Anatomik olarak aslına tıpatıp, tüm kıvrımları ile benzeyen beyin motifli kilimler dokumak…
Bu fikri ilk duyduğumda görsel ders kaynağı olarak bir okulda mı kullanılacağını ya da öğrencilere verilen bir anatomi ödevi mi olduğunu merak ettim. Ancak, estetik algımıza değişik bir kapı açan bu dokumalar, benim tahminlerimden çok daha sade bir amaç için ortaya koyulmuş bir proje.
Doktorlar ve hastalar için, beyin fonksiyonlarını ifade eden bir araç ya da daha da basitçe ortada herhangi bir problem olup olmadığını anlamak amacı ile yapılan zorunlu bir test olarak görülen beyin taramaları ve fonksiyonel MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme: Beyne giden kan damarlarındaki yoğunluklara bakarak beynin aktif bölgelerini tespit etmede kullanılan bir görüntüleme yöntemi) tıp dünyasını oldukça ileri götüren uygulamalardır. Ancak bu uygulamalardan elde edilen sonuçlar nakış ustası Karen Norberg ve Marjorie Taylor‘ın gözünde birer sanat eserine dönüştü. Hatta sadece bu gayeye dayanarak bir müze bile açıldı.
Müzenin kurucularından ve sanatçılarından Marjorie Taylor aynı zamanda Oregon Üniversitesinde çalışan bir psikolog. Bize tüm serüvenini şöyle aktarıyor: “Bu görüntüleme yöntemleriyle karşılaştığımda onlara medikal bir test olarak değil, nakış algımın getirdiği bir perspektifle birer ilham kaynağı olarak baktım. Beyin korteksinin kıvrımlarının kadife kumaşla birlikte ne kadar muhteşem görüneceği fikri geldi aklıma ve bunu hayata geçirmek istedim.”
Taylor’ın ilk çalışması gri bir zemin üzerine koyu mavi kadife işlenmiş beyin kıvrımları… Bununla birlikte tamamladığı dört eser uzun yıllar iradeyle sürdürülen bir çalışmanın eseri.
Anatomik Aslına Uygun Beyin Dokumacılığı Sanat Müzesi küratörü Bill Harbaugh ziyaretçileri şu mesajla müzeye karşılıyor: “Bu, dünyanın en büyük anatomik aslına uygun beyin dokumacılığı koleksiyonu. Sinir bilimi, nöroekonomi ve disseksiyon (Bir organın parçalarına ayrılarak çıkartılma işlemi) dallarından esinlenilerek geliştirilen bu koleksiyon; fonksiyonel MRI görüntüsü temel alınarak dokunmuş bir kilim, disseksiyon yapılmış bir beynin örgü haline getirilmiş eseri ve üç tane PET testine dayanarak işlenmiş nakıştan oluşmakta. Sanatçılarımız Norberg ve Taylor’ın uzun süren çalışmalarının ürünü olan bu eserler şu anda müzemizde sergilenmektedir. Bunları yaparken faydalandıkları teknikler, geleneksel Nova Scotian kanaviçe işleme yöntemi, dokuma, nakış, aplike, boncuk işi ve kroşe örgüsünden oluşmaktadır. Pamuk ve metalden yapılmış iplik, kumaş, boncuk, bakır tel, fermuar ve elektronik bazı gereçlerin materyal olarak kullanıldığı bu teknikler bize beynin en ince ayrıntılarını görsele aktarabilme şansı tanıyor. Ancak sanatçılarımız ne kadar aslına uygun yapıyor da olsa, biz bu sanat eserlerinin fonksiyonel MRI ya da PET görüntülemelerini açıklamak için bir rehber olarak referans gösterilmesinin sorumluluğunu almıyoruz.”
Kaynak: Dangerous Minds
Hazırlayan:Esra Aydın
