Permaculture internet sitesindeki Flo Scott’un yazısında Mel Rees gıda atığı konusunda herkese meydan okuyor. 2014 tarihli bu habere göre Mel, 100 günde gıda atığını azaltmayı planlamış.
İstatistiklerden sıkıldım gerçekten; vereceğimiz sayıların azı, daha az önemliymiş gibi hissediyorum bu şekilde. İsrafın her türlüsü çok çirkin. Ufak bir araştırma ile kurumların istatistik verilerine ulaşabilirsiniz zaten. Dünyanın bir yerlerinde ya da belki yanı başımızdaki mahallede aç gezen insanlar var. “Temiz suya erişim haktır” derken içecek herhangi su bulamayan insanlar var. Toplama sahalarına bir daha kullanılmamak üzere giden ya da gidemeyen birçok atık diğer canlılara, doğaya ciddi zararlar veriyor.
Neyse biz yine de insanlara böyle oyunlarla farkındalık yaratmaya çalışalım. Çıkışımı mazur görün lütfen amacım böyle çabaları kötülemek değil ama insan bazen hayret ediyor.
Atık ve Kaynaklar Hareketi Programı’na (WRAP) göre son beş yıldan fazladır İngiltere’de yaşayan insanlar, evlerindeki gıda atığını yüzde 21 oran ile azaltmayı başardı. Bu iyi bir başlangıç sayılır. Neden bizler de kendi evimizde bunu denemeyelim?
Hove şehrinde yaşayan Mel Rees, Brighton’daki kâr amacı gütmeyen dayanışma grubu şirketi The Green Centre‘in yöneticisi. Şirket, çevre konuları hakkında insanlara eğitim veriyor.
Bir pazartesi sabahı uyandığında, dolaplarındaki tüm her şeyi kullanana kadar daha fazla bir şey almamaya karar veren Mel’in kendi gıda atığını azaltmak amacıyla oluşturduğu üç temel kural ise şöyle:
1. Herhangi bir yiyecek ve içecek satın almadan mutfaktaki tüm her şeyi tüketmek.
2. Eğer bir arkadaşla bir şeyler yemek için dışarıda buluşulacaksa veya akşam yemeği için davet edilmişse bunda bir sorun yok.
3. Herhangi birine herhangi bir yemek için bir şey sormaya izin yok.
4. Mel daha sonra dördüncü bir kural daha ekledi: Diğer insanların gıda atığı kabul edilebilir.
Mel “Bütün kendi gıdamı kullanmak amacıyla başlamıştım fakat birkaç gün içerisinde gıda atığına meydan okumam komşularım ve arkadaşlarımın da ilgisini çekti” diye söylüyor. Kuşkusuz bu durum onu yaratıcı yemekler yapmaya itti, dolabında bulunan malzemelerle sıradışı tarifler denedi fakat bu meydan okuma süresince gerçekten eğlendi de.
“100 günü tamamladığında neler olacak?” diye sorduklarında Mel, bu sefer de başka bir meydan okuma planı ile cevaplıyor: Günde 1 euro ile market alışverişi yapmak! Marketteki gıda alışverişine günde sadece 1 euro harcamak gibi bir plan yapmış o dönem. Mel, “İhtiyacımız olanın gerçekten az gıda olduğunun hâlâ şaşkınlığı içerisindeyim. Sadece 2 euro ile 2 kilo kırmızı mercimek satın alabiliyorsunuz” diyor. Mel’in arka bahçesinde bazı sebzeleri yetiştirdiğini de ekleyeyim.
Haberin yazıldığı sırada Mel, 71’inci günündeydi. 100 günlük meydan okumayı tamamladığını tahmin ediyorum. İnsanların genellikle aylık alışveriş yaptığını düşünürsek zorlayıcı olabilir ama bence denemeye değer. Zaten adı üstünde meydan okuma! Zorlayıcı olmalı. Bazen adımları eğlenceli hale getirmek işleri kolaylaştırabilir. Elbette Mel’in yaşadığı yer, zaman ve koşullar bizim içinde bulunduğumuz durumdan farklı olabilir ama bize örnek olarak küçük adımlar atmamıza vesile olabilir. Kendi meydan okumanızı yaratarak yapabileceklerinizin sınırlarınızı ileriye taşıyabilirsiniz.
Gıda atığınızı azaltmak için öneriler:
1. Liste yapın. Ne yiyeceğinizi belirleyin ve alışverişe gitmeden önce bunun için neler lazım listeleyin. Sadece listede olanları, neye ihtiyacınız varsa satın alın.
2. Taze şeyleri çöpe atmayınız. Yumuşamış meyvelerden smoothy’ler (sıvı meyve püreleri) ve biraz eskimiş sebzelerden de çorba yapabilirsiniz.
3. Kalanları atmayın. Yemek yaparken artan parçaları atmak yerine kaplarda biriktirin, birkaç gün sonra sakladıklarınızı yemeğinize ekleyebilirsiniz.
4. Sırayla kullan. Yeni bir yiyecek aldığınızda eskilerini öncelikle kullanın yeni aldığınızı daha sonra. Böylece eskilerin daha da kullanılmaz hale gelmesinin önüne geçebilirsiniz.
5. Kompost yapın. Bazı gıda atıkları ne yazık ki kaçınılmaz. Kendimiz için tüketemeyeceksek bu atıkları kompost için değerlendirebiliriz.
