Bu yıl 05 – 08 Aralık 2018 tarihleri arasında, Fransız Kültür Merkezi sinema salonunda, İletişim Çalışmaları Topluluğu ve Fransız Kültür Merkezi ile ortaklaşa olarak dokuzuncusu gerçekleştirilecek “İnsan Hakları Belgesel Film Günleri” fikri, Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) 20. Kuruluş Yılı kutlama etkinliklerini planlarken ortaya çıktı.
İnsan hakları savunuculuğu ile belgesel sinemacılık birbiriyle oldukça yakından ilişkili iki alan. Her ikisi de bakışını/dikkatini gerçekliğe yöneltmekte ve olmakta olanın yalın ve doğrudan aktarımını yapmakta. Kesişim noktaları ise toplumsal gerçeklik. Maalesef ülkemizde her iki alanda da gerçekleştirilen çalışma ve üretimler yeterince ilgi ve saygı görmemekte. Bu nedenle de insan hakları haftası vesilesiyle “belgesel film günleri” yaparak hem toplumsal hayatımızın sorunlu alanlarına dikkat çekmeyi hem de sanatçının emek ve üretimini izleyiciyle buluşturmak amaçlanmıştır.
9. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’nde yine Türkiye’de ve dünyada insan hakları açısından yaşanan çok farklı sorunlara yönelik izleyenlerde bir farkındalık ve duyarlılık oluşmasını amaçlayan Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) bu yıl 5-8 Aralık 2018 tarihleri arasında İzmir Fransız Kültür Merkezi’nde 9. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’ni gerçekleştirecek.
Günümüzde dünyada ve ülkemizde insan hakları bakımından yaşanan kriz nedeniyle, “İnsan Hakları Belgesel Film Günleri”nin bu yılki temasını, kabul edilişinin 70. yılında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin bizatihi kendisi oluşturmaktadır.
9. İnsan Hakları Belgesel Film Günleri’nde bu yıl, 10 Ekim 2015 tarihinde Ankara Garı önünde geçekleşen katliamı; öldürme kültürünü;Taliban sonrası Afganistan’da ahlaki suçların kadınları cendereye almak için nasıl kullanıldığını; Êzidilerin maruz kaldığı ayrımcılıkları; bir edebiyat çınarı Yaşar Kemal’in yaşamını; yurtsuz kalma ile yerleşik olma arasındaki sürtüşmeyi; savaş sonrası hayata tutunma ve başa etme çabalarını; gelinlik işçisi kadınları; Dilovası’nda plansız sanayileşmenin yol açtığı tahribatı; Suriyeli eşcinsel mültecileri; ağır koşullarda çalışmak zorunda kalan tekstil işçilerini; 2014 Dünya Kupası ve 2016 Olimpiyatları öncesinde Rio de Janeiro’da evlerinden zorla tahliye edilenlerin direnişlerini; plastik atıkları ayrıştıran ve geri dönüştüren Çinli çocuk işçileri; İran’da halktan gizlenen faili meçhul cinayetleri; ‘İmeceden mevsimlik işçiye’ bir köyün kapitalizmle imtihanını; gözaltında kaybedilen çocuklarını arama mücadelesi sürdüren anneleri anlatan ülke içinden ve dışından seçme belgesel filmleri izleyeceğiz.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da gösterilen filmlerden bazılarının yönetmenleri aramızda olacak ve filmlerine dair izleyicilerle söyleşi yapacaklar.
TİHV ile, dört gün boyunca İzmirliler, insan hakları savunucuları ve tüm sinemaseverler bir arada olacak ve dolu dolu bir belgesel film günleri geçirecek. Belgesel film günleri programını aşağıda bulabilirsiniz. Ayrıca tihvbelgeselfilm.org sitesinden de ulaşabilirsiniz.
