“USB cihazları bağlı oldukları bilgisayardan güvenli çıkartmak ya da çekip çıkartmak” arkadaşlar arasında sık sık müdahale konusu olan bir durumdur. Bilgisayar ekranında görünen “çıkartmamalısınız” uyarısı da cabası… Peki, gerçekte durum nedir? Hiç merak ettiniz mi?
İşin aslı; 30 saniye bekleyip cihazı güvenli çıkartmak verinizi ve yazılımı koruyor. Ancak gerçek risk, yani veriyi kaybedip, kaybetmemek hem USB portuna bağlı cihazı nasıl kaldırdığınıza hem de işletim sisteminize bağlı.
İşletim sistemleri USB cihazlarla işlemler yaparken okuma ve yazma yaparlar. Mesela; USB bellekleri kullanırken, bilgisayar, okuma ve yazma işlemleri sırasında bu cihazların ulaşılabilir olmalarını bekler. Bir dosyayı okuyan bilgisayar programı, işleme ara verip geri döndüğünde okumaya devam edebileceğini kabul eder, sistem buna göre çalışır. Benzer şekilde, yaz komutu bir altprograma yollanmış olabilir ve ana program tarafından unutulabilir. Bu arada USB bellek aniden çıkartılırsa, bilgisayar için cihaz birden ortadan kaybolmuş olur. Dolayısıyla, altprogramın çağrılması ve verinin belleğe yazılması arasındaki bu süreçte veri sonsuza dek kaybolur.
Quora’da oldukça popülerliği olan, CISCO Sys.’de seçkin sistem mühendisi Philip Remaker bu durumu şöyle açıklıyor: “İşletim sistemleri USB bellek gibi harici cihazları her zaman oradaymışlar gibi görürler ve davranırlar. Dolayısıyla dosyalara sonsuz şekilde ulaşılabilecekmiş gibi davranılır, bu da USB bellek ile olan etkileşimi değiştirir.”
Yani bilgisayarınızdaki program dosyaları okuyor ve veri kaydetmiyorsa aniden çekip çıkarmanız durumunda çok büyük bir karmaşa yaratmayacak, ancak Remaker’ın tabiriyle bu durumda “Bilgisayarınızın kafası karışacak.” Ani çekme ile ayırma sırasında bilgisayar dile gelse, size “Hey, ne yapıyorsun? Ben hâlâ cihazı kullanıyorum” diyecek. Bunun semptomları; veri kaybı, hasar görmüş dosya sistemleri, çöken programlar, ya da yeniden açılmaya ihtiyaç duyan kilitlenmiş bilgisayarlardır.
Öte yandan, şayet USB belleğinize yeni veri eklediyseniz ya da bir dosyayı değiştirdiyseniz, yani yazma işlemi yaptıysanız daha riskli bir durum söz konusu. Verim açısından USB belleğe yollanan dosyalar birkaç tane oluncaya kadar yazılmazlar, ilerde yazılmak üzere ön belleğe kaydedilirler. Daha sonra ön bellekteki dosyalar belleğe yazılır. Bilgisayarı uyarmadan cihazı çektiğinizde yazma işlemi bitmemiş olabilir. Yani harici belleği bilgisayarı uyarmadan çekmeniz, kaydetmek istediğiniz ya da kaydettiğiniz dosyanın (saatler önce kaydetmiş olsanız bile) geri dönüşümü olmaksızın kaybolmasına yol açabilir.
Bu problemlerden kurtulmayı sağlayan USB cihazların güvenli kaldırılması şunları sağlar:
– Bilgisayardaki tüm aktif yazma durumlarını temizler. Böylece siz cihazı çektiğinizde bilgisayar yazmak için harici belleği aramaz.
-Tüm programları USB cihazın gideceği konusunda uyarır ve uygun önlemin alınmasını sağlar. Bu sayede bilgisayar kendini bu duruma hazırlar.
– Programlar hâlâ işlem halindeyse ve durdurulamadıysa ya da dosyalar hâlâ açık durumdaysa kullanıcıyı uyarır. Kullanıcıya gerekli önlemi alıp ilgili dosyaları kaydedip, kapma imkânı tanır.
Öte yandan her geçen gün gelişen işletim sistemleri, bu konunun üstesinden gelmek için dosyaları olası en yüksek hızla okuma ve yazma üzerine çalışıyorlar. Hatta Windows “hızlı kaldırma özelliği” bile ekledi, bu sayede ön belleğe yazım yerine dosyaların hızlı yazıldığından emin olunuyor. Ancak bilgisayarın, harici bellekle işinin tam olarak ne zaman bittiğinden hiçbir zaman emin olamazsınız, bu sebeple de cihazı çekmek büyük bir risk almak mânâsına geliyor. Yani USB belleği istediğiniz zaman çekip çıkarabilirsiniz, ancak aldığınız risk, bilgisayarınızdaki işletim sisteminin ve programların diskin bu ani ortadan kayboluşuyla nasıl başa çıktığına bağlı.
Artı ve eksilerine bakıldığında USB cihazları güvenli kaldırma işleminin, kazanılması faydalı bir alışkanlık olduğu görülüyor. Ya cihazı çekip “hızlı yaşa” mottosuyla riskler alacaksınız, ya da “30 saniye bekleyip” daha huzurlu ve daha az riskli bir yaşam tercih edeceksiniz. Bazılarının dediği gibi “ya güvenli çıkartmak için hayat çok kısa” deyip, 30 dakika hatta 30 saatin bile telafi edemeyeceği hasarlarla karşılaşabileceğiz ya da “30 saniyeyi gözden çıkarıp hayatta bazı riskler gereksiz” diyeceğiz. Tercih sizin…
Kaynak: Science Alert, Gizmodo, Quora
