Hepimizin bildiği üzere, sıklıkla çöplük ya da gübreyle bağdaştırılan ve atmosferde karbondioksitten yirmi beş kat daha fazla ısı hapseden metan, zararlı bir gazdır. Ancak bazı girişimcilerin yardımı metan gazının bu kötü şöhretini değiştirmek üzere.
Çöp sahaları, doğası gereği katı atıklardan bakteriyel yollarla metan gazı sızdırır. Bu durum bazen talihsiz sonuçlar doğurabilir. Pacific Standard‘ın bir raporuna göre 1980’de Washington‘da bir çöp sahasından yeraltına sızan metan gazı yakınlardaki bir kasabada patlamalara yol açmış; yirmi yıl sonra ise Meksika’da bir çöplük, birikmiş gaz nedeniyle büyük bir patlamaya sebep olup yüzden fazla binaya zarar vermiştir.
Amerika’daki çöp sahası sahiplerinden, artık bu felaketlere bir son vermek ve sera gazı salınımını durdurmak için metan sızmasını engellemeleri istendi ki bu pek de ucuz sayılmazdı. Ancak devlet yardımı ve teknolojideki ilerlemelerin sayesinde atık şirketleri, ürünlerini kâra çevirme şansına sahip.
Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı, çöp sahası sahiplerine maddi teşviklerle destek çıkarak metan gazını enerjiye çevirmeleri hususunda güç sağlıyor. Metanı bir enerji kaynağına çevirme süreci pahalı olsa da ABD Çevre Koruma Ajansı bu işlemi gerçekleştirilmeye değer görüyor.
Çöpler, birkaç hafta içinde metan gazı üretmeye başlar. Çöplerden ayrılmış ve bir vakuma bağlanmış metan, borularla biriktirilir. Vakum gazı ayırır ve gaz saflaştırılmak için bir tesise alınır. Metan su ısıtmak için yakılabilir, böylelikle elde edilen buhar türbinlerin elektrik üretmesini sağlar veya bunun yerine saflaştırılmış metan, doğalgaz olarak kullanılabilir. Bugün ABD’de 6 bin çöp sahası metan gazından fayda sağlıyor.
Metan gazını kullanılabilir hâle getirmek çok pahalı bir iştir. Pacific Standard’ın açıklamasına göre, 3 MW’lık elektriği üretecek ekipmanı içeren bir tesis, beş milyon dolardan daha fazla tutar. Gaz sıkıştırıcı ve tedavi sisteminin de içinde bulunduğu diğer ekipmanlar da yaklaşık olarak beş milyon dolara mâl olacaktır. Bu sebeplerden ötürü devlet yardımı çok önemlidir. Sistemin değeri şirketlerin doğal gaz satarak ödeyebileceğinden çok daha fazladır, ancak devletin desteğiyle metanı kullanılabilir hâle getirmenin ederi azaltılabilir.
Teşvik tedbirleri bunlarla da sınırlı değil, Yenilenebilir Yakıt Standartları‘nın (RFS) devlet destekli programıyla rafinerilerin, çöp sahası sahiplerinden gaz alarak bunları taşıt yakıtına dönüştürmesi sağlanıyor. Bu gelişmeyle ülkede yenilenebilir yakıt kullanımının 2022 itibariyle 36 milyar galona yükselmesi bekleniyor.
Gaz sızıntıları devam ettiği sürece, metan daha temiz ve kolay ulaşılabilir olduğundan kömürün önüne geçecek bir enerji kaynağı gibi görünüyor. Ayrıca karbondioksit ve su gibi daha basit maddelere ayrılması yönünden yanmış metan, gaz olarak salınmasıyla kıyaslandığında çevreye daha az zarar vericidir. Tüm bunlar göz önüne alındığında Güneş ve rüzgâr enerjisi gibi temiz enerjilerin yaygınlaşmasıyla birlikte metan kullanımı da dünyaya birçok fayda sağlayabilir.
Kaynak: The Plaid Zebra
Başlık Fotoğrafı: Mihai Brasoveanu
