Fitoplanktonlar yani bir diğer deyişle mikroalgler, atmosferdeki karbondioksiti azaltmaları sebebiyle, iklim değişikliğiyle mücadele ettiğimiz bu günlerde hep çok iyi anılmışlardır. Yapılan yeni araştırmalar, Kuzey Kutup Bölgesi’nde bulunan fitoplanktonların kutuplardaki buzların erimesine katkıda bulunduklarına, yani işlerin sandığımızdan daha karmaşık olduğuna işaret ediyor.
Pohang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi(POSTECH), Max Plank Meteoroloji Enstitüsü ve Kore Okyanus Bilimleri ve Teknolojileri Enstitüsü‘nden bilim insanlarının biraraya gelerek yürüttükleri çalışma, iklim değişikliği mücadelemizin gerçekten zannedildiğinden de karmaşık bir hâl almaya başladığını gösteriyor. 20 Nisan 2015’te Proceedings of National Academy of Sciences (PNAS) Online‘da yayınlanan makalelerinde bilim insanları konuyu açıklıyor.
Şimdi her şeyi en basit haliyle anlatmak gerekirse, olay tam olarak şöyle gelişiyor; fitoplanktonlar fotosentez yapan tek hücreli canlılardır ve su ekosistemlerinde çok önemli bir konumdadırlar. Fotosentez yapabilmek için havadaki karbondioksiti kullanırlar ve sonucunda kendilerine besin elde ederler, atmosfere de oksijen salarlar. Buraya kadar her şey çok iyi. Küresel ısınmaya sebep olan temel unsurun atmosferdeki sera gazlarının çokluğu olduğunu hatırlarsak, sera gazlarından biri olan karbondioksitin atmosferden eksilmesi iyi bir şey; ama işte canlılık söz konusu olduğunda işler karmaşıklaşıyor.
Küresel ısınma sebebiyle Kuzey Kutbu’nun buzları eridikçe, beyaz buz kütlesinin eksilmesi daha fazla güneş ışınının bölgede tutulmasına sebep oluyor; çünkü bildiğimiz üzere beyaz renk ışınları geri yansıtır. Işınları geri yansıtacak buzlar azaldıkça, daha fazla ışın alan fitoplanktonlar, daha fazla besin üretebilmeye ve daha fazla çoğalmaya başlıyorlar. Daha fazla çoğalan fitoplanktonların ışınları toplamaya yarayan pigmentleri (başlıcası klorofil) daha fazla güneş ışınını bölgede hapsederek, bölgenin daha fazla ısınmasına sebep oluyor. En sonunda da sıcaklık artışından dolayı buzlar daha fazla eriyip, parçalandığında tekrar başa dönmüş oluyoruz.
Okyanus ve atmosfer modellemeleri kullanılarak hesaplama yapıldığında, bahsedilen bu pozitif geri bildirim mekanizmasının kutup ısınmasını yüzde 20 oranında arttırabileceği sonucu çıkıyor.
POSTECH Çevre Bilimleri ve Teknolojileri’nde profesör olan ve çalışmanın yazarlarından Jong-Seong Kug elde edilen bu verinin oldukça önemli olduğunu vurguluyor. Çalışma aynı zamanda, bilim insanlarının fitoplanktonlar ve küresel ısınma ilişkileri üzerindeki görüşlerinde önemli değişikliklere sebep olacağa benziyor.
Kaynak: Reporting Climate Science
