Bir insan genellikle dokuz ayda doğum yapar. Bir devekuşu 42 gün sonra kuluçka yumurtasından çıkar. Peki dinozorların doğumu kaç gün veya kaç ayda gerçekleşir?
Bilim insanları, dinozor embriyolarının yumurta içindeki olgunlaşma sürecinin aynı familyanın devamı olduğu düşünülen kuşlardan en az dört kat daha uzun sürdüğünü tespit ettiler. Amerikan Doğal Tarih Müzesi, Calgary Üniversitesi ve Florida Eyalet Üniversitesi’ndeki bilim insanları iderliğinde yürütülmüş olan bu çalışma, Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda da yayınlandı.
Araştırmacılar, Moğolistan’da bulunan ve 71 ila 75 milyon yıllık olduğu tahmin edilen Protoceratops türü bir dinozor fosili üzerinde yaptıkları incelemede, yumurta içindeki diş gelişiminin en az 83 günlük bir kuluçka sürecine işaret ettiğini belirlediler.
Florida Eyalet Üniversitesi profesörü Gregory Erickson “Bunlar herhangi bir hayvanın dişlerinin gelişim sürecinde ortaya çıkan çizgilerdir” açıklamasında bulundu. “Ağaç halkalarına benzerler ve günlük olarak bırakılırlar. Dinozorların gelişimlerinin ne kadar sürdüğünü görebilmek adına onları sayabiliriz.“
Erickson’un açıklamasının devamı ise şu yönde: “Dinozorlar hakkındaki en büyük soru işaretleri arasında “embriyolojik gelişim süreçleri”yle bağlantılı sorular yer almakta; bu konuya dair bulgular, neredeyse yok denilebilecek kadar az. Yumurtaları sürüngenler gibi (krokodiller ve kertenkele) gibi yavaş yavaş mı kuluçkalanırlardı; yoksa kuşlar gibi hızlı mı kuluçkalanırlardı?“
Dinozorların yumurtaları, alabildiğine büyüklerdi. Kimileri yaklaşık dört kilogramdı ve bir voleybolu topu büyüklüğündeydi.
Çalışma ortak yazarı Amerikan Doğal Tarih Müzesi’nde Macaulay Küratörü Mark Norell, “Dinozor embriyolojisi hakkında çok az şey biliyoruz. Oysaki gelişme, yaşam öyküsüyle olduğu kadar evrimin pek çok yönüyle de ilgilidir” dedi. “Ancak BT tarayıcıları ve yüksek çözünürlüklü mikroskoplar gibi ileri araçlar yardımıyla, 20 yıl önce hayal bile edemediğimiz keşifler yapıyoruz. Bu çalışma, yeni teknolojinin de katkılarıyla yeni fikirlerin ortaya konulmasına dair harika bir örnek.”
Erickson, dinozor yumurtalarının kuluçka süreleri açısından son derece ilginç olduklarını belirtti. Yumurtlama dönemleri, yumurta döken hayvanlar için en tehlikeli dönemlerden biridir; çünkü yumurtalar yırtıcı hayvanlar tarafından çalınabilirler veya sel baskını, kuraklık benzeri doğal afetler onları yok edebilir.
Erickson, “Dinozorlar bol miktarda yiyecek ve enerjiye ihtiyaç duyan sıcak kanlı, büyük yaratıklardı. Öte yandan en küçük dinozorun bile olgunlaşması, kuluçka süresi dahil, en az bir yılı bulmaktaydı. Bu yüzden asteroid dünyaya çarptığında dinozorlar kendilerini çok dezavantajlı bir durumda buldular ve sonları kaçınılmaz oldu” değerlendirmesinde bulundu.
Çalışma, ABD Ulusal Bilim Vakfı, Macaulay Ailesi ve Kanada Doğa Bilimleri ve Mühendislik Araştırma Konseyi hibesi tarafından desteklenmiştir.
Kaynak: Eurek Alert, FSU News
