Leap Manifestosunun parti kongresindeki etkisi, iklim adaleti hakkındaki tartışmaların derinleşmesine, parti içinde ve dışında eko-sosyalist sol oluşturmaya olanak sağladı.
Kanada’nın demokratik sosyalist partisi Yeni Demokratik Parti’nin kuruluşuna karşı, şaşırtıcı bir şekilde, sırt dönen delegeler nisan ayında Edmonton’daki kongrede Thomas Mulcair’i genel parti liderleri olarak reddedip; partinin Kanada’da iklim adaleti hareketinde lider olması için partiye yeniden yön vermeye karar verdiler. Yeni Demokratik Parti’nin Alberta lideri Premier Rachel Notley’e de şiddetli bir şekilde karşı çıkarak, Leap Manifesto’yu desteklemekten yana oldular.
Leap Manifesto; küresel ısınmayı engellemek için Alberta’nın katran kumu petrol endüstrisine ve boru hatlarına karşı çıkan; enerji dönüşümünde büyük bir geçişi (leap atlamak demek) destekleyen radikal bir bildiri. Manifesto ilk olarak geçen sene federal seçimlerde açıklanmasına rağmen bu zamana kadar kimse dikkate almamıştı.
Manifesto’nun göze çarpan bazı açıklamaları şöyle;
“Bu değişim, bu toprakların asıl koruyucularına ve temek haklarına saygı duyarak başlamalıdır. Yöreye özgü topluluklar, kontrolden çıkan endüstriyel aktiviteye karşı nehirleri, ormanları, sahilleri ve bu toprakları korumakta her zaman önde olmuştur… Karayı zehirlemeyecek ve tükenmeyecek enerji kaynakları istiyoruz. Son araştırmalar, Kanada’nın 20 yıl içerisinde elektriğini %100 yenilebilir kaynaklardan yapabileceğini gösterdi. Yani 2050’ye kadar %100 temiz ekonomiye sahip olabiliriz.”
İsteklerinin yanı sıra, enerji verimli evler yapılması için, daha yerel ve temeli ekoloji olan tarım sistemi ve yerel ekonomiyi onarmak için yapılan denemelere engel olan bütün ticaret anlaşmalarının iptali için manifesto uluslararası bir çağrıda bulunuyor.Ayrıca, adaletin yeniden dengelenmesine de değinen manifesto; göçmenlik statüsünün kontrol altına alınması gerektiğinden, bütün çalışanlara koruma verilmesinden ve daha iyi, daha güvenli bir yaşam arayan bütün mültecilere kapıların açılması gerektiğinden bahsediyor. Yaklaşık 34,000 imza toplayan Manifesto, çalışan insanlara arasında Delivering Community Power gibi benzer kampanyaların da doğmasına sebep oldu.
Saskatchewan’daki ilçe seçimleri ve daha öncesinde Nova Scotia’daki hükümetin kaybedilmesi, hem Ontario’da hem de British Columbia’da hayal kırıklığına uğratan sonuçlar ve Manitoba’da gelecek 19 nisandaki muhtemel yenilgi YDP’nin seçimlerdeki kötü sonucuna karşı oluşan tepkiyi arttırdı. Tek istisnanın Alberta’da mayıs ayındaki seçimlerde NDP hükümetinin seçilmiş olması da kongrenin Edmonton’da toplanmasına neden oldu. Premier’in Edmonton’daki konuşmasında; federal lider Tom Mulcair’e eleştiri getirmekle beraber boru hatları konusunda da tartışmaya yol açtı. Premier’in kum tarı ihracatı için yeni boru hatlarının desteklenmesinde çağrıda bulunmasını Alberta’nın Çevre Bakanı “hainlik” olarak gördü.
Mulcair’in, işini kurtarmak için, kongrenin kabul edeceği herhangi bir programı uygulamaya söz vermesi gibi. Kongrenin toplandığı haftanın başında, eğer parti üyeleri karşı çıkmasını söylerse boru hatlarına karşı çıkacağını söylemişti. Tartışmaları ve ikilemleri göz önünde bulundurursak, önümüzdeki liderlik kampanyası zor olacağa benziyor.
Kongrede alınan son karar ise; Manifestonun, partinin tarihini, değerlerini ve isteklerini ifade ettiğini fakat bazı poliçelerin tartışılıp Kanada’nın birçok topluluğunun ihtiyaçlarına göre de değiştirilebileceği yönünde oldu. Ayrıca bu durum, YDP tarihinde partinin sosyal hareketlerinden dolayı ilgi odağı olmasının ilk seferi değil. Altmışlı yılların sonunda “Waffle Manifesto” ile özgür ve sosyalist Kanada için adımlar atılıp, manifesto yayınlamışlardı.
2001 yılında ise; Yeni Politika Girişimi (New Politics Initiative) evrensel adaleti, feminist ve çevresel hareketleri, gay haklarını savunan bir politik parti kurulmuş, federal kongrede YDP’den yüzde 40’lık bir oy oranlık destek almıştı. Umut verici başlangıcına rağmen; partinin başkanları parti üyelerine danışmadan, YDP adayının genel parti lideri seçilmesi için destekleyince parti dağılmıştı.
Ya Leap Manifesto’nun kaderi de NPI gibi olursa? Bu soru şu an için cevaplanamasa bile manifestonun kapitalist karşıtı çözümlere ihtiyaç olduğuna farkındalık getirmesi ve iklim tartışmasını derinleştirmesi olumluya işaret gibi gözüküyor… Ve tabii ki eko-sosyalistler bu konuyu her derecede inceleyip, önümüzdeki aylarda da her gelişmeyi destekleyeceklerdir.
Manifesto’nun sadece Kanada’ya değil, aslında dünya geneline farkındalık getirdiğini görebiliriz. Örnek vermek gerekirse; İngiltere’de İşçi Partisi lideri olarak demokratik sosyalist Jeremy Corbyn’in seçilmesinde hatta belki de ABD’de Demokratik Parti adayı sosyalist Bernie Sanders’ın destekçisinin şaşırtıcı derecede fazla olmasındaki sebep manifestonun getirdiği farkındalıktır.
YDP’nin iklim adaleti için anlaşmazlıklarını nasıl halledeceğini ise bir dahaki genel seçimlere kadar bekleyip, göreceğiz.
Kaynak: Climate & Capitalism
