Otobüsleri ve kamyonları rengarenk boyayarak süsleme sanatı Pakistan kültürünün önemli bir parçası.
Mohammed Rafiq de bu sanatı çabucak öğrenmiş ve ülkenin her yerini dolaşan otobüsleri boyayarak yeteneğiyle ün kazanmış. Fakat, milyonlarca Pakistanlı gibi Rafiq de okula gidememiş ve çocuk yaşta çalışmak zorunda kalmış.
Eski günleri hatırladığında, “Evden kaçıp işi öğrenmek için otogara giderdim. Çıraklığımın ilk yılında hiçbir ücret almadan sadece yiyecek karşılığı çalıştım. Çok zor zamanlardı. Okul masraflarını karşılamaya gücü yetmeyen aileler çocuklarına boyama veya el işi sanatını öğretir. Bu işte çalışan birçok çocuk var ama çaresizler. Başka ne yapabilirler ki?” diyor Rafiq.
Günümüzde bir otobüs boyacısının günlük kazancı yaklaşık 600 rupi (6$). Rafiq kazandığı parayla kıt kanaat geçindiğini, çocuklarına iyi bir eğitim sağlayamadığını ve her ay kirasını zar zor ödediğini söylüyor. Onu ayakta tutan şey ise işine olan tutkusu. “Bana ‘kaka* boyacı’ derlerdi. Çok saygın biriydim. 40 yılda en az 5 bin otobüs boyadım. Ünüm tüm Pakistan’a yayılmıştı ama yine de fazla para kazanamıyordum. Kimi bu işi tutkuyla yapar, kimi de mecburiyetten. Biz bu işi kalbimizle yapardık; fakat yeni nesil bunu sadece günlük iş olarak görüyor” diyor.
Herhangi bir koruyucu ekipman veya önlem olmadan 40 yılı aşkın bir süre bu işte çalışmak etkilerini göstermeye başlamış. 69 yaşındaki Rafiq, katarakttan ve akciğer yetmezliğinden muzdarip. “Hastalığımın sebebi boyalar, kimyasallar, tiner ve egzoz gazları” diyor zorlukla nefes almaya çalışırken. Birlikte çalıştığı diğer birçok boyacı da aynı hastalıktan şikayetçi, fakat hiçbirinin tedavi olmak için yeterli maddi gücü yok. “İşimi seviyordum, fakat sonrasında ortaya çıkabilecek sorunlarla ilgili hiçbir fikrim yoktu. Bu işte 40 yıldan fazla deneyimim var, ama artık yaşlıyım ve çalışamıyorum. Evde yalnız oturmaktan sıkıldığım için son günlerimi geçirmek üzere hala otogara gidiyorum. Burada mutlu oluyorum.”
İşine olan tutkusuna rağmen Rafiq başkalarının bu işi yapmasını istemiyor: “Daha fazla insanın bu işi yapmasını istemiyorum. Hayatım boyunca para biriktiremedim, çocuklarıma iyi bir eğitim sağlayamadım. Şans hiç benden yana olmadı.”
*Kaka, Pakistan ve Hindistan’da konuşulan bir Hint dili olan Pencapça’da bebek anlamına geliyor.
Kaynak: Al Jazeera
