Çocuklara geri dönüşümü öğretmek neden önemlidir?
Doğa, insan, hayvan ve evren sevgisi çocuklara küçük yaşlardan itibaren aşılanabilir. Onlara keşfetme olanağı sağlamak, çevrelerine itina ile yaklaşmalarını sağlayacak şekilde rol model olmak, hayvanlarla iletişime geçmelerine yardımcı olmak oldukça basit olan ama okul öncesi eğitimde nedense tek tip eğitim sistemlerinin ağlarına takılıp kaldığından dolayı es geçilen pratikler.
Özellikle büyük şehirlerde kitleler durmadan tüketme eğiliminde. Örneğin, “fast food” restoranlarının fazlalığı beraberinde oldukça fazla seviyelerde plastik malzeme kullanımını getiriyor veya teknolojik atıklar da hızla artan teknolojik alet kullanımımızın sonucu olarak önü geçilemez hale geliyor. Bu nereye kadar sürdürülebilir? Çocuklarımızı nasıl bir çevre bekliyor? Hala aynı kaynakları sunabilecek bir dünya olacak mı onlar için?
Bu soruların cevabını vermek maalesef artık eskisi kadar basit değil. Geleceğimiz birçok tehdit altında. Geleceğimiz demekten çekiniyorum, çünkü gelecek aslında tam anlamıyla bizim değil, günümüz çocuklarının. Bilim insanları üstüne basa basa belirtiyor, artık kendi kendimizi idare edemiyor ve geleceğin kaynaklarından çalıyoruz bugünü yaşayabilmek için. Dünya tarihinde rastlanmayan oranlardan ve felaket senaryolarından bahsediliyor. Kendimizi ve çocuklarımızın geleceğini daha iyi hale getirebilmek için yapabileceğimiz küçük girişimlerden sadece bir tanesi onlara geri dönüşümü öğretmek.
Peki, neler yapabiliriz?
1- Çocukların farkındalıklarını artırın:
Çocuklarınızın farkındalığını test ederek başlayın. Onlara çeşitli sorular sorun. Örneğin: Çöp nedir? Çöpleri ne yaparız? Ondan gelen cevaplara göre biraz daha konuşun. Çöp kutusu nasıl dolar, dolunca ne yaparız, dışarı mı atarız, dışarı atınca nereye giderler gibi sorularla devam edin. Fakat en son olarak varmaya çalıştığınız nokta her zaman nelerin çöp olabileceği olsun. Neler çöp olur, neler olmaz (en az bir kez daha kullanılabilir) konuları hakkında konuşun.
2- Geri dönüştürülebilir maddeleri öğretin:
İlk başlarda her şeyden bir anda bahsetmek çocuğunuz için kafa karıştırıcı ve sıkıcı olabilir. O nedenle adım adım ve oyun benzeri taktikler uygulayarak ona öğretebilirsiniz. Geri dönüşebilir maddeler için kağıt, cam, metal ve plastikten bahsedeceğiz. Bu maddelerden her seferinde birini ele alırsanız daha çok uygulama yapma şansınız doğar.
3- Ne gibi aktiviteler yapabilirsiniz?
Önce çocuğunuza, kağıttan yapılan farklı materyalleri göstererek başlayabilirsiniz. Mesela, defterlerdeki sayfalar, kağıt havlular, tuvalet kağıtları ve biten rulolar, gazeteler, kağıt tabak veya karton bardaklar ve benzeri şeyler çoğu evde bulunan materyallerdir.
Daha sonra onunla birlikte yapacağınız veya onun seçmesine izin verdiğiniz sadece bir “kağıt geri dönüşüm kutusu” belirleyin ve yukarıda bahsettiğim materyallerden hangilerinin geri dönüşüme uygun olduğunu gösterin. Örneğin, tuvalet kağıdı geri dönüşüm için uygun değildir, fakat gazeteler veya karton bardaklar uygundur. Bu malzemeleri toplayın ve etkinlik yaparken önünüze sererek birlikte geri dönüşüme gidip gitmeyeceğine karar verin.
Tabi, bu malzemelerin hepsinin ağaçlardan yapıldığını mutlaka belirtin!
Diğer maddeler için de benzer aktiviteler yapabiliriz. Size önerim her hafta yeni bir tanesini tanıtın ve onun geri dönüşüm kutusunu yapın. Cam için şeffaf, kahverengi veya yeşil cam şişelerin ve kavanozların geri dönüşebildiğini unutmayın. Tabi yine, camın kumdan yapıldığını anlatmayı sakın unutmayın! Metal için alüminyum ve konserve kutular; plastik için de geri dönüşüm işareti bulunan her türlü malzeme ve materyal kullanılabilir. Plastik malzemelerin de büyük oranının petrolden yapıldığını anlatmayı unutmayın.
4- Aktivitelerinizi çeşitlendirin:
Çocukların en eğlenceli öğrenme yöntemleri, kendilerinin de özne olarak yer alabildiği hareketli ve renkli aktiviteler yapmaktır. Siz de bunları yaparken çeşitli görsellerden faydalanabilirsiniz. Örneğin, dışarı çıktığınızda kağıtların ağaçlardan geldiğini göstererek anlatabilirsiniz. Çocuğunuz boyama kitabında bir ağaç boyayabilir veya ağaçlardan kağıt yapılmasıyla ilgili his ve düşüncelerini anlatan bir resim yapabilir. Bu tür aktiviteler diğer materyallere de uygulanabilir.
5- Geri dönüşümde çocuğunuzun daha aktif rol almasını sağlayın:
Bu aktivitelerden sonra zamanla çocuğunuzun geri dönüşüm sürecinde daha aktif rol almasını işleri biraz zorlaştırarak sağlayabilirsiniz. Geri dönüşebilir malzemelerin bir kısmını biriktirin. Bir süre sonra hepsini karışık bir biçimde düz bir yüzeye dizin ve çocuğunuzdan hangi maddenin hangi kutuya gideceğini seçmesini isteyin.
Bu adımlar sayesinde çocuğunuza geri dönüşümü ve önemini öğretirken, aynı zamanda onunla kaliteli vakit geçirmiş ve atıklarınızı aza indirerek çevreye de katkı sağlamış olacaksınız. Çocuğunuz ile birlikte sizin de hassasiyetiniz artmış olacak. Ayrıca çocuğunuz anaokuluna devam ediyorsa ve bu konu işlenmiyorsa, orada da değişiklikler olmasını sağlayabilir ve diğer çocuklar için de yararlı olacak bir adım atabilirsiniz.
Kanyak: The Recycle Indiana
