Küresel ısınmanın başlıca sebepleri fosil yakıtların yakılması ve ormanların tahrip edilmesidir. Fosil yakıtların yakılması ile karbondioksit gazı açığa çıkar. Ağaçlar ve diğer bitkiler de fotosentez yapmak için havadaki karbondioksiti kullanırlar. Böylece ormanların yok edilmesi de karbondioksitin artmasına sebep olur. Hava kirliliğinin yüzde 75’inde karbondioksit gazı bulunduğunu göz önüne alırsak karbondioksit gazının devamlı kontrol altında olması çok önemlidir. Bloomberg Karbon Saati bu noktada devreye giriyor. Bu saat atmosferdeki aylık karbondioksit seviyesini gerçek zamanlı olarak ölçüyor. Şu anda karbondioksit seviyesi 400 ppm civarında seyrediyor. (Atmosferdeki karbondioksit seviyesinin anlık değişimini Bloomberg Carbon Clock sitesi üzerinden izleyebilirsiniz.)
Bilim insanları karbondioksitin sanayi devriminden önceki değerlerinin 280 ppm civarında olduğunu tahmin ediyorlar. Karbondioksit değeri ilk olarak 1959 yılında ölçülmüş ve sonuç 316 ppm olarak bulunmuştu. Bloomberg’e göre, bu değer 450 ppm’e ulaşırsa –ki birkaç 10 yıl içinde ulaşacağı tahmin ediliyor- hava kirliliği tehlike sınırını geçmiş olacak. İklim değişikliğinin yıkıcı sonuçlarını önlemek amacıyla kurulan 350.org iklim grubu, karbondioksit seviyesinin bir an önce 350 ppm’e düşmesi için çalışmalarda bulunuyor. (Bilim insanları tarafından atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonunun üst güvenlik limiti 350 ppm’dir.) Türkiye’de de aynı prensibe sahip olan 350 Ankara ve 350 Antalya gruplarında güncel gelişmeleri bulabilirsiniz.
Bloomberg ayrıca karbondioksitin mevsimsel değişikliğine kanmamamız gerektiğini söylüyor. Zira bahar aylarında kuzey yarımkürede, bitki örtüsünün havadaki karbonu absorbe etmesi sebebiyle karbondioksit miktarı düşer. Ancak genel orana bakıldığında, değerin sürekli arttığını görebiliyoruz.
2015 Kasım ayında, Dünya Meteoroloji Örgütü, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonunun 2014 yılında kırılan rekora ulaştığını bildirdi. Aynı zamanda, İngiltere’nin ulusal hava ajansı The Met Office, 2015’te Dünya yüzeyindeki ortalama sıcaklığın endüstri öncesi döneme kıyasla 1 derece yükseldiğini not düşüyor.
Bloomberg Karbon Saati nedir? Nasıl çalışır?
1958 yılı Mart ayında The Scripps Oşinografi Araştırma Enstitüsü, Hawaii’de bir rasathanede karbondioksit gözlemciliğinin öncülüğünü yaptı. Daha sonra buna paralel bir girişim de 1974 yılı Mayıs ayında NOAA* tarafından başladı ve NOAA, günümüzde hâlâ çalışmalarını sürdürüyor. Bloomberg Karbon Saati’nin grafik üzerindeki karbondioksit verileri NOAA Mauna Loa Rasathanesinden alınıyor.
Gerçek zamanlı karbondioksit seviyesini hesaplayabilmek için son üç yılın verileri ve son dört haftanın ortalama verileri kullanılıyor ve algoritmayı bu değerler besliyor. Her yeni haftanın verileri yeni bir analizi başlatıyor, bu da günlük saat değerlerini ve eğim çizgisini (grafikteki sarı çizgiyi) devamlı güncel tutuyor.
Her hafta iki tahmin oluşuyor: Saatin sürekli akması ile dört haftalık günlük tahmin ve son eğim çizgisini baz alarak oluşan gelecek yılın tahmini. Grafiğin sonlandığı yerde hemen bir sonraki değerler başlıyor ve bu şekilde sürecin aksamadan devam etmesi sağlanıyor.
*NOAA, Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, Amerika Birleşik Devletleri’nin Dünya’daki hava ve deniz olaylarını araştırması amacıyla görevlendirilmiş bir kurumdur.
