Beyinlerimiz karmaşık bilgisayarlara benzer organlar niteliğini taşırlar; hatta bazı insanlar en karmaşık organ oldukları kanısındadırlar. Buna rağmen bir bilim insanı beynimizin işlevini birebir taklit edebilen minik beyinler yaratmayı başarmış durumda.
Cambridge/İngiltere’deki bir laboratuvarda hiç alışkın olmadığınız bir şeyle karşılaşmanız mümkün: Küçük, cam bir plakada yetişen minik insan beyni kopyaları.
Bu beyinlerin yaratıcısı, Madeline Lancaster, küçük bir kızken ilk defa insan beynini detaylıca araştırmakta karar kıldığı günü şöyle anlatıyor: “Babam da bir bilim insanıydı ve bir gün kendisi mikroskobuyla bir nöronu incelerken benim de incelememe izin verdi. Sinirsel yapının ne kadar karmaşık; aynı zamanda ne kadar muhteşem olduğunu gördüğümde büyülenmiştim. Mükemmeldi.”
İnsan beyni, sayısı yüz milyarı aşkın (galaksimizde bulunan yıldız sayısıyla aynı) beyin hücresine sahiptir; tabii hücreler vasıtasıyla beynin diğer kısımlarına bağlanan binlerce sinapsı da unutmamak gerekir. Bu yüzden çoğu insanın, Lancaster da dâhil,insan beyninin evrendeki en karmaşık yapı olduğunu düşünmeleri hiç de şaşırtıcı değildir.
Ne yazık ki beynin sırlarını keşfetmek epeyce zor; hele ki işin, bilim insanının kafatasını kaldırıp altındaki dokuya göz gezdirmesi kadar kolay bir iş olmadığını göz önünde bulundurursak. Beynin yapısını daha iyi kavrayabilmek için, hayvan deneylerine başvurulmaktadır. Bu yüzden Lancaster, beynin yapısını ve gelişimini daha detaylı bir biçimde inceleyebilmek adına, laboratuvarda kendi minyatür beyinlerini üretiyor. Deri örneklerinden yetiştirilmiş kök hücreleri kullanıyor; sonra bunları, yoğun protein jeline eklemeden önce nöronlara dönüştürmek adına, besin ve vitamin havuzuna daldırıyor. Hücreler zamanla çoğaldıkça ve büyüdükçe, muazzam bir şekilde beyinlerimizin küçük birer örneği hâline dönüşüyorlar.
Lancaster’ın açıklaması ise şöyle: “Henüz bir algı sistemleri olmamasına rağmen, zamanla, beynimiz ve beynimizin gelişimi ile ilgili birçok sorunun cevabını bulabileceğimiz kanısındayım.” Videoda da görüldüğü gibi sonuçlar gerçekten heyecan verici. Lancaster’ın röportajını ve minik beyinleri görmek için kaynak linkine tıklayarak ulaşabileceğiniz videoyu izleyin.
Kaynak: BBC
