Günümüzün büyük bir kısmını kapalı alanlarda geçiriyoruz; bu sebeple ortam havasının kaliteli olması sağlığımız, rahatımız ve verimliliğimiz açısından büyük önem teşkil ediyor. Evlerimiz, ofislerimiz gaz, toz, buhar salımı yapan iç hava ortam kirleticileri ile dolu. Bunların başında, uçucu organik bileşen adı verilen gazlar yayan sentetik halı ve perdeler, laminantlar, temizlik malzemeleri, iç mekân kokuları, kokulu mumlar, plastikler ve mobilyalar var. Ayrıca kapalı alanlarda içilen sigara da sağlığımızı tehdit eden diğer bir unsur.
Teknolojinin gelişmesiyle beraber elektromanyetik dalgalar yayan bir sürü cihaz evlerimizin vazgeçilmez birer unsuru haline geldi. Modemler, bilgisayarlar, cep telefonları, şarj cihazları… Tüm bunlar da bulunduğumuz ortamın havasını kirletmektedir.
Dünyada her yıl hava kirliliğinden yaklaşık 3 milyon insan ölmektedir; bu değer dünyadaki ölüm vakalarının yüzde 5’ini oluşturmaktadır. Tüm bunlar göz önüne alındığında “iç ortam hava kalitesi”nin önemi daha da artmaktadır.
NASA’nın yaptığı bir araştırmaya göre sağlıklı bir hava için bazı bitkilerden yararlanabiliriz. Bu bitkiler ortamdaki benzen, formaldehit, trikloretilen, ksilen, amonyak gibi kimyasalları temizleyerek daha sağlıklı bir hava solumamıza yardımcı olurlar. Bu kimyasalların insan sağlığına olan etkileri ise cilt ve gözlerde tahriş, halsizlik, sinirlilik, baş ağrısı, solunum problemleri, astım, burun ve boğaz mukoza zarının tahrişi, kanser hastalıkları olarak sıralanabilir.
NASA kapalı ortamlarda her 10 m² için bir bitkinin bulunmasını tavsiye ediyor. NASA’nın listesinde bulunan ve kimyasalları absorbe etme yeteneği bulunan bitkiler ise şu şekilde:
Cüce hurma palmiyesi
Her mevsim nem isteyen cüce hurma palmiyesi, güneşli veya yarı gölgeli bir yerde yetiştirilebilir. Yüksek derecede formaldehit ve ksilen emme özelliğine sahiptir.
Aşk merdiveni
Direkt güneş ışığına maruz kalmamalıdır; fakat hızlı büyüyebilmesi için aydınlık yerlere ihtiyaç duyar. Havadaki formaldehit ve ksileni absorbe eder.
Kurdele çiçeği
Her türlü yetiştirme şartına yatkın bu bitki havadaki formaldehiti, ksileni ve karbonmonoksiti temizler.
Çin herdemyeşili
Yüksek düzeyde nem isteyen bu bitki yarı gölge veya gölge yerlerden hoşlanır. Havadaki formaldehiti ve benzeni temizler.
Bambu palmiyesi
Yarı gölge, gölge ortamları seven bu bitki, ortamdaki formaldehiti ve ksileni emer. Aynı zamanda bulunduğu ortamın nemini artırır.
Benjamin
Bu bitki bol ışığı sever, az ışıkta kaldığı zaman yeteri kadar beslenemez. Formaldehit ve ksileni absorbe etme özelliği ile bilinir.
Şeytan sarmaşığı
Havadaki formaldehiti, benzeni ve ksileni emer. Fakat evinde kedisi olanların bu bitkiyi tercih etmemesi gerekir; kediler bu bitkiyi yediği takdirde ağız çevresinde iltihaplanma, kusma gibi şikâyetler meydana gelebilir.
Flamingo çiçeği (Antoryum)
Sabahtan öğleye kadar pencere tülünden filtrelenerek gelen güneş, bol nemlilik ve havadarlık en sevdiği ortamdır. Havadaki amonyağı temizlemek konusunda çok başarılıdır. Aynı zamanda, formaldehiti ve ksileni de absorbe eder.
Çim zambağı
Kısmi gölge veya tam gölge ister. Kuraklığa karşı dayanıklıdır. Trikloretilen, amonyak ve ksilen emme özelliğine sahiptir.
Salon palmiyesi
Doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Özellikle de yazın direkt öğle güneşine maruz kalmaması gerekir. Havadaki formaldehiti, ksileni ve amonyağı absorbe eder.
Gerbera (Barberton papatya)
Trikloretileni, ksileni ve formaldehiti hızlı bir şekilde emer. Sigara içilen ortamlar için son derece uygundur.
Massengena (Yukka) çiçeği
Güzel bir şekilde büyümek için normal bir bitkiden daha fazla güneş ışığına ihtiyaç duyar. Gün ışığı aldığı yöne doğru eğilim gösterebilir. Havadaki trikloretileni, formaldehiti ve benzeni temizler.
Duvar sarmaşığı
Tavandan asma saksılarda yetiştirilebilir. Trikloretileni, formaldehiti, benzeni ve ksileni absorbe etme konusunda çok başarılıdır.
Paşa kılıcı bitkisi
Genelde dekoratif amaçlı kullanılan, hem gölge hem güneş uyumlu, susuzluğa dayanıklı bir bitkidir. Havadaki trikloretileni, formaldehiti, benzeni ve ksileni absorbe eder.
Kırmızı şans bambusu
Şans bambusunun gerçek bambu ile bir ilgisi yoktur; “dracaena” bitkisinin türlerindendir. Trikloretileni, formaldehiti, benzeni ve ksileni absorbe etme konusunda başarılıdır.
Barış çiçeği
Parlak yaprakları, zarif beyaz çiçekleri olan ve dekoratif amaçlı sıklıkla tercih edilen bir bitkidir. Havada bulunan beş kimyasalı da (benzen, formaldehit, trikloretilen, ksilen, amonyak) temizleme konusunda ciddi etkileri vardır.
Kasımpatı
Eve renk katabilecek en güzel çiçeklerden biridir. Aynı zamanda, havada bulunan beş kimyasalı da (benzen, formaldehit, trikloretilen, ksilen, amonyak) temizleme konusunda başarılıdır.
Not: Bu bitkiler ortamdaki havayı temizlemelerine karşın, bir kısmı hayvanlar üzerinde olumsuz etkilere sebep olabilmektedir. Eğer bir evcil hayvanınız varsa, bahsi geçen bitkileri almadan önce hayvanlar üzerindeki etkileri bir bilene danışmalısınız.
