Alberta Üniversitesi’nden bir grup mühendis, lazer kullanarak çok küçük olan sinir hücrelerini birbirleriyle birleştirmenin bir yolunu buldu. Bir nevi kaynak makinesi gibi çalışan ve yüzde 90 verimi olan bu yeni teknoloji, herhangi bir şekilde sinir hücreleri zarar gören insanlar için umut vadediyor.
Nöronlar yani sinir sistemimizi oluşturan özelleşmiş hücreler, elektrik sinyallerini çevresel sinir sistemi boyunca, omurilikte ve beyin içerisinde taşımaya yarar. Nöronlar birbirleriyle “sinaps” adı verilen boşluklardan birleşir. Sinapslar bir kağıdın binde biri kalınlığındaki boşluklardır, yani nöronlar birbirlerine değerek birleşmezler. Mesajların iletimi çoğu zaman bu sinapslara salınan “nörotransmiter” ismindeki maddelerle yapılır. Nöronların pek çoğu ise iletimi hızlandıran ve nöronu koruyan yağ asitlerinden yapılma “miyelin” ismindeki yapı ile kaplıdır.
Eğer ki herhangi bir sebeple miyelin kılıflarınız zarar görmüşse, nöronlarınız iletim sırasında sorunlar yaşar, hatta mesajları iletemez. Bu zarara iltihaplanma sebep olabilir, aşırı alkol tüketimi, çeşitli keyif yapıcı maddelerin kullanımı, kaza sonucu oluşan zedelenmeler veya virüsler. Olgunlaşmış nöron hücreleri bölünemedikleri için, kendi kendilerini de onaramazlar. Bu durumda tedavisi çok zor hastalıklar ortaya çıkabilir.
Yeni geliştirilen teknoloji nöronların zarar gören uçlarını es geçerek, iki nöronun yağ asitlerinden oluşan çeperini birbirine kaynaklıyor. Femtosaniye lazerleriyle yapılan bu işlem hassas çalışma imkanı sağlıyor. Daha önce bu yöntemle vücudun başka hücrelerini birleştirmek mümkün olmuştu, bundan yola çıkarak denenen bu yeni yöntem ise yüzde 90 başarıyla çalışıyor. Önce nöronların hücre zarlarındaki yağ molekülleri arasında bulunan bağlar lazer yardımıyla kırılıyor, daha sonra bu iki nöronun bağları kırılmış yağ asitleri birbiriyle bağ yaparak kaynaştırılıyor. Bu durumda direk elektrik iletimi sağlamak mümkün oluyor.
Henüz yöntem sadece laboratuvar ortamında petri kapları içerisindeki izole edilmiş nöronlar üzerinde denendi. Kaynağı yapılan nöronlar cımbızla dürtülerek ve petri kabının içinde sürüklenerek dayanıklılığına da bakıldı; fakat henüz insan omuriliği üzerinde bu yöntemi denemek için vakit var. Teknolojinin geliştirilmesi ve çeşitli açılardan denenmesi gerekiyor.
Konu ile ilgili İngilizce makaleye erişmek için tıklayınız.
Yazar’ın serbest çağrışımı için tıklayınız.
Kaynak: IFL Science
