Kızıl Kmerler rejimi 20. yüzyılın en kanlı rejimlerinden biriydi ve bu grup bir soykırım meydana getirdi. Yaklaşık 2 milyon insanın ölümünden sorumlu tutuldular.
Resmi adıyla Kamboçya Komünist Partisi ilk olarak 1960’lı yılların başlarında isyancı grupları olarak kendilerini gösterdiler. Toplumun tüm üyelerinin eşit olduğu ve ekonomik üretimin sadece topluma ait olması gerektiğini savundular.
1970 yılında Amerikan destekli general Lon Nol Kamboçya’nın prensini devirerek iktidara geldi. General komünist karşıtıydı ve bu sebeple 1970 ve 1975 yılları arasında Kamboçya düzenli ordusuyla Kızıl Kmerler arasında iç savaş çıktı. 5 yıl süren iç savaşın sonunda Kızıl Kmerler galip gelerek iktidarı ellerine aldılar.
Kızıl Kmerlerin lideri Pol Pot 1963 yılından beri partiye liderlik ediyordu. Pol Pot gençlik yıllarında burs kazanarak Fransa’ya okumaya gitti fakat başarısız oldu. Kamboçya’ya geri dönen Pol Pot 1975 yılı itibarıyla fikirlerini pratiğe dökecek gücü elde etti ve işe koyuldu. Bu pratiğe dökme işlemi 4 yıl sürdü ve 1.5 milyon insanın canına mâl oldu. Bu da nüfusun yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyordu.
Pol Pot’un yaptığı ilk işlerden biri 1975 yılını “sıfır” yılı ilan etmek oldu. Rejimin amacı tarıma dayalı bir “sınıfsız toplum” yaratmaktı. Batılı kapitalizm fikirleri yasaklandı. Eğitimli insanlar, etnik azınlıklar hedef haline geldi. 2.5 milyon insan tarlalarda günde en 12 saat yetersiz besin ve dinlenmeksizin zorla çalıştırılmak üzere kırsal kesimlere sürüldü. Tarlalarının dışına çıkması yasak olan insanlardan duruma direnenler ise öldürüldüler. Pol Pot’un inandığı hayat dinsiz, parasız, eğitimsiz basit bir hayattı. Ona göre mükemmel bir toplum ancak bu şekilde yaratılabilirdi.
Kızıl Kmerlerin rejiminde gülmek yasak ve işkence yapılırken de ağlamak yasaktı. Gözlük kullanmak yasaklandı çünkü gözlük takmak kişiye entelektüel bir görünüm veriyordu. Bu rejim için kabul edilemezdi. Üç kişinin toplanıp bir şeyler paylaşması veya sohbet etmesi yasaktı. Bu durum rejime karşı bir tehlike olarak algılandığı için bu kişiler ya tutuklanıyor ya da öldürülüyordu. Kmer dili dışında yabancı bir dil konuşmak yasaktı. Doktorlar, öğretmenler… Kısacası eğitimli tüm insanlar hedef haline geldi ve öldürüldüler. Rejimde güzel olmak bile yasaktı. Kızıl Kmer rejimi ile ilgili çekilen belgesellerdeki tanık ifadelerine göre bir kız sırf başkaları ona güzel dediği için rejim tarafından katledilmişti.
Kamboçya’da okullar kapatıldı, batılı kıyafetler yasaklandı, para kullanımı yasaklandı, marketler ve dükkanlar kapatıldı, toplu veya özel ulaşım yasaklandı, rejim ile ilgili olmayan tüm eğlenceler engellendi, din yasaklandı, hükümet binaları ya kapatıldı ya da rejimin kullanması üzerine hapishanelere, bazıları ise çocukların beynini yıkamak için eğitim kamplarına dönüştürüldü, modern ilaç kullanımı yasaklandı. Rejimin liderleri dâhil ülkedeki herkes devrimin simgesi olduğu düşünülen siyah kostümü giymek zorundaydı.