5 ARALIK ÇARŞAMBA
12:00 ELİF
Süre: 79’ / Yönetmen: Elif ERGEZEN, Emre KANLIOĞLU
10 Ekim 2015 tarihinde Ankara Garı önünde IŞİD’in gerçekleştirdiği
bombalı saldırıda yaşamını kaybeden 103 kişiden biri olan Elif
Kanlıoğlu’nu anlatan belgesel, sonunda şu soruyu sordurmayı amaçlıyor: “Biz o katliamda kimleri yitirdik? Onlar bir rakam değil.”
13:40 VAHŞİ ZEVKLER / WILD PLEASURES
Süre: 16’ / English Subtitled / Yönetmen: Halil YETİŞ
Tolstoy’un aynı isimli makale serisinden yola çıkan, 3 bölümden oluşan ‘Vahşi Zevkler’; insan öldürme ile hayvan öldürme arasındaki görsel, düşünsel ilişkiyi ve öldürme kültürünün yayıldığı alanları sorgulamaktadır.
14:10 PARMAKLIKLAR ARDINDA BURKASIZ / NO BURQAS BEHIND BARS
Süre: 77’ / Yönetmen: Maryam EBRAHIMI, Nima SARVESTANI
Takhar Hapishanesi; 40 kadın, 34 çocuk, 4 hücre… Dışarıda burkalı, parmaklıklar ardında burkasız kadınlar… Belgesel, Taliban sonrası Afganistan’da ‘ahlaki suçların’ kadınları cendereye almak için nasıl kullanıldığını tutuklu kadınların tanıklığıyla anlatıyor.
15:40 HAPİSHANE KARDEŞLİĞİ / PRISON SISTERS
Süre: 90’ / Yönetmen: Nima SARVESTANI
Hapishane Kardeşliği, ‘Parmaklıklar Ardında Burkasız’ filminin devamıdır. Belgesel, Najibeh ve Sara’nın Kuzey Afganistan’daki kadın hapishanesinden tahliye edilişleri sonrası korunmasız, güvencesiz hayatlarını konu almaktadır.
17:40 ÇEMBER / HEVÊRK
Süre: 14’ / English Subtitled / Yönetmen: Rûken TEKEŞ
Mezopotamya’da farklı etnik kökenden, dilden ve dinden çocuklar bir arada okula gitmektedir. Belgesel, 7 yaşında Êzidi Kürt bir kız çocuğu olan Zelal´in gözünden, bölgede yaşanılan ayrımcılığı anlatıyor.
18:10 YAŞAR KEMAL EFSANESİ
Süre: 113’ / Yönetmen: Aydın ORAK
Belgesel, Yaşar Kemal’in hayatını hem kendi ağzından, hem de yakınları ve arkadaşlarının ifadeleriyle seyirciye aktarıyor. Dev bir çınarın mücadelesi, edebiyatı, hayatı ve yüzyıla damgasını vuran olaylara karşı tavrı, sinematografik bir anlatımla resmediliyor.
6 ARALIK PERŞEMBE
12:00 TUMARANKÉ
Süre: 47’ / Yönetmen: Marta TAGLIAVIA , Camilla PATERNÒ
Sicilya’da bir görsel hikaye anlatma seminerine, akıllı telefonları kullanarak, kendileri hakkında bir şeyler anlatmaları için genç ve yalnız
mültecilerin davetini konu alan belgesel, ortak bir geleceğin temeli için kültür kaynaşmasının mümkün olduğunu izleyiciye sunuyor.
