“Hem realistim, hem romantik bir tarafım var. İyimserim. Dünyayı, insanı, çiçeği severim. Karanlıkları sevmiyorum; karanlık yazmadım hiçbir zaman. Acılı, hafif tertip biberli şeyler yazdığım oldu ama zehir zemberek asla yazmadım”
Cumhuriyet döneminin ilk kuşak kadın yazarlarından olan Cahit Uçuk, 1909’da Selanik’te doğdu. 2004 yılında İstanbul’da vefat etti. Yaşamına pek çok başarı sığdırdı. Yazdıkları çok sevildi, erkek sanıldı, aslında Cahide olduğu öğrenilince tepkilerin yağdığı da oldu. Fakat o, kalemi hiç elden bırakmadı.
Annesi Hadiye Hanım, Selanik, babası İbrahim Vehbi Bey ise Diyarbakırlıdır. Vehbi Bey, son Osmanlı Meclisi’nde Siverek Milletvekilliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sonrası kaymakamlık yapmıştı. Gerek imparatorluğun parçalanması, gerekse Vehbi Bey’in görevi gereği Cahit Uçuk’un çocukluk ve gençlik dönemi Anadolu’da geçti.
Anne ve babasının okumaya olan düşkünlüğü ve zengin kütüphaneleri sayesinde Türkiyeli ve yabancı yazarlarla çok küçük yaşlarında tanıştı. Abdülhak Hamid ve Tevfik Fikret’in yapıtlarını daha anlamlarını bilmeden ezberlemişti. Maksim Gorki ve Victor Hugo’yu odasındaki dolap kapaklarına fotoğraflarını asacak kadar severdi. Etkilendiğini ifade ettiği diğer yazarlar, Yunus Emre, Halit Ziya, Reşat Nuri, Ömer Seyfettin, Faruk Nafiz, Nazım Hikmet, Peyami Safa ve Halide Edip idi.
Uçuk, küçük yaşlarından itibaren şiirler yazar, günlük tutar. On altı yaşlarında, bir akrabası aracılığıyla Abdülhak Hamid ile tanışır ve incelemesi için ona şiir defterini bırakır.
Hamid, üç ay sonra defteri geri verdiğinde arka sayfasına yazdığı yarım sayfa notta, yazmaya karşı yetenekli olduğunu, biraz daha çalışırsa daha iyi eserler yaratabileceğini, ancak nesir yazarsa daha başarılı olacağını, düşündüğünü iletir. Şairin bu yorumu Uçuk’u hem yüreklendirir, hem de nesir yazmaya yöneltir.
İlk yapıtı 1935’te Yarım Ay dergisinde yayınlanan “Bir Masal ki Herkes Okumalı” adlı hikayesiydi. Uçuk, edebiyatın birçok türünde yapıtlar verdi. On beş roman, dokuz hikaye kitabı, beş piyes, on iki çocuk romanı, on bir çocuk hikâye kitabı, on masal kitabı, bir destan, bir şiir kitabı ve anı kitapları yazdı.
1937’de Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından bastırılan “Türk İkizleri” adlı çocuk kitabı ile 1958’de Uluslararası Çocuk Kitapları Birliği’nin “Hans Christian Andersen Şeref Armağanı” ödülünü kazandı. Döneminin çok okunan yazarlarından olan Uçuk, yapıtlarında yurt ve doğa sevgisi, aile ilişkileri, Anadolu insanlarının yaşamı temalarını işledi.
Kaynak: Hale Kolay, CAHİT UÇUK’UN ÖZYAŞAM ÖYKÜSÜ: OTOBİYOGRAFİ VE KADIN TARİHİ, Yükseklisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir-2009.
Görseller Kaynak: İstanbul Şehir Üniversitesi e-arşiv