Aile ilişkileri de büyük zararlar gördü. Rejim ihtiyaç duyduğu insan kaynağını ailelerden koparıp aldıkları çocuklarla sağlıyordu. 12 yaşlarındaki eli silahlı çocuklar beyinleri yıkanmış bir ölüm makineleri haline getirildiler. Anne ve baba rejimdi o yüzden sadece rejime itaat edilmeliydi.
Bu rejimin bilinen en iğrenç hapishanelerinden biri S-21 hapishanesiydi. Burada erkekler, kadınlar, çocuklar hatta bebeklerden oluşan 17 bin mahkûm vardı ve maalesef sadece yedi kişi buradan sağ çıkabildi.
Yine belgesellerdeki tanıklara göre bu hapishaneye getirilenlere Kızıl Kmer üyeleri işkence ediyorlardı ve kimin rejimin karşısında olduğuna dair sorular yöneltiyorlardı. Kimin rejim karşısında olduğunu bilmeyen insanlar bir süre sonra dayanamayarak kafalarından o anda geçen isimleri söylüyorlardı. Her kişiden işkenceyle bu şekilde alınan isimlerin sonucunda tüm toplumun giderek rejime karşı tehdit oluşturacağı bir durum ortaya çıkıyordu. Bugün S-21 hapishanesi soykırım müzesi olarak varlığını sürdürmektedir.
1977 yılında başlayan Vietnam ile sınır sorunları nedeniyle Kızıl Kmerler güçlerini kaybettiler ve 1979 yılında Vietnam kuvvetleri Kamboçya’yı işgal ederek Kızıl Kmerler’i püskürttüler. Ormanlık alanlara ve Tayland’a kaçan Kızıl Kmerler git gide güçlerini kaybettiler. Tayland’a konuşlanan Kızıl Kmerler Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak Kamboçya’nın tek ve doğru temsilcileri olarak tanınmaya devam ettiler. 1990 yılına doğru medyanın Kızıl Kmerler’in vahşetlerini gündeme getirmesiyle Birleşmiş Milletler Kızıl Kmerler’i tanımayı bıraktı. Bu sebeplerden ötürü 1991 yılına kadar Kamboçya’ya batı devletlerinden yeteri kadar yardım gelmedi. Rejimin geçmişte modern ilaç kullanımını yasaklaması, ülkede çok az sayıda doktor kalması, sıtma hastalığının yayılması gibi sebeplerden ötürü insanlar hayatlarını kaybetmeye devam etti.
1997 yılında ev hapsine atılan Pol Pot bir yıl sonra doğal sebeplerden dolayı öldü. 1999 yılı itibarıyla da Kızıl Kmer üyelerinin çoğu ya öldü ya da tutuklandı. 2000’li yıllarda Kızıl Kmerlerin liderlerinden bazılar ömür boyu hapis cezası aldılar. Bazıları ise yargılanma sürecinde öldüler.
Kamboçya’da yeni yetişen neslin büyük bir kısmı Kızıl Kmerler’den acı çeken ve hâlâ bu acıların psikolojik olarak izlerini taşıyan aileler tarafından yetiştirildiler. Bu sorun Kamboçya’nın ileri dönük sorunlarından biri olarak kendini gösterdi.
Kaynakça
• http://www.cambodiatribunal.org/history/cambodian-history/khmer-rouge-history/
• http://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-10684399
• https://www.youtube.com/watch?v=tpaDOkI4VzQ
• https://www.youtube.com/watch?v=mb36F9FGCi0
• http://gsp.yale.edu/literacy-and-education-under-khmer-rouge
• http://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-13006539
• https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_Kmerler#/media/File:Khmer_rouge_clothing.jpg
• Kedgley Laidlaw, Anais. ‘‘BRINGING JUSTICE TO CAMBODIA: REFLECTIONS ON DAME SILVIA CARTWRIGHT’S ROLE AT THE KHMER ROUGE TRIBUNAL.’’ Victoria University of Wellington Law Review. Sep2014, Vol.45 Issue 3, p459-469. 11p.
• http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1879785,00.html