13:00 ARAF
Süre: 45’ / Yönetmen: Didem PEKÜN
Savaştan bu yana sürgündeki Nayia, Srebrenica Soykırımı’nın 22. yıldönümü anması için geri dönüyor…
14:00 SAVAŞIN GÖLGESİNDE / IN THE SHADOW OF WAR
Süre: 81’ / Yönetmen: Sophia SCOTT, Georgia SCOTT
Bosna-Hersek’teki savaş neredeyse 20 yıl önce bitmiş olmasına rağmen, birçok genç hala kendilerine yer edinme mücadelesinin sonuçlarıyla acı çekmektedir…
15:40 PRENSES MODEL
Süre: 14’ / Yönetmen: Dilan ENGİN
Gelinlik işçisi kadınlar, evlenirken giydikleri gelinlikle ‘prensesler gibi’ olmanın hayalini kuruyor. Öte yandan ürettikleri gelinlikle, toplumun talep ettiği kadınlık imajını beslediklerinin farkındalar.
16:05 MR. GAY SYRIA
Süre: 88’ / Yönetmen: Ayşe TOPRAK
Ülkelerini terk etmek zorunda kalmış iki Suriyeli gay mülteci, Hüseyin ve Mahmoud. Hüseyin, İstanbul’da bir berber olarak çalışıyor. Mahmoud, Berlin’de LGBTİ+ haklarını savunuyor. İkisini bir araya getiren şey ise uluslararası bir güzellik yarışması olan Mr. Gay World’a katılmak.
17:50 ÇİRKİN KRAL EFSANESİ / LEGEND OF THE UGLY KING
Süre: 122’ / Yönetmen: Hüseyin TABAK
Çirkin Kral Efsanesi; Yılmaz Güney’in ailesi, çalışma arkadaşları ve dostlarıyla yapılan röportajlarla sanatçının dünya görüşü, sanat anlayışı ve zorluklarla dolu hayatına eğiliyor.
20:10 DİLOVASI
Süre: 20’ / English Subtitled / Yönetmen: Serdal DOĞAN
Plansız sanayileşmenin zararları, ana akım medya kanallarında insanların kaderiymiş gibi gösterilmektedir. Film, bu rahatsız edici durumun, bir grup idealist çevreci ve bilim insanının çevre felaketlerine karşı verdiği mücadeleyi anlatıyor.
7 ARALIK CUMA
12:00 2017 GERÇEKLEŞMEYECEK / 2017 N’AURA PAS LIEU
Süre: 20’ / Yönetmen: Marcelo Novais TELES
57 yaşındaki Marcel Brezilya’da doğmuştur ve 1981 yılından bu
yana Fransa’da yaşamaktadır. 2017 yılında Fransız vatandaşlığını alan Marcel, hayatında ilk defa oy kullanmaya gidecektir…
12:40 JALANAN
Süre: 107’ / Yönetmen: Daniel ZIV
Belgesel, üçü de yetenekli ve karizmatik sokak müzisyeni olan Boni, Ho ve Titi’nin Jakarta’da yaşamlarındaki ve Endonezya’daki patırtılı 5 yıllık süreci, günden güne şehri küreselleşme ve yolsuzlukların etkisiyle kaplayan anlaşılması zor kimlik ve aşk arayışlarının izini sürmektedir.
14:45 MAKİNALAR / MACHINES
Süre: 71’ / Yönetmen: Rahul JAIN
Çalışma şartları kötü olan işyerlerinin sıkı korunan alanlarına olan zor erişimlere rağmen, Rahul Jain bizi ağır sanayinin bulunduğu Sachin’deki binlerce tekstil atölyesinden birine götürüyor. Güçlü bir görsel dil ile unutulmaz görüntüler ve işçiler arasından dikkatle seçilmiş
röportajlarla, Jain; eşitsizlik, baskı ve zengin-fakir arasındaki devasa ayrım ile her ikisinin de bakış açısını anlatmaktadır.
16:25 SURİYELİYİM / BORN IN SYRIA
Süre: 87’ / Yönetmen: Hernán ZIN
2011’deki Suriye iç savaşının çıkışından bu yana tahmini 9 milyon Suriyeli evlerini terk etti ve bunların yarısı çocuklardı. Belgesel, Suriye’den kaçan 7 çocuk göçmenin Orta Doğu’daki mülteci kamplarından Avrupa’ya varışlarına kadar ki yolculuklarını izlemektedir.
