olarak da, sporda dayanıklılık artar.
Sporcular daha çok kan pompalar ve daha çok nitrik oksit salınımı yaparlar. Yüksek nabızlarda antrenman yapan sporcularda nitrik oksit seviyesi spor yapmayanlara göre daha yüksektir.
Pancarın kök kısmı dışında yeşil yaprakları da tüketilebilir. Bu yapraklar bir çeşit antioksidant olan karoten ve sporcu performansında önemli minerallerden kalsiyum bakımından zengindir.
Nitrik oksit kapasitesini yüksek tutmanın yolları; antrenman, beslenme, mide asitliğinin gerekli sınırlarda olmasıdır.
Nitrik oksit üretimi engelleyen nedenler nelerdir?
- Mide asitliğinin bozulması: Antiasit ilaçlar, mide koruyucular
- Mide asitliğini bozan her etken nitratların nitrik oksite dönüşümünü engeller.
- Nitrik oksiti sadece kırmızı pancardan mı alırız?
- Yeşil yapraklı sebzeler nitrik oksit bakımından oldukça zengindir.
Sporcular ne zaman kırmızı pancar tüketirse sporda maksimum fayda görürler?
Spordan yarım saat önce 500 ml kadar pancar suyu tüketimi sportif performansı olumlu yönde etkiler, antrenman süreleri dolayısıyla dayanıklılık süreleri uzar.
Nitrik oksit hangi miktarlarda tehlikelidir?
Nitrik oksitin güvenli olmayan tüketimlerinde vücutta toksisite görülebilir. 8-10 gram alımı ciddi ince ve kalın barsak iltihabına, idrar ve dışkıda kan görülmesine ve ölüme neden olabilir.
Sporcu performansına önemli etkileri nelerdir?
- Daha yoğun antrenmanlara imkân sağlar.
- Yağsız kas kitlesi artışına katkıda bulunur. Antrenman ve yarış sonrası toparlanmayı sağlar.
Ne kadar alınmalıdır?
En ideal alım miktarı olan 0,5 litre pancar suyunda 90-126 mg nitrik oksit (1,8 mg/kg : vücut ağırlığı başına ) bulunur. 6-8 saat yüksek düzeyde vücutta kalır. 5-25 dakika sürekli maksimal efor sağlar.
Not: Sporcular genel beslenmelerine dikkat etmelidirler. Bu tür öneriler tek başına sportif performansı arttırmaz. Ancak düzenli ve dengeli bir beslenme programının içinde maksimum fayda sağlanabilir.
