Büyüklü küçüklü pek çok canlının yaşadığı, bereketli bir dünyada bulunuyoruz. Çıplak gözle baktığımızda ufak canlılar dikkatimizden kaçabilirken heybetli olanlar hemen dikkatimizi çekiyor.
Buna rağmen, yaşayan en büyük organizmanın (10’uncu maddede kendisini göreceksiniz) 20’nci yüzyıl sonuna dek keşfedilmemesi oldukça ilginç. Bu canlıları tanımaya, en güçlü çiçek ile başlayalım…
Ceset Çiçeği
Shakespeare, güle gül demesek bile kokusunun aynı şekilde güzel kalacağını söylerken anlaşılan o ki, ceset çiçeğiyle hiç tanışmamıştı. Refflesia Arnoldi olarak da adlandırılan bu bitkinin çapı 1,5 metre ve çiçeklerinin ağırlığı 7 kiloya kadar çıkmaktadır. Doğanın bir mizah anlayışı olduğunu vurgulamak istermişçesine ne bir gül gibi parfüm kokar ne de yaseminin baş döndüren esansını taşır. Kendisi, çürüyen bir ete benzer koku yaymaktadır. Harika! Ancak, bu koku aynı zamanda bitkinin polenlenmesi için böcekleri kendine çeker, her şey olması gerektiği gibi dengede…
En büyük hayvan
Muhtemelen bu listenin en büyük hayvanı, mavi balina (balaenoptera musculus). Yavru bir mavi balina doğduğunda, boyu 7,5 metreye kadar uzanırken ağırlığı yaklaşık 3 tondur. Erişkinliklerinde, boyları 30 metreye yaklaşırken, ağırlıkları 200 tona yaklaşır. Bu dev güzelliklerin dili, bir fille aynı ağırlıktadır ve kalpleri de bir arabanın ağırlığıyla eşdeğerdir. İletişim kurmak için çıkardığı sesler o kadar yüksektir ki, bir başkası tarafından 1610 km uzaklıktan duyulabilir. Tepelerindeki delikten püskürttükleri sular, 9 metre boyunca havaya uzanır.
20’nci yüzyılın başlarında balina avcıları, gözlerini bu canlılara dikmiştir. Sebebi ise tek bir mavi balinanın yaklaşık olarak 20 bin 160 litre yağ üretmesidir. Bu katliam, 1931 yılında 29 bin balinanın öldürülmesiyle en kanlı zamanını yaşamıştır. 1966 yılında, Uluslararası Balina Avcılığı Komisyonu, bu avı yasaklamıştır. Avlanmalarından önce, 350 bin mavi balina bulunmaktayken, avlanma sırasında yüzde 99’u öldürülmüştür. Tekrardan üreme süreçleri ise yavaş işlemektedir: Şu anda Güney Hempshire’da 5 bin-10 bin civarı mavi balina bulunmaktayken, Kuzey Hempshire’da sayıları 3 bin-4 bindir.
Bilinen en ağır organizma
Utah’da bulunan Fishlake Ulusal Ormanı’nda, Pando adı verilen ağaçlardan oluşan dev bir koru bulunmakta. Bu ağaçların tamamı, aslında tek bir ağaç! Her biri, tek bir kökün tek tek dallarından çıkmış. “Titrek Dev” olarak da adlandırılan bu organizma, bilim insanlarına göre yaklaşık 80 bin yaşında, ağırlığı ise 5 bin 900 ton civarındadır. Yaşına bakılırsa sadece en ağır değil, aynı zamanda en yaşlı organizma.
En büyük kara hayvanı
Mavi balina, geniş kapsamda en büyük canlı sıfatını alırken, Afrika Savan Fili (Loxodanta Africana) en büyük kara hayvanı ünvanını taşır. Uzunlukları 7 metreye ulaşırken, yükseklikleri 4 metre civarında seyreder. Bu gri, güzel devlerin ağırlıkları ise 11 tondur.
Sadece hortumlarıyla bile 180 kilodan daha fazla ağırlık taşıyabilirler. Savanalardan, çöllerden ve yağmur ormanlarından oluşan Afrika habitatında filler, otçul bir yaşam sürmektedirler ve gündelik besin olarak 158 kilo bitki örtüsüne ihtiyaç duyarlar. Kırdıkları bir başka rekor da dişilerin hamilelik süresidir; 22 aylık bir gebelikten sonra yavru filler dünyaya gelir.
Yaşam alanlarının yok edilmesinden ve fildişi elde etmek için avlanmalarından dolayı, fillerin soyu tehdit altındadır.