18:15 PARÇALAR
Süre: 81’ / Yönetmen: Rojda AKBAYIR
Parçalar filmi, yönetmenin kişisel tarihine ait parçalarını tamamlamak, ailesi ile yüzleşmek ve babasıyla hesaplaşmak için çıktığı bir yol ve yolculuğun hikâyesidir. Film; aile, göç, yerinden olma, yüzleşme kavramlarını irdeliyor. Bu duygusal yolculukta yönetmen,
sadece kendi geçmişiyle değil aynı zamanda Türkiye’nin yakın
tarihiyle de yüzleşiyor.
8 ARALIK CUMA
12:00 KURŞUNLU TOSBAĞA / TURTLE SHELLS
Süre: 30’ / Yönetmen: Tuna KAPLAN
Suriyeli kadın göçmen Kinda’nın ülkesinden Almanya’ya süren uzun yolculuğu boyunca yanından ayırmadığı kaplumbağa Ayşe ile olağanüstü macerası. Turtle Shells; insanı, hayvanı ve savaşı konu alan bir belgesel.
12:40 OLAĞANÜSTÜ HAL / STATE OF EXCEPTION
Süre: 88’ / Yönetmen: Jason O’HARA
Yönetmen, 2014 Dünya Kupası ve 2016 Olimpiyatları öncesinde Rio de Janeiro’da evlerinden zorla tahliye edilenlerin direnişlerini belgeliyor. Büyük etkinlikler başlarken, yerlerinden edilen ve ‘olağanüstü hal’ ile anayasal hakları askıya alınmış bölge sakinleri bütün bunlara karşı birleşmektedirler.
14:30 PLASTİK ÇİN / PLASTIC CHINA
Süre: 82’ / Yönetmen: Jiu-Liang WANG
Yi Jie’nin okumamış ailesi doğup büyüdükleri yeri terk etmiştir ve iş aramaktadırlar. Şimdi Asya’nın diğer bölgelerinden, Avrupa ile ABD’den gelen plastik atıkları ayrıştırmakta ve geri dönüştürmektedirler. Çocuklar ise her daim gizli hazineleri bulabilmekte kararlıdır…
16:10 HAYIR DİYENLER / THOSE WHO SAID NO
Süre: 90’ / Yönetmen: Nima SARVESTANI
On yıllarca süren sessizlikten sonra mağdur yakınları ve hayatta kalanlar Halk Mahkemesi’ni kurmaktadırlar. İran Rejimi tarafından gerçekleştirilen ve 25 yıldan daha fazla süredir halktan sır gibi saklanan faili meçhul cinayetlere tanıklık edeceklerdir.
18:00 FINDIKTAN SONRA / GONE WITH THE HAZELNUT
Süre: 40’ / English Subtitled / Yönetmen: Ercan KESAL
‘İmeceden mevsimlik işçiye’ bir köyün kapitalizmle imtihanı…
Düzce’nin Çiçekpınar köyünde geçen film, 1930’lardan 2000’lere
tarımsal emeğin nasıl değiştiğini, köyün toplumsal yapısının nasıl dönüştüğünü irdeliyor. Minyatür bir pre-kapitalizmden kapitalizme geçiş hikâyesi…
19:58 KUYU / BÎR
Süre: 63’ / Yönetmen: Veysi ALTAY
1990’larda Güney Doğu’da pek çok insan gözaltında işkenceli sorgulardan geçirildi ve sonrasında ortadan kayboldular. İzlerine bir daha ulaşılamadı. BÎR, 1995 yıllında Dargeçit’te 4’ü çocuk, 7 kişinin kaybolmasını ve ailelerin kaybedilen yakınlarını bulmak için verdiği inanılmaz mücadeleyi anlatıyor.
GÖSTERİMLER ÜCRETSİZDİR…
