İnci kefali dünyada sadece Van Havzası’nda yaşayan bir tür. Ayrıca Van Gölü’nde yaşayabilen tek balık türü. İnci kefali her yıl Mayıs-Haziran aylarında göç ederek Muradiye ilçesindeki Bed-i Mahi Çayı’na yumurta bırakıyor. Ancak bu yıl su seviyesindeki düşüş nedeniyle yeterince yumurta bırakamayan türün devamı tehlike altında.
Su seviyesindeki düşüş nedeni bölgede gayretle yapımı süren HES projeleri. Muradiye sakinleri son yıllarda su seviyesinin düşüşü ve sudaki oksijen miktarının azalmasına bağlı sebeplerden balığın renginde de değişiklikler olduğunu belirtirken çaydan resmen ölü balık aktığını ve bu durumda HES yapımlarının avcılıktan da büyük etkisi olduğunu savunuyor.
Türü koruma altına alan uygulamaya göre 15 Nisan-15 Temmuz tarihlerindeki 90 günlük süre zarfında inci kefalini avlamak ve yemek yasak. Kaçak avcılığın engellenmesi için sürdürülen çalışmalar aslında zayıf kalıyor çünkü cinayetin yasalı olmadığı gibi avcılığın da zamanı olmaz. Bir tür yok olma tehlikesinde ve biz insanlar o türü 90 gün yasak zoruyla rahat bırakıyoruz, hatta o sürede bile bırakmıyoruz kaçak avlıyoruz.
Avlanma gibi büyük bir tehditle başa çıkamamışken bir de üzerine HES projeleri eklenince inci kefalinin durumu oldukça kötü görünüyor. HES yapımı sırasında kuruyan dereye itfaiye aracından su sıkılan günlerin de görüldüğü ülkemizde şimdi de Van Gölü’nde yaşayabilen tek balık da yok olmak üzere.
2010 yılında gazetelerde haber olan, askerlerin ellerinde tam donanımlı G3 silahlarla “koruduğu” inci kefalleri bugün rant uğruna, HES aşkına yok ediliyor. HES projeleri ülkenin her yanında canlı hayatı tehdit ediyor. Devletin kendi yaptığı HES de yok ediyor inci kefali, av yasağına uymayan avcı da yok ediyor. Yani devlet inci kefali özelinde, nesli tükenmekte olan canlıların korunması için sağlam bir tedbir almıyor. Bu duruma engel olunmadığı takdirde Van Gölü’nün sodalı suyunda yaşayabilen tek canlı ve döllenme döneminde harikulade görüntülere konu olan inci kefali yok olacak.
Kaynak: Tarımtv.gov.tr, DİHA