Hacminden dolayı en büyük ağaç
Dünyanın en büyük ağacı bir sekoya (sequoiadendron giganteum); General Sherman adıyla da bilinen bu ağaç, California Sequoia Ulusal Parkı’nda bulunmakta. Bu görkemli bir şekilde tüneyen ustanın hacmi, 1486 m³’tür. Boyu, 120 metreye kadar ulaşır. Şaşırtıcı bir şekilde, 2000 yaşındaki General Sherman, bir sekoya ağacına göre orta yaşlı sayılıyor. Diğer sekoya ağaçları ortalama 3220 yaşında olmasına rağmen söz konusu hacim olduğunda, General Sherman’ın rakibi yok.
En büyük omurgasız
Omurgasız canlılara geldiğimizde, bu şaşırtıcı dev kalamar (Mesonychoteuthis hamiltoni) boyutlarıyla diğer omurgasızların önüne geçiyor. En büyük kalamar ve omurgasız türü olan bu canlı, 453 kilo ağırlığında ve boyu 19 metreye kadar uzayabiliyor. Korkutucu görüntüsüne rağmen, aslında son derece kibar bir canlı; National Geographic, kendisini “halsiz, pelte halinde bir serseri” olarak tanımlıyor. Antartika’nın soğuk sularının 2000 metre derinliğinde yaşamaktalar ve vahşi yaşamın içerisinde gözlenmemekteler.
En uzun kara hayvanı
Utangaç ve zarif; muhteşem zürafa (Giraffa camelopardalis) sırık gibi uzun bacakları ve ünlü uzun boyunları sayesinde, “en uzun memeli” unvanını almayı hak ediyor. Sadece bacakları bile çoğu insanın boyundan daha uzun. Zürafalar 5,5 metreye kadar uzayabilir ve 1270 kilo ağırlığında olabilirler. Bu kütlelerine rağmen, kısa mesafelerde saatte 58 km hızla koşarlar, uzun mesafelerde ise hızları saatte 16 km civarındadır. Zürafalar, besin ihtiyaçlarını ağaçlardan karşılar, uzun boyunları ve 40 cm’e varan dilleri sayesinde…
En büyük sürüngen
Dünyanın pek çok en büyük canlısı uysal bir yaradılışa sahipse de, aynı şeyi tuzlu su timsahı (Crocodylus porosus) için söylemeyiz. Hem en büyük sürüngen hem de en büyük karasal ve nehir kenarında yaşayan avcı olan bu timsahın erkekleri yaklaşık 6,5 metre uzunluğunda, 1995 kilo ağırlığındadır. Bu, onların suyun içerisinde pusu kurup, avlarına bu şekilde saldırma huylarını daha da korkunç hale getiriyor. Usta avcılar, alanlarına giren her şeyi avlar; buffalolar, maymunlar, vahşi ayılar, hatta bazen köpekbalıkları… Kuyruklarından güç alarak sudan fırlarlar ve avları boğulana dek suyun altında beklerler. Araştırmacılara göre, tuzlu su timsahları, diğer türlerine göre daha kavgacı davranış sergiler. İnsanlar, dikkatli olun.
En ağır kuş
Yaklaşık 158 kilo ve 2,5 metre boyunda olmak, bu listede bulunan diğer canlılar arasında küçükmüş gibi görünebilir. Böyle düşünmeden önce, devekuşunun bir kuş türü olduğunu unutmayın! En küçük kuş türü olan sinekkuşu; 3 gr ağırlığında ve 10-12 cm uzunluğunda… Bu karşılaştırmaya bakarsak, devekuşunun ağırlığı ortada… Uçamamalarına rağmen kısa mesafelerde saatte 70 km, uzun mesafelerde ise saatte 50 km hıza sahiptirler.
Ve hepsinin en büyüğü
1998 yılında, araştırmacılar Oregon’da bulunan Malheur Ulusal Ormanı’ndaki 112 ağacın ölümünü araştırırken, dünyada yaşayan en büyük organizmayı da keşfetmiş oldu; bal mantarı (Armillaria solipides). 61 ağacın ölümüne sebep olan, tek bir bal mantarıydı; bu mantar yaklaşık 5,6 km uzunluğunda ve 1600 futbol sahasından daha geniş bir alanı kapsamaktadır. En büyük olmasının yan sıra, mantarların gelişme hızı göz önüne alındığında, bu organizmanın yaşı yaklaşık olarak 2 bin 200 – 8 bin 650 arasındadır; yani aynı zamanda, yaşayan en yaşlı canlılardan biri.
Başlık Çizimi: Don Clark
Kaynak: Tree Hugger
 20'nci yüzyıl sonuna dek keşfedilmemesi oldukça ilginç.){kind=link}