Bu cihaz sayesinde kesinlikle sıfır çabayla bilgiyi absorbe edebilirsiniz. En sık sorulan çocukluk sorularından biridir: “Gökyüzü neden mavi?” ve bu her ebeveyni 6’ncı sınıf fen dersini hatırlamak için çılgınca zihnini zorlamasıyla başlayıp Google aramasıyla nihayete eren bir maceraya sürükler. Nörobilimci David Eagleman’in işaret edebileceği gibi her şey, ışık ve gözlerimizin onu nasıl algıladığıyla ilgili. Yani bu çocukluk merakına cevap, “Gökyüzü aslında mavi değil. Sadece biz dünyanın aslında çok azını hissedebiliyoruz.”
Ama Eagleman, doktora öğrencisi Scott Novich ve ekibiyle birlikte bunu değiştirmeyi hedefliyorlar. İşitme engelliler için duyma yetilerini yeniden elde edebilecekleri ucuz ve etkili bir yol geliştirdiler ve beynimizin devasa bilgi işlem gücünün kilidini açma süreci üzerine çalışıyorlar.
Çok Yönlü Ekstra-Duyusal Dönüştürücü (The Versatile Extra-Sensory Transducer) veya VEST, taşıyıcısının sıradışı bir yolla “duyma”sını sağlayan bir işitme cihazı. Duyusal yerine geçme olarak adlandırılan bir yöntemle VEST, bir cep telefonu uygulamasını mikrofon olarak kullanarak, ses dalgalarını bir dizi motor ile kullanıcı tarafından hissedebilen bir titreşime dönüştürerek beyine elektrik sinyalleri gönderiyor.
VEST, kullanıcısına sesin doğrudan çevirisini, normal işitme kadar bir çaba sarf ederek duyma imkânı sağlıyor.
VEST’in güzelliği, beynin bilgiyi nasıl deşifre edeceğini kendisinin öğrenmesinde. Motor titreşimleri herhangi bir dile dayalı olmadığından kullanıcının Braille gibi herhangi bir kalıbı da öğrenmesine gerek kalmıyor. Bunu yerine, ses dalgalarından doğrudan çevriliyor. Sonuç olarak, VEST ile “işitme” sıradan işitme işleminden daha fazla efor gerektirmiyor.
Teknoloji, nörobilimde nöro-plastisite olarak bilinen, beynin bir girdi metodu bulunabildiği sürece herhangi bir bilgiyi deşifre etmeye uyarlanabilir bir organ olması prensibinden yararlanıyor.
37 yaşındaki sağır bir kullanıcı 5 günlük VEST kullanımı sonrasında, kendisine söylenen kelimeleri, söylenirken görme ya da dudak okumaya gerek duymadan, net bir şekilde anlayıp yazabildi.
Şimdilik VEST basit konuşmayla sınırlı olsa da, kullanıcının müziği algılamasını sağlamak için ayrıntılı çalışmalar yapılıyor.
Dr. Eagleman ve ekibi, duyusal yerine geçme prensibinde ilk değiller. Bu teknik 1950’lerden beri bilinmekteydi ve görme engelliler için video görüntülerinin hissedilebilir sunumlarını yaratan Paul Bach-y-Rita tarafından pratiğe dökülmüştü. Aynı zamanda, kullanıcıları beyinleri tarafından görüntü olarak yorumlanan elektrik sinyalleriyle çevreleyen, dil reseptörü benzeri bir yakalayıcı yarattı. Aslında körlerin görüntüleri “tatması”, yarasaların kendi çevrelerini duymasıyla aynı prensibe dayanıyor.
Eagleman’in giyilebilir çözümü de aynı şekilde çalışıyor. Her ne kadar işitmeyi tamamen onaramıyor olsa da, alternatiflerinden çok daha sade ve uygun fiyatlı. VEST’in bin dolardan daha uygun bir fiyatla önümüzdeki yıl satışta olması bekleniyor. Alternatifleri işitme cihazı 5 bin dolar, koklear implant ise 100 bin dolar fiyatında.
Dr. Eagleman duyusal ikameyi, insan beyni potansiyelinin kilidini açmak olarak görüyor. Bu engellerin duyularının geri kazanımı ötesinde, ekibiyle beraber teknolojinin de yardımıyla yeni duyular geliştirmeyi umut ediyor.
Eagleman ve ekibi beynimizin görünür spektrumun dışında her şeyi algılama potansiyelinin olduğuna inanıyor: “Spektrumun bizim görebildiğimiz kısmı, onun sadece on trilyonda bir kısmı. Yani olan bitenin çoğunu göremiyoruz.”
O ve ekibi, beynimizin her şeyi duyumsama potansiyelinin olduğuna inanıyor. Eagleman’e göre problem beyin değil, dünyanın gizli bölümlerini algılamamızı sağlayabilen elektriksel sinyalleri çevirebilecek biyolojik araçlara sahip olmamamız.
“Yılanlar kızılötesini, bal arıları morötesini görebiliyor. Bizim de bunları doğrudan beynimize alarak görebilmemize olanak tanıyacak aygıtlar geliştirmememiz için hiçbir neden yok.”
Eagleman’in VEST’i gibi cihazlar kullanarak, zaten üzerimizden akan bilgileri alabilmemiz mümkün olabilir. Uygun reseptörlerle televizyonu açmadan ya da bir makaleyi okumak zorunda kalmadan haberleri ve hava durumu bilgilerini emebilmemiz mümkün.
Şu anda ekip, borsa bilgilerinin VEST’e transfer edilip kullanıcının pazara bilinçaltıyla girebildiği ve mümkün olan potansiyel en iyi yatırımları tahmin edebilmesini sağlayacak testler yürütüyor.
İnsanüstü gün tüccarlarına bir yarış oluşturmanın yanı sıra bu teknoloji, pilotlara ve astronotlara hava araçları ve uluslararası uzay istasyonlarına girerek bir şeyler yanlış gittiğinde hissedebilme, hatta bize aynı anda tüm yönleri görebilme potansiyelini sağlıyor. Yapmamız gereken tek şey doğru cihazı takmak.
Kaynak: The Plaid Zebra
