Suç, gizem ve gerilim edebiyatından doğan polisiye edebiyatın bugün de hâlâ geçerli olan şablonu, ilk kez 19. yüzyılın ortalarında Edgar Allen Poe tarafından ortaya kondu. 1930’lardaki Altın Çağ denilen dönemde ise bütün klişeleri belirlendi. O günden bu yana, yapısında fazla bir değişiklik olmamasına rağmen popülerliği artarak devam eden bu türün Türkiye’deki serüveni, Batı’daki kadar parlak olmadı. Oysa, 1866’da basılan Emil Gobariau’nun Orcival Cinayeti, Ahmet Münif tarafından 1881’de tercüme edilmiş; Ahmet Mithat’ın yazdığı ilk Türk polisiyesi Esrarı Cinayet de ondan üç yıl sonra 1884’te basılmıştı. Sonraki yıllarda bunu birçok tercüme ve yerli polisiye romanlar takip etti. Ancak polisiye hiçbir zaman, edebiyatın saygın bir köşesine konulmadı. Tabir caizse, üvey evlat muamelesi yapıldı, hafife alındı.Öyle ki, Peyami Safa gibi edebiyatımızın önemli bir yazarı polisiye türünde yazdığı Cingöz Recai romanlarını Server Bedii takma adıyla yayınlamayı tercih etti. İşin garibi yıllar sonra ondan başka ünlü yazarlarımızın da takma adla polisiye roman yazdıklarının ortaya çıkmasıydı. Bunların da herhalde en tanınmışı F.M. İkinci adıyla Mike Hammer romanları yazan Kemal Tahir’dir.
Polisiye edebiyatımız, gördüğü büyük ilgiye rağmen, birkaç yazarımızın kaleme aldığı sınırlı sayıdaki romandan daha fazlasını üretemedi. Polisiye hikaye ise neredeyse hiç yazılmadı. Son otuz yılda ise polisiyemizde büyük bir hareketlilik oldu. Polisiye yazarlarının sayısı hızla arttı. Başka türde yazan yazarlar da bir form olarak polisiyenin imkanlarından yaralanmaya yöneldiler. Birçok polisiye roman, kitapçı vitrinlerinde boy göstermeye başladı. Polisiye romanların bu kadar çoğalmasına rağmen, aynı durumu polisiye hikayede göremedik. Bunun en önemli nedeni ise, polisiye hikayelere yer veren dergilerin olmamasıydı.
Polisiye Dergi Dedektif
İnternet üzerinden yayın yapan Dedektif Dergi, işte tam da bu amaçla dedektif romanları yazarı Gencoy Sümer ve polisiye sevdalısı dijital reklamcı Turgut Şişman tarafından 2017 yılında kurulmuş. İlk sayıda yayınlanan Editör’den köşesinde, Dedektif’in her zaman hikaye ağırlıklı bir dergi olacağını duyurmuşlar. Bunun nedeni de polisiye edebiyattaki en önemli anlatı türünün hikaye olduğunu düşünmeleriymiş. Polisiye üzerine yazan, düşünen, araştıran herkesi Dedektif Dergi’ye davet etmişler. Sonuçta, yakında 16. Sayısını çıkaracakları dergide bugüne kadar yüzden fazla polisiye hikaye yayınlanmış. Derginin geçmiş sayılarına baktığınızda müthiş bir arşivle karşılaşıyorsunuz. Burada pek çok tanınmış ismin yanı sıra, yeni ve genç yazarların başka hiçbir yerde yayınlanmamış hikayelerini okumanız mümkün.
“İpuçlarını takip edin!” sloganıyla yola çıkan Türkiye’nin ilk ve şimdilik tek polisiye e-dergisi Dedektif Dergi’nin, üç yıl boyunca polisiye edebiyatımıza kazandırdığı birçok isim var. Geçen yıl, yazarların hikayelerinden oluşan bir seçki yayınlamışlar. Bu yıl da ikinci seçki, Herdem Yayınevi tarafından Velinimet Kırtasiyesi adıyla basılmış. İçinde on beş yazardan on beş hikaye yer alıyor. Her iki seçkiyi dedektif romanları yazarı Gencoy Sümer düzenlemiş ve yayına hazırlamış. Dergi yazarlarının hikayelerinden oluşan bu prestij kitapların yayımına düzenli biçimde devam edileceğini de öğrendim.
Dedektif Dergi’de sadece polisiye hikayeler yer almıyor. Polisiye ile bağlantılı gerilim, korku, gizem, suç ve bilim kurgu hikayeleri okumanız da mümkün. Tabii makaleler de var ayrıca. Çeşitli araştırma ve inceleme yazıları, polisiye bulmacalar her polisiyeseverin ilgisini çekecek nitelikte. Dergide, 10. sayıdan itibaren polisiye yazarlarıyla yapılan röportajlar yayınlanıyor. Oldukça kapsamlı ve nitelikli bu röportajların bugüne kadarki konukları Suphi varım, Ayşe Erbulak, Günay Gafur, Gençosman Denizci, Necati Göksel ve Arkın Gelişin.
Sesli Hikaye Dinle
Dedektif Dergi’de rastladığım güzel bir uygulamadan da söz etmek istiyorum size. Yayınlanan hikayeleri, yazarlarının sesinden dinlemeniz mümkün. Bu, benim çok hoşuma gitti. Derginin Hikaye Dinle kısmına girdiğinizde dilediğiniz hikayeyi kulaklığınızı takıp dinleyebiliyorsunuz. Hikaye Dinle adı verilen bu projenin belirli bir sürede tamamlanması hedeflenmiş. Proje sona erdiğinde polisyeseverlere gerçek anlamda sesli bir polisiye hikaye kütüphanesi hizmeti sunulmuş olacak.
Polisiyeseverlere Dedektif Dergi’ye mutlaka bir göz atmalarını tavsiye ediyorum. Pişman olmayacaklarına eminim.
Konuk Yazar: Ali Osman Kılıç
