Domain, Türkçe karşılığı ile alan adları bir internet sitesinin hangi adreste yayın yaptığını belirten kavramdır.
Her internet sitesi belli bir alan adında yayın yapmak zorundadır. Alan adlarının farklı uzantıları vardır. Bir alan adını yapısı itibariyle inceleyecek olursak; örneğin dünyanın en büyük arama motoru sitesi olan Google’ı ele alalım. Google sitesine www.google.com adresi üzerinden erişilebilmektedir.
Google’ın adresi olan www.google.com adresindeki ilk ifade www ifadesidir. Bu ifadede ilk w İngilizcedeki world kelimesini, ikinci w wide kelimesini üçüncü w ise web kelimesini temsil etmektedir. Burada ifade edilen world wide web tabiri Türkçede “dünyayı saran ağ” demektir. Yani, alan adlarının ilk kısmında yer alan www ifadesi interneti temsil eden bir tür kısaltma olarak belirlenmiş ve dünyanın her yerindeki alan adlarında ortak kullanılmaya başlanmıştır.
www ifadesinden sonra gelen Google ise sitenin adresidir. Bu ifade erişim sağladığınız sitenin ana ismidir. Bir domain alarak yayın yapmak isteyen kişilerin en çok önem vermeleri gereken nokta budur. Zira iyi bir domain isminin değeri fazlasıyla yüksektir.
Site isminin ardından gelen kısım ise alan adının uzantısıdır. Bu uzantı Google için .com olarak görülmektedir.
.com alan adı uzantısı en eski alan adı uzantılarından ve en sık kullanılan alan adı uzantılarından biridir. Bu uzantı ilk çıktığında sadece ticari sitelerde kullanılması amacıyla üretilmişti. İngilizcedeki “commercial” kelimesinin kısaltılmış hali olan .com alan adı uzantısı en yaygın alan adı uzantı türüdür.
Domain adreslerine ilişkin bilinmesi gerekenler
Domainler ile ilgili özellikle internet sitesi kurmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır.
· Domain alırken site isminin oldukça önemli olduğundan bahsetmiştik. Site ismi bölümünün önemi sitenizin arama motorları gözündeki değerini arttırmasıdır. Bir konu ile ilgili en çok aranan kelimelerden oluşan site isimleri arama motorlarına bu sitedeki bütün içeriklerin o konu ile ilgili olduğu mesajını verdiği için değer sıralamasında sitenizi öne geçirecektir. Yani domain ismi SEO açısından oldukça önemlidir.
· Bir site ismi eğer daha önce alınmışsa aynı ismi aynı uzantı ile alamazsınız. Ancak farklı uzantılarla bu domain alınabilmektedir. İnternette gezerken pek çok sitede bu durumla karşılaşmışsınızdır. Dolayısıyla bir adresi alırken tabi ki her şeyden önce .com alan adı uzantısı ile bir siteyi almaya dikkat edin. Ancak .com alan adı doluysa diğer uygun uzantılardan bu adresi alabileceğinizi de unutmayın.
· Her alan adı uzantısı herkes tarafından alınamaz. Alan adları .com örneğinde olduğu gibi bazı belli amaçlarla üretilmiştir. Bazı alan adları ve ne anlama geldikleri aşağıda belirtilmiştir.
o .net: İngilizcede bağlantı, şebeke anlamına gelen “network” kelimesinin kısaltılmış halidir.
o .org: Bu alan adı uzantısı organizasyon anlamına gelen “organization” kelimesinin kısaltılmışıdır ve çoğunlukla organizasyonlar için kullanılır. Ancak her tip domain için alınabilir ve değerli bir uzantıdır.
o .biz: Bu uzantı iş anlamına gelen “business” kelimesinin kısaltılmış ve uyarlanmış halidir.
o .info: İngilizcede bilgi anlamına gelen “information” kelimesinin kısaltılmış halidir. Belli bir konuda bilgilendirici içerikler yayınlayacak sitelerin tercih edebileceği bir alan adıdır.
o .edu: Eğitim anlamına gelen “education” kelimesinin kısaltılmış halidir. Oldukça değerli bir alan adı uzantısıdır. Sadece eğitim kurumlarına verilmektedir.
o .gov: Hükümet anlamına gelen “government” kelimesinin kısaltılmışıdır. Bu alan adı da sadece devlet kuruluşlarına tanımlanabilmektedir. Dolayısıyla devlet kuruluşu olmayan sivil organizasyonların bu uzantıyı alma şansları bulunmamaktadır.
· Yukarıda saydığımız alan adı uzantılarının yanı sıra son dönemde neredeyse her kelime ile ilgili alan adı uzantıları çıkmıştır. Bunlara örnek olarak .xyz, .tech, .site gibi uzantılarla birlikte yakın zamanda üretilen .istanbul gibi alan adı uzantıları da alınabilmektedir. Dolayısıyla bir site isminde .com uzantısı yoksa bu gibi alternatifleri almayı deneyebilirsiniz. Alternatif alan adlarının ne olduğuna ve hangilerinin boş olduğuna bir domain sağlayıcısında, örneğin Hostinger’da, sorgulama yaparak kolayca ulaşabilirsiniz.
Domain türleri
Domainler alan adı uzantılarına göre farklı türleri ayrılmaktadır.
Uluslararası domain adresleri
Dünyanın her tarafından herkesin alabileceği ve aynı adresle dünyanın her yerinden yayın yapan domainlerdir. Uluslararası alan adlarını satın almak için tek kriter ABD’den ICANN (International Corporation for Assigned Names and Numbers) konsorsiyumuna kayıtlı bir firmadan bu alan adının alınmasıdır. Buradaki tek kıstas başvuruda bulunduğunuz domainin daha önce alınmamış olmasıdır.
Yerel domain adresleri
Yerel domainlerde yukarıda bahsettiğimiz alan adı uzantılarına sahip olmakla birlikte onlardan tek farkı alan adının tescil edildiği ülkenin uluslararası kısaltmasının alan adı uzantısının sonuna eklenmesi ile oluşur.
Bu tip alan adlarını vermeye yerel otoriteler yetkilendirilmiştir. Türkiye’den alınan bir yerel alan adında aldığınız alan adının sonuna .tr takısı eklenmektedir. Bu .tr takısı Türkiye’nin uluslararası kısaltmasıdır. Örneğin Almanya’dan alınan bir yerel alan adında bu takı .de olacaktır.
Yerel domainleri satın almak uluslararası domainler kadar kolay değildir. Bu alan adını almak için ilgili ülkenin bu alanda yetkili kurumuna belli evraklar ile başvuruda bulunmak gerekmektedir. Türkiye’de yerel alan adlarını vermeye yetkili kurum ODTÜ’dür. ODTÜ’nün nic.tr sitesi üzerinden hangi alan adı için hangi belgelerin gerekli olduğu kontrol edildikten sonra bu belgelerle başvuruda bulunulmalıdır. Belgelerin gerekli onayı almasının ardından ilgili yerel domain tahsis edilecektir.
