Yıllarca bezgin anne babalar ve disiplinli öğretmenler, hiperaktif çocuklara bağırdı durdu; “Düz dur, önüne bak, bir şey anlatıyoruz“, “Oynayıp durma, durduğun yerde dur ve konsantre ol“. Yapılan yeni araştırmalar, bu uyarıların doğru olmadığını, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (ADHD) sahibi çocukların en güzel öğrenme şeklinin kıpırdanıp durmak olduğunu ortaya koydu.
ADHD sahibi olmayan bilmez, bir hiperaktif için odaklanmanın tek yolu, o an vücudunun geri kalanıyla, tekrar eden bir hareket yapmak ve fazla enerji vücuttan atılırken kalan enerjiyle transa girip öğreneceği şeye odaklanmak. Yani okuma yaparken bir yandan bacakla ritm tutmak, kalemi elinde çevirip durmak veya herhangi bir devam eden hareket odaklanmayı sağlayabilir. Nihayet bunun bilimsel çalışmasını da yapmışlar.
Journal of Abnormal Child Psychology‘de yayınlanan makaleye göre çocukların ders çalışırken sandalyede kaykılıp durması, dikkat dağıtıcıymış gibi duran hareketleri yapması onların odaklanmasının tek yolu olabilir. Çocukların yaptıkları hareketler öğrendikleri bilgi ile birlikte kodlanıp, daha ilerde çocuğun o bilgiyi daha rahat hatırlamasına sebep olabiliyormuş.
Çalışma ADHD sahibi çocuklara karşı bugüne kadar uygulanan yöntemlerin pek de doğru olmadığını ortaya koyuyor. Merkezi Florida Üniversitesi, Çocuk Eğitimi Kliniği’nin müdürü ve çalışmanın yazarlarından Mark Rapport; “Hiperaktiviteyi azaltmak için çocuklara müdahale ediyoruz, ADHD sahibi çocuklar söz konusu olduğunda yapmamız gereken aslında bunun tam tersi. Söylemek istediğimiz ‘Bırakın odanın altını üstüne getirsinler’ değil; ama onların hareket olanaklarını kısıtlamamalıyız ki zihinsel becerilerini yerine getirebilmeleri için belli bir uyanıklık seviyesine gelsinler” diyor.
Ben de kendi deneyimlerimden söyleyebilirim ki, ne zaman derste “düzgün durmam” söylense o zaman dikkatim dağılıyordu. Dikkatimin dağıldığı tek zaman, hareketi durdurmam söylendiği zamanlardı da diyebilirim, ki çoğu zaman başkalarını rahatsız etmeyecek şekilde hareketlensem de, otoriter düşünmeye alışmış öğretmenlerin hep dikkatini çekerdi. Yapılan araştırmaya göre ayrıca ADHD sahibi çocukların bir kondisyon bisikleti veya pilates topu gibi hareketli oturaklar üzerinde girdikleri sınavlardan çok daha yüksek aldıkları gözlemlenmiş.
Sonuç olarak hiperaktif çocukların çoğunun hareket halindeyken en yüksek odaklanmayı sağladıklarını; çünkü cin gibi olmak için vücutlarının belli bir düzeyde aktif olması gerektiğini bulmuşlar. Buna karşın ADHD sahibi olmayan çocuklarda hareketliliğin tam tersi bir etki sağlayıp, daha başarısız olmalarına neden olduğu da tespit edilmiş.
