Albert Einstein‘ın varlığını 100 yıl önceden öngördüğü yerçekimi dalgaları iki gün önce ABD’li araştırmacılar tarafından keşfedildi. California Teknoloji Enstitüsü, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve LIGO Bilimsel İşbirliği Kurumu’na bağlı bilim insanları düzenledikleri basın toplantısıyla bu önemli gelişmeyi duyurdular.
Bilim insanlarının 100 yıla yakın bir süredir keşfetmek için büyük bir çaba gösterdiği Einstein’in yerçekimi dalgalarının ilk kez “Lazer Interferometer Yerçekimi Dalgası Gözlemevi” (LIGO) çalışma grubu tarafından gözlemlendiği açıklandı.
Gözlemler sırasında birbiriyle çarpışan iki kara delik tespit edildiği belirtilirken, çarpışma sesinin de kaydedildiği ifade edildi. Keşfi değerlendiren fizikçiler, kara deliklerden alınan sinyalin çekim dalgalarının varlığıyla ilgili hiçbir şüphe bırakmadığını ifade etti.
Yerçekimi dalgaları nedir?
Yerçekimi dalgaları uzaydaki karadelik ve nötron yıldızları gibi büyük kütleli cisimlerin çarpışması sonucu ortaya çıkan dalgalardır. Temelde havuza atılan bir taşın oluşturduğu dalgalara benzerler ve uzay-zaman yapısı boyunca ışık hızında yayılırlar. Ancak diğer dalga türlerinden farklı olarak yerçekimi dalgaları hiçbir şeyden etkilenmezler ancak uzay-zaman içerisindeki her şeyi etkilerler.
Nasıl tespit edildi?
Yerçekimi dalgaları uzay-zamanı ve içerisindeki her şeyi gerer ve sıkıştırır. Örnek olarak; bir yerçekimi dalgası Dünya’dan geçtiği anda Dünya’daki bütün cisimlerin boyu çok çok ufak boyutlarda da olsa uzar ve kısalır. Bu değişim çoğu durumda metrenin trilyonda birinden daha azdır. Bilim insanları bu prensipten yola çıkaraktan onyıllardır yerçekimi dalgalarını keşfetmeye çalışıyordu. 2 gün önce LIGO ekibi yerçekimi dalgalarını keşfetmeyi başardılar.
Scientists glimpse Einstein’s gravitational waves https://t.co/7Ioy62sRQA pic.twitter.com/fSYkPE7gKs
— AFP news agency (@AFP) 11 Şubat 2016
Yerçekimi dalgaları tıpkı elektromanyetizma ve kütleçekimi gibi mesafe geçtikçe enerjisini kaybeder. Yakın mesefalerde oldukça yıkıcı etkilere sahip olan yerçekimi dalgaları, uzak mesafelerde ise ancak çok gelişmiş aygıtlarla tespit edilebiliyorlar.
Bu keşif, Albert Einstein’ın zaten daha önce kanıtlanmış olan genel görelelik teorisinin yerini daha da sağlamlaştırdı. Yerçekimi dalgalarının yapısı gereği bozulmadan ve değişmeden kalması sebebiyle bilim insanları Büyük Patlama anında oluşan yerçekimi dalgalarını tespit etmeyi ve evrenin oluşumun sürecini daha iyi anlamayı planlıyorlar.
Aşağıdaki SoundCloud bağlantılarından LIGO ekibi tarafından kaydedilen yerçekimi dalgasının sesini ve keşfin resmi açıklamasını dinleyebilirsiniz.
Kaynak: BBC Türkçe, Euronews[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
